Δωρεάν προτάσεις με άποψη:στο Exile Room, 2/12

Μια φορά κι έναν καιρό...
Shosho (60’) του Alexei Fedorchenko

...κάπου στα βάθη της Ρωσίας, μια φυλή σαμάνων είχε απορροφηθεί τόσο πολύ από τα τελετουργικά της που δεν σημείωσε στο ημερολόγιο την άφιξη του 21ου αιώνα.
Άλλωστε οι Μάρι δεν είναι μια συνηθισμένη ράτσα. Βουτηγμένοι στον παγανισμό μέχρι το κόκκαλο, λατρεύον το νερό ως τόπο χλοερό και θεωρούν ιδανικό τέλος το θάνατο από πνιγμό!

Ο Fedorchenko κατασκοπεύει αόρατος την καθημερινότητά τους, ενώ ταυτόχρονα καταγράφει τη μεταμόρφωση του καθενός στο φανταστικό πλάσμα της αρεσκείας του κατά τη διάρκεια των ιδιόμορφων τελετών τους. Πραγματικότητα και φαντασία πιάνονται χέρι-χέρι σε ένα ντοκιμαντέρ που μοιάζει με αληθινό παραμύθι για όσους θέλουν να μείνουν για πάντα παιδιά.

ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΗΣ: 9:00

Η είσοδος είναι δωρεάν και η ταινία θα προβληθεί με Αγγλικούς υπότιτλους

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ:
Δέσποινα Παυλάκη &
Βάλερυ Κοντάκου

Exile Room
Αθηνάς 12,
3ος όροφος,
Μοναστηράκι
Τηλ: 210-3223395
www.exilefilms.gr

Η διάλεξη αυτής της Παρασκευής στο Μπενάκη

«ΧΕΙΡ ΑΓΓΕΛΟΥ»

Οι διαλέξεις της Παρασκευής

Χώρος: κεντρικό κτήριο Μουσείου Μπενάκη (Κουμπάρη 1)

Ώρα: 7.00 μ.μ.

Ο κύκλος των διαλέξεων πραγματοποιείται στο πλαίσιο της ομώνυμης έκθεσης, που φιλοξενείται στην αίθουσα περιοδικών εκθέσεων του κεντρικού κτηρίου του Μουσείου (Κουμπάρη 1) από τις 16 Νοεμβρίου 2010 μέχρι τις 16 Ιανουαρίου 2011.

Και αυτή η ειδική διάλεξη στοχεύει στο κοινό, ώστε να αποκτήσει μια συγκροτημένη εικόνα για την καλλιτεχνική παραγωγή στη βενετοκρατούμενη Κρήτη και ιδιαίτερα για το έργο του ζωγράφου Αγγέλου. Στη συνέχεια, μετά το τέλος της ομιλίας, το κοινό μπορεί να επισκεφτεί την έκθεση και να συζητήσει με τους ομιλητές και την επιμελήτρια της έκθεσης μπροστά στα ίδια τα έργα.

Παρασκευή 3 Δεκεμβρίου 2010

Λένα Βρανοπούλου, Αλεξάνδρα Καλλιγά, Χρύσα Βουρβοπούλου και Καλυψώ Μιλάνου, συντηρήτριες εικόνων και έργων τέχνης στο Μουσείο Μπενάκη

«Η τεχνική των εικόνων του Αγγέλου»

Στο Μουσείο Μπενάκη έχει ξενάγηση: 2-12/12

*στη φωτογραφία: Το Νανούρισμα της μελαγχολίας μου
του Δημήτρη Αληθεινού

Ξεναγήσεις του Μάνου Στεφανίδη στην έκθεση

Ο χρόνος. Οι άνθρωποι. Οι ιστορίες τους

2, 5, 9 & 12 Δεκεμβρίου 2010
Μουσείο Μπενάκη, Κεντρικό Κτήριο
Κουμπάρη 1 και Β. Σοφίας



Στο πλαίσιο της έκθεσης: «Ο χρόνος. Οι άνθρωποι. Οι ιστορίες τους», το Μουσείο Μπενάκη διοργανώνει σειρά ξεναγήσεων του επιμελητή της έκθεσης Μάνου Στεφανίδη, σύμφωνα με το ακόλουθο πρόγραμμα:

* Πέμπτη 2 Δεκεμβρίου, 20:30, με θέμα:
«Ένα μουσείο μέσα στο μουσείο»

* Κυριακή 5 Δεκεμβρίου, 12:30, με θέμα:
«Η επίσημη Ιστορία και οι ιστορίες των ανθρώπων»

* Πέμπτη 9 Δεκεμβρίου, 20:30, με θέμα:
«Για το ιερό και το ανίερο»

* Κυριακή 12 Δεκεμβρίου, 12:30, με θέμα:
«Οπτική αφήγηση – θεατρικότητα»

14 κεράκια για τον Βασίμ

Τον λένε Βασίμ. Είναι από το Πακιστάν. Εδώ, στην Αθήνα, ζει από το 1996. Μιλά ελληνικά και εργάζεται ως ταξιτζής. Ο Βασίμ οδηγεί στους δρόμους της Αθήνας. Βλέπει μόνο απέξω τα κτίρια-καθρέπτες της Συγγρού. Θαμπωμένος, δεν έχασε τον προσανατολισμό του κάτω από φωτεινούς πολυελαίους των ατελείωτων διαδρόμων τους. Ούτε έχασε κοντινούς ανθρώπους στις πλημμύρες του Πακιστάν. Ευτυχώς, το ποτάμι πήρε το πολιτικό λάθος, αλλά δεν πήρε φίλους και συγγενείς. Όλοι συνεχίζουν και μαδούν τη μαργαρίτα. Ζουν. Στο σταυροδρόμι, Ανατολής και Δύσης, στην Ελλάδα, του μύθου και της φιλοξενίας, ένας σύγχρονος μέτοικος συλλογίζεται για το κυνήγι της καρέκλας και του ρευστού. Μια πλεκτή ψάθινη καρέκλα γίνεται η σκέψη του, νύχτα ώρα, και κρίνει το σήμερα. Τα συμπεριλαμβάνει όλα. Ποια τα πρωτεία, σε φιλοσοφικά και τραγικά συστήματα; Υπήρξαν εκπαιδευμένοι που κατέλυσαν τις δυνάμεις των δικτύων και μάδησαν τις ψάθινες καρέκλες. Ο Βασίμ βλέπει τα χτυπήματα, κάτω απ’ τη ζώνη, να αρχίζουν μετά το 2004. Μέχρι τότε, υπήρχαν δουλειές. Μετά, τα πράγματα σταδιακά δυσκόλεψαν και το τέρας της ελευθερίας έδειξε τα δόντια του. Τι θα γίνει με τους μετανάστες; Σήμερα, τον προβληματίζει το μέλλον του στην Αθήνα. Απερχόμενος, διερχόμενος, ποιος ξέρει ποια μετοχή θα νικήσει. Φέτος, ο Βασίμ κλείνει 14 χρόνια στην Αθήνα και παρόλα αυτά δεν ξέρει από κόλπα, του σπασμένου κουμπώματος, να μη βαράει το σύστημα, όταν δεν φοράς ζώνη. Είναι καλός οδηγός στην πόλη του διαλόγου, του Σωκράτη και των μετοίκων. Όπου η οικονομική δημοκρατία ήταν ανέκαθεν ζητούμενο αντί προαπαιτούμενο. Όπου η Ξανθίππη δεν έκλαψε για το θάνατο του Σωκράτη τόσο, όσο για το θάνατο του ίδιου του διαλόγου. Πληρώνω, βγάζω τη ζώνη και κατεβαίνω. Παίρνω ρέστα μερικά ευρώ. Το γυμνό δέρμα ευρωζώνης, η παλάμη με τα ψιλά, έχει κρυώσει. Ανεβαίνω τα σκαλιά. Θυμάμαι από το συνέδριο «Διάλογοι των Αθηνών» φράσεις και προσωπικότητες: τον Gregory Nagy, τον Κωνσταντίνο Τσουκαλά, τον Paolo Odorico. Ξεσφίγγω τη ζώνη από την γκρι καμπαρντίνα γρήγορα. Χρειάζομαι να ανάψω ένα κερί, να κάνω ένα τηλέφωνο, να μουρμουρίσω αγαπημένους στίχους. Τον Βασίμ, πιθανότερο είναι να μην τον ξαναδώ ποτέ. Όμως, όπως «το καραβάκι έγινε βέλος», αντίστοιχα και εκείνο «το βραδάκι έγινε σκέλος». Πλέει ήσυχα στη θάλασσα της μνήμης, ως σκέλος μιας κοινής υπόθεσης. Του διαλόγου, μεταξύ θεωρίας και πράξης, ματιού και εγκεφάλου. Οπότε, η αφιέρωση του Jim Greenhalf, στη συλλογή του The man in the mirror «to Antigoni Kastadima, the lady of the sea», με τον αναγραμματισμό του λάθους –st-, συνοδευμένη από τη φράση του Σωκράτη “The unexamined life is not worth living” (Redbeck press), αρχίζει να με ενεργοποιεί πάλι με τρόπο μαγικό. Από το ναδίρ στο ζενίθ. Όπως και τα στιγμιότυπα αυτής της πόλης που τη λένε Αθήνα. Ακόμη και όταν υπαινίσσονται το λάθος...

«Edvard Munch, Πέρα από την Κραυγή»

*Μαντόνα
Λιθογραφικό κραγιόνι, χημικό μελάνι και ξυστήρας (οι έγχρωμες πλάκες πρωτοετοιμάστηκαν το 1902). Τυπωμένο σε μαύρο, κόκκινο και μπλε από την κύρια πλάκα λιθογραφίας και από μερικές έγχρωμες πλάκες. _ 1902 _ 69.7 x 50 / 60.1 x 44.4

Ώστε έγραψε και στίχους, που ερμηνεύει η Kari Bremnes; Αυτός που κυνήγησε τον εξπρεσιονισμό, ο Edvard Munch, είχε φλέβα και σε αυτό; Χωρίς ερώτηση, προερχόμενη από το άκουσμα, δεν υπάρχει συμμετοχική απάντηση, για το άκουσμα. Γι’ αυτό, άσε τα copy paste των δελτίων τύπου, τις καρμπόν περιπλανήσεις διαδικτυακά, και μπες στο γεγονός το ίδιο. Ηρακλειδών 16, στο Θησείο. Διότι, στο Μουσείο Ηρακλειδών, ξεκίνησε από χθες η έκθεση με τίτλο: «Edvard Munch, Πέρα από την Κραυγή».

80 έργα χαρακτικής του Edvard Munch από τη συλλογή Kramer του Μουσείου Τέχνης του Τελ Αβίβ [Gift of Charles and Evelyn Kramer, New York] δίνουν την πολύτιμη δυνατότητα, στον επισκέπτη, να διαμορφώσει μια γενική άποψη για την πορεία του χαρακτικού έργου του Μουνκ, παρακολουθώντας τη συνέχεια της σκέψης του, από έργο σε έργο.

Η Βελονογραφία (dry point), η οξυγραφία (etching ή open bite), η λιθογραφία (lithography) αλλά και η ξυλογραφία (woodcut) ήταν τα μέσα που χρησιμοποίησε αυτός ο ιδιαίτερος καλλιτέχνης, για να ατενίζουμε εμείς σήμερα, αυτό που εκείνος έβλεπε και αισθανόταν οπτικά τότε. Πότε; Κυρίως από το 1896, όταν αρχίζει τα πρώτα του χαρακτικά. Γεννημένος ίδια χρονιά με τον Καβάφη, στις 12 Δεκεμβρίου του 1863, έζησε στην παλιά Κριστιανία-το σημερινό Όσλο-και πέθανε στις 23 Ιανουαρίου του 1944. Στην πορεία της ζωής του, δύο γεγονότα τον σημάδεψαν: πρώτον, ο θάνατος της μητέρας του, όταν ήταν πέντε ετών, και δεύτερον, ο θάνατος της αδελφής του, όταν ήταν στα 13-15, κατά την εφηβεία. Και οι δύο γυναίκες της ζωής του έφυγαν από φυματίωση, την αρρώστια της εποχής, τη συμβολική διάσταση της οποίας ανέδειξε ο Μουνκ αργότερα, μέσα από το έργο του Το άρρωστο παιδί (1896). Εκεί ενθυλακώνεται ο απόηχος, πόσο είχε επηρεαστεί από το θάνατο της αδελφής του, Σοφίας.

Με τις γυναίκες, γενικότερα, ο Μουνκ είχε δυνατά τετ α τετ. Ένιωθε να απειλείται από την παρουσία των γυναικών, και βλέπουμε τη μοιραία διάσταση, που τις αναδείκνυε, σε αρκετά από τα έργα του, όπως Στην Καρφίτσα (1903), όπου εικονίζεται η Έβα Μουντότσι. Και σε αυτό το έργο, το στοιχείο των μαλλιών ασκεί μια στοιχειωμένη καταστροφική έλξη, στον Μουνκ, ώστε η χυτή κώμη να του γίνεται έξη, προκειμένου να προσδιορίσει την απειλητική δύναμη των γυναικών, μέσα από τα έργα του. Δεν είναι άλλωστε, λίγες οι φορές, που τα μαλλιά τον συνεπαίρνουν, τον συμπαρασύρουν, ή και τον παρασύρουν, μέσα σε ένα σκοτεινό και μποέμ παιχνίδι, της φωτιάς και της εκμηδένισης. Όπως Στη Μαντόνα (1902), όπου θα μπορούσαμε να εικάσουμε τη σμίκρυνσή του, σε έμβρυο, ενώ στο ίδιο έργο, αξιοσημείωτη είναι, ως προς την αντιπαραβολή της με το έμβρυο, η παρουσία του σπερματοζωαρίου. Παράλληλα, σε άλλα έργα του, που αφορούν στις γυναίκες, βλέπουμε τα τρία στάδια της γυναικείας φύσης και ηλικίας: την εφηβική ηλικία, -κατά την οποία η γυναίκα φαντάζεται την ένωση με τον άντρα, και το φαλλό-, τη μέση ηλικία, -όπου αξιοσημείωτο είναι πόσο ο Μουνκ κάνει τη γυναίκα να μοιάζει και με άντρα, μέσα από την όρθια στάση, που της δίνει με τα πόδια να πατούν στο έδαφος ανοιχτά και γερά- και την ύστερη ηλικία, κατά την οποία πλέον η γυναίκα στρέφεται προς τον κορμό του δέντρου, σύμβολο της νεκρής φύσης.

Ποιο, όμως, είναι το βασικό γνώρισμα, σε αυτά τα έργα του Μουνκ, σχετικά με την τεχνική, που εφαρμόζει; Τέσσερα είναι τα στάδια επεξεργασίας: πρώτον, κόβει τα μέρη, στα οποία δουλεύει, δεύτερον, τα μελανώνει, ρίχνει δηλαδή το μελάνι, τρίτον, τα συναρμολογεί, και τέταρτο, με μια «περασιά» τα ολοκληρώνει. Με μία φράση: δουλεύει και τα τρία, ή τα τέσσερα, χρώματα ταυτόχρονα. Η κ. Μπελίντα Φυρού, -ιδρύτρια του Μουσείου και επιμελήτρια της έκθεσης μαζί με τον κ. Παύλο Φυρό-, παρατήρησε ότι αυτή η δουλειά στα χρώματα, μέσα στον ίδιο χρόνο, είναι από τα κύρια χαρακτηριστικά του Μουνκ, όσον αφορά στα χαρακτικά του.

Και επειδή θυμοί και λάθη ανέκαθεν συνέβαιναν, μεταξύ των έργων υπάρχει και το περίφημο πορτρέτο του Στρίντμπεργκ, August Stindberg. Εξαιτίας του, ο θεατρικός συγγραφέας είχε θυμώσει πολύ, καθώς ο Μουνκ είχε κάνει ένα ορθογραφικό «αμάρτημα». Αντί “Strindberg”, ο Σουηδός έχει μείνει στην ιστορία του λάθους ως “Stindberg”…

Τι κι αν ο Τουλούζ Λοτρέκ και ο Μουνκ είχαν τον ίδιο τυπογράφο, τον Auguste Clot; Το συμπέρασμα είναι ότι μας κληροδότησαν δύο εντελώς διαφορετικές προτάσεις για την τέχνη και την ιστορία του οπτικού. Η έκθεση Πέρα από την κραυγή στέλνει αυτό το μήνυμα: σε εποχές, όπως είναι η σημερινή, να εμβαθύνουμε στο καθημερινό, σε τέχνη και συναίσθημα. Μαζικό μπορεί να είναι και το διορατικό.

Herakleidon, Experience in Visual Arts
Ηρακλειδών 16, Θησείο 118 51 Αθήνα
(Στάση Metro: Θησείο)
T: 210 34 61 981 F: 210 34 58 225

Ώρες λειτουργίας:
Τρί - Σαβ 13:00-21:00
Κυρ 11:00-19:00
Δευτέρα – κλειστά

* Η έκθεση τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, του Δήμου Αθηναίων και του Πολιτισμικού Οργανισμού Δήμου Αθηναίων και έχει την υποστήριξη της Πρεσβείας της Νορβηγίας και του Νορβηγικού Ινστιτούτου Αθηνών.

Από 26 Νοεμβρίου 2010 έως 27 Φεβρουαρίου 2011

*Παράλληλα στην Ταινιοθήκη «τρέχει» ένα χορταστικό αφιέρωμα για τον Μουνκ, με την υπογραφή του ‘μύστη’, Peter Watkins.

Athens Dialogues: more news soon...

speeches of all kinds, passions of minds

The Performing and the Reperforming of Masterpieces of Verbal Art at a Festival in Ancient Athens
By: Gregory Nagy
http://athensdialogues.chs.harvard.edu/cgi-bin/WebObjects/athensdialogues.woa/wa/dist?dis=48

Athenian Identity and the Eastern Other from Kroisos to Xerxes
By: Alan Shapiro

http://athensdialogues.chs.harvard.edu/cgi-bin/WebObjects/athensdialogues.woa/wa/dist?dis=11

*photos: from yesterday evening session (the 2nd is part of Mrs. Stenou speech). Also excellent is the symbol AΔ

Αναπάντεχο είναι αυτό που αντέχει στο χρόνο

Μια αναπάντεχη επίσκεψη
Η Αθηνά από το Arezzo επισκέπτεται την Αθήνα
18 Νοεμβρίου 2010 – 30 Ιανουαρίου 2011

Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού της Ιταλίας και την Εφορεία Αρχαιοτήτων της Τοσκάνης, παρουσιάζει την έκθεση ‘Μια αναπάντεχη επίσκεψη. Η Αθηνά από το Αρέτσο επισκέπτεται την Αθήνα’. Από τη συνέντευξη τύπου, το μήνυμα του Νικόλαου Σταμπολίδη, καθηγητή και διευθυντή του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, απηχεί αισιοδοξία. Χαρακτηριστικά επεσήμανε ότι: «οι περίοδοι κρίσης δείχνουν τα αντανακλαστικά που πρέπει να έχει ένας οργανισμός, όπως είναι ένα μουσείο. Αυτά τα αντανακλαστικά είναι μια ολομέτωπη επίθεση στη μιζέρια. Οι νέοι άνθρωποι δεν πρέπει να καλλιεργούνται σε αυτό το επίπεδο κρίσης, η οποία δεν είναι δική τους αλλά δική μας. Ο πολιτισμός είναι αισιοδοξία, χαμόγελο, τρόπος αντίδρασης σε αυτό που μας έχει βρει». Ενώ δεν παρέλειψε να τονίσει, ότι η Μινέρβα ή πολιούχος Αθηνά ήταν το «γούρι» που έλειπε από το μουσείο, για να γεμίσει σαν «ρόδι πολύσπορο», με τρεις παράλληλες εκθέσεις.

Αναπάντεχη επίσκεψη κάνει το χάλκινο άγαλμα της θεάς Αθηνάς (ύψους 1,90μ. με τη βάση του, και 1,50μ. σκέτο) από το Αρχαιολογικό Μουσείο της Φλωρεντίας, που ανακαλύφτηκε το 1541 στο Αρέτσο. Συντηρημένο πρόσφατα, μετά από 200 και πλέον χρόνια, αποσυναρμολογήθηκε και, απ’ αυτήν τη συντήρηση, προέκυψε ένα ‘νέο’ άγαλμα, όσον αφορά στη διαφορετική στάση και κίνηση του σώματος. Θα παρατηρήσει ένα συγκριτικό μάτι, πόσο αυθύπαρκτη είναι η αυθεντική Αθηνά, του 300π.Χ, και πόσο ομιλητική και πιο γυρτή είναι η μεταγενέστερη, χάλκινο αντίγραφο της πρώτης. Το αντίγραφο δείχνει πώς ήταν το άγαλμα τα τελευταία 200 χρόνια πριν από τις πολυετείς εργασίες συντήρησης, δηλαδή μέχρι το 2000. Καθώς, στην ιστορία του, το άγαλμα υπέστη πολλές επεμβάσεις, κυριότερη εκ των οποίων ήταν του Φραντσέσκο Καραντόρι το 1785: αυτός συμπλήρωσε το τμήμα του φιδιού που έλειπε στο κράνος και από χύτευση προήλθε ένα χάλκινο δεξί χέρι σε προτεταμένη στάση.

Οι εργασίες συντήρησης διήρκεσαν σχεδόν 9 χρόνια, από το 2000 και μέχρι τις αρχές του 2009. Στη διάρκεια αυτών των χρόνων, η Μινέρβα βγήκε απ’ το έρεβος: ‘φυγαν τα καρφιά, ο γύψος και ο στόκος, και η μορφή της χαμένης ευλυγισίας δανείστηκε τις σύγχρονες τεχνικές όχι για να καταστραφεί το παρελθόν της, αλλά για να καθαγιαστεί. Μάλιστα, οι ανοιχτές τρύπες, που αντικρίζουμε σήμερα στο πρωτότυπο, μαρτυρούν τα αναγκαία στηρίγματα του Καραντόρι, που είχε τοποθετήσει λόγω βάρους.

Η αρχαιολογική μελέτη του χάλκινου γλυπτού απέδειξε ότι δεν πρόκειται για απλό ρωμαϊκό αντίγραφο του 1ου αιώνα μ.Χ., όπως πίστευαν μέχρι πρόσφατα, αλλά για ένα σπουδαίο και εκλεπτυσμένο ελληνικό άγαλμα, η χύτευση του οποίου συνέβη στα ελληνιστικά χρόνια (300 – 280 π.Χ.) και ήταν εξέλιξη του αγαλματικού τύπου της Αθηνάς Βεσκοβάλι (330π.Χ.).

Οπότε, οι διαφορές, μεταξύ των δύο αγαλμάτων, είναι αισθητές και ευτυχώς είναι η δια ζώσης αναγνώρισή τους που μετατρέπει την πληροφόρηση και την αναβαθμίζει σε εμπειρία. Για να φτάσουμε από την αισθητική καλλιέργεια, στην αισθητική τελειότητα και στην αξιολογική ικανότητα. Μέσα από το βλέμμα της Αθηνάς.

Ειδικότερα, στο αντίγραφο, του Καραντόρι, το 1785, παρατηρούμε ένα χέρι, που δεν υπάρχει στο πρωτότυπο. Στο αντίγραφο, ο πέπλος έχει μακρύ μανίκι. Αντίθετα, στο πρωτότυπο πρέπει να φανταστούμε το χέρι της Αθηνάς να κατέρχεται γυμνό, ενδεχομένως με μια φιάλη, για να σπένδει. Επίσης, η λεπτομέρεια του φιδιού είναι αξιοσημείωτη. Στο αντίγραφο, πιο πληθωρικό το φίδι, πετά τη γλώσσα έξω, στο πρωτότυπο είναι πιο λιτό. Επίσης, στο αυθεντικό, τα χείλη έχουν τονιστεί χρωματικά με ένα λεπτό φύλλο καθαρού χαλκού, ενώ τα μάτια είναι ένθετα, από οστό ή ελεφαντόδοντο. Και χαρακτηριστικό ακόμη, είναι αυτό το «λακάκι» στο λαιμό.

Η παρουσίαση αυτού του πρωτότυπου, αριστουργηματικού έργου των πρώιμων ελληνιστικών χρόνων, που μετά την συντήρησή του έχει ταξιδέψει μόνο στην Ιαπωνία, δίνει την ευκαιρία στο κοινό, πολλών χωρών σε μία, να εισέλθει στην παλιά ένδοξη και πλούσια «μενεξεδοστεφανωμένη» Αθήνα, των γιων του Πραξιτέλη, των σανδαλιών, των ξερών σύκων και των αμφορέων με άφθονο κρασί. Στο απόσπασμα 76 του Πινδάρου. Στο ανεξήγητο που εξιστορείς στις 5 το πρωί, ενώ υπολείπονται δύο μόνο φθονερές ώρες ύπνου.


ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
Νεοφύτου Δούκα 4 | Βασ. Σοφίας & Ηροδότου 1 Τ. 210 7228321-3 | www.cycladic.gr

ΩΡΑΡΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟΥ
Δευτέρα, Τετάρτη,
Παρασκευή, Σάββατο: 10.00 – 17.00
Πέμπτη: 10.00 – 20.00
Κυριακή: 11.00 – 17.00

* photo credits
02
Χάλκινο χυτό άγαλμα της θεάς Αθηνάς από το Αρέτσο.
300 – 280 π.Χ.
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Φλωρεντίας, αρ. ευρ. 3.
(μετά την συντήρηση του 2000-2008)
© Daniel Virtuoso – Εφορεία Αρχαιοτήτων Τοσκάνης

07
Χάλκινο χυτό άγαλμα της θεάς Αθηνάς από το Αρέτσο.
300 – 280 π.Χ.
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Φλωρεντίας, αρ. ευρ. 3.
(μετά την συντήρηση του 2000-2008)
© Daniel Virtuoso – Εφορεία Αρχαιοτήτων Τοσκάνης

ΘΗΣΕΙΟ

Θησείο

Στην άκρη της πόλης, στο δίχτυ του χρόνου
Ενός τερματοφύλακα μύθος, σφυγμομετρεί
Σε απόσταση απ’ το πλήθος, είδη μοναξιάς
Που τρέχει, δεν προφταίνει, φτάνει, καρτερεί

Όλοι μόνοι τρέχουν να βρουν άλλους μόνους

Ο άνθρωπος φωτογραφίζει τη συνέχεια
Σφύριξε το τέλος στα πλευρά του
Με δυο αγκώνες ξάπλα στο τιμόνι
Επωάζει το όνομά του, ο άγνωστος της πόλης

Επωάζει το καινούριο που σφίγγει το παλιό

Την ώρα που αυτός ο ποδηλάτης φτάνει την πηγή
Μνημοσύνης ή λήθης, θα φανεί μέσα στο βλέμμα
Πέρα απ’ το καλό παγκάκι του θεού, πίστη διμερή
Στον Ιησού δηλώνουν νέοι όρθιοι, στητοί στο αίθριο

Είναι όλοι σύμμαχοι σε μια μελοποιημένη φάρσα

Αναρωτιέμαι γιατί οι μουσικές ξεπροβοδίζουν
Όταν νέα της ημέρας εισακούγονται για νύχτα
Γιατί η ελευθερία ασυνήθιστα αναπλάθεται
Όταν μας ενοχλεί η άπλαστη σκόνη αλήθεια

Ιησού της σωτηρίας, είσαι στο face book, μαζί με το Mickey

Θρησκευτικές δοξασμένες κατηχήσεις εκτός τόπου
Είμαστε οι πιστοί του θεού, θέλεις φυλλάδιο, να το
Περπατώ ωμά με τα βιβλία στον ώμο, μέσα απ’ αυτά
Τα πανηγύρια χωρίς όνομα, όλα πόσο παράξενα είναι

Ενοχλούμαι και σκίζω το έντυπο στα δυο, η παράξενη ξένη

Αργότερα στο Θησείο της ειλικρίνειας
Έξω απ’ τον ηλεκτρικό χωρίς μάρμαρα
Βρίσκω συνδαιτυμόνες υγιείς γεμάτους
Μπύρα μεσουρανεί απ’ τις ανάσες τους

Επιτέλους, εύκολα, τα φώτα της πόλης συσπειρώνουν κόσμο

Προλαβαίνω και μπαίνω στον κύκλο, μαζί με τους πότες
Υγιαίνετε, της μπύρας τα εννιάμερα, σπείρες της τέχνης
Τα πέντε ευρώ έδωσα όχι για το βραχιόλι τόσο
Όσο για τη φουκαριάρα τη μπύρα του μόχθου

Σπίτι το βράδυ έπιασα το έντυπο στα δυο κομμένο, ελαφριά πια

Drowning beautiful: γλυπτική κάτω απ’ το νερό

…Και όχι μόνο

Κάνουμε “Flinching”, δηλαδή μορφάζουμε. Μόνο που για να μορφάζει κάποιος, χρειάζεται τουλάχιστον έναν για ταίρι στο παιχνίδι αυτό, του μορφασμού και της αυθορμησίας. Εκτός από το μορφασμό, πλέον αυτή η λέξη αντιστοιχεί και σε μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστοσελίδα. Είναι μία από τις καλές και «αναπνευστικές» περιπτώσεις του διαδικτύου. Και επειδή στον κόσμο του διαδικτύου μπαίνεις για «ένα τέταρτο» και ενδέχεται να φύγεις ξημερώματα, Λένα σε ευχαριστώ για το email της μικρής απόλαυσης. Αυτό δύσκολα το φαντάζεσαι…


Ο καλλιτέχνης θαλάσσης και φαντασίας είναι ο Jason de Caires Taylor: ένας πολίτης του κόσμου, με ζωή μοιρασμένη σε Ευρώπη (Αγγλία) και Ασία (Μαλαισία), που βέβαια πέρασε –το 2008- και από την Ελλάδα, για ένα workshop στην Παλιανή (του Ηρακλείου Κρήτης). Με σύνθημα το Drowning beautiful, στη “Silent Evolution” (σιωπηλή εξέλιξη), έχουν τοποθετηθεί γλυπτά ανθρωπόμορφων διαστάσεων κάτω από το νερό, σε βάθος 9 μέτρων, στο Cancun του Μεξικού. Όπως δείχνουν και οι φωτογραφίες, το αποτέλεσμα είναι ιδιαίτερο, ανεπανάληπτο, μοναδικό. Πόσο μάλλον όταν τα αντικείμενα κάτω από το νερό φαντάζουν 25% μεγαλύτερα, και άρα φαίνεται να βρίσκονται και σε στενότερη απόσταση μεταξύ τους. Πόσο μάλλον όταν το φως στο νερό, που έρχεται από την επιφάνεια, συμμαχεί με τα ρεύματα του νερού και παράγεται ένα καλειδοσκοπικό θέαμα από ένα πάρκο γλυπτών με αισιόδοξα μηνύματα, υπέρ της παγκόσμιας ειρήνης, των παιδιών του κόσμου και της θαλάσσιας ζωής…

Η τέχνη και το περιβάλλον μπορούν. Προτείνουν, δείχνουν, εξελίσσουν. Και προπαντός μιλώντας για τέχνη, αρκεί να γνωρίζουμε ότι τίθεται θέμα ειλικρίνειας, αντί «ευαισθησίας». Αν και η ευαισθησία προέρχεται από την καλή αίσθηση, συχνό είναι το φαινόμενο της κυκλικής σύγχυσης, για τους παγιδευμένους, που εννοούν την ευαισθησία ανορθόγραφα, ως «ευ θυσία», οπότε γι’ αυτούς η προστασία της τέχνης δεν νοείται ως εσωτερική αίσθηση αλλά καταλήγει να είναι εξωτερική υπόθεση και φυσικά, η άμεσα θιγόμενη περίπτωση σε δύσκολους οικονομικά καιρούς. Αυτή η πρόταση Drowning beautiful θα μπορούσε να έχει και έναν αιχμηρό ρόλο, υπαινισσόμενη μια αλλαγή νοοτροπίας σε αυτούς που αντιμετωπίζουν ξέχωρα αυτό το τριαδικό σύνολο: φύση, άνθρωπος, τέχνη. Μήπως θα ‘πρεπε να βλέπουν πάλι από την αρχή;

http://24flinching.com/word/gold-seal/inspiring-artists/drowning-beautiful/

http://24flinching.com/word/custom/

http://www.underwatersculpture.com/pages/artist/about.htm

Χάρτινες πολιτείες, χάρτινες πατρίδες:στη ΔΕΘ

Χάρτινες πολιτείες, χάρτινες πατρίδες

Τετράδιο άνοιξε, στην πρωταρχική σκηνή, στην α’ κατάσταση, τότε που δίσταζα κοιτώντας στο θρανίο και από κάτω το μήλο πάνω στα βιβλία είχε παραζεσταθεί, τότε η προπαίδεια προφερόταν απέξω και ήμασταν ελαφροί, α’ τετράγωνο, η σκηνή σήμερα, τώρα που μεσολάβησε η μόδα, από δικαιολογίες μέχρι μιμήσεις, αλλά εξακολουθούν τα φύλλα και ανοιγοκλείνουν, τα γράμματα και τα ρήματα δεν κλείνουν, μένουν πάντα ανοιχτά, να αναγνωρίζει ο δράστης τον εαυτό του, τον αφηγηματικό εαυτό, διασυρμένο στα τετράδια, σε χειρόγραφες σημειώσεις και πρόχειρα, από αυτό το «σκέφτομαι και γράφω» προκύπτει ένας ομιλητικός εαυτός, αναγκαστικά ομιλητικός εκείνος, σκυμμένος στην κοινή ρίζα, διάνοιας και αισθητικότητας, ενώ αφρίζει το νέο υλικό, η πρόταση, ο ανακλητός χρόνος, τελικά δημιουργούνται χάρτινες πολιτείες, χάρτινες πατρίδες, πίσω από το παραβάν, βαμμένος ανακούφιση άνεμος, μελάνι και φύγαμε, ήρθε η ώρα της ξεκούρασης, γεια μας, τετράδιο άνοιξε.

Η α-tetrαgono θα συμμετέχει στο χριστουγεννιάτικο Bazaar
που διοργανώνει
το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στη ΔΕΘ

το Σάββατο, 20 και την Κυριακή, 21 Νοεμβρίου,

από τις 11.30 έως τις 20.30.
Η αλεξάνδρα και η αποστολία, σας περιμένουν
( Εγνατία 154, Helexpo-ΔΕΘ
54636 Θεσσαλονίκη, 2310-24 0002, 281212).

Αφιέρωμα στον Ντενί Γκετζ, 23/11 στις 19.00

«Στην επαγγελματική μου ζωή είμαι και μαθηματικός και ιστορικός, όμως αυτό που με προσδιορίζει πρώτα απ' όλα είναι η ιδιότητά μου ως "ανθρώπου" που θέλει να επικοινωνήσει και να εκφραστεί.»

Ντενί Γκετζ (1940 - 2010)

Το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών και η ομάδα Θαλής+Φίλοι
οργανώνουν εκδήλωση
μνήμης και αγάπης για τον Denis Guedj,

την Τρίτη 23 Νοεμβρίου, στις 19:00

στο Αμφιθέατρο του Γαλλικού Ινστιτούτου

στην οδό Σίνα 31

Για τη ζωή και το έργο του Ντενί Γκετζ θα μιλήσουν οι:
Απόστολος Δοξιάδης, συγγραφέας
Κατερίνα Καλφοπούλου, μαθηματικός
Τεύκρος Μιχαηλίδης, μαθηματικός – συγγραφέας
Μανόλης Πιμπλής, δημοσιογράφος

Αποσπάσματα από τα έργα του θα διαβάσει ο ηθοποιός Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης

Χειρ Αγγέλου στο Μουσείο Μπενάκη

Ένας επώνυμος ζωγράφος, των ύστερων βυζαντινών χρόνων, ο Άγγελος Ακοτάντος, φιλοξενείται στο κεντρικό κτίριο του Μουσείου Μπενάκη μέχρι τις 16 Ιανουαρίου 2011.
Τίτλος της αναδρομικής έκθεσης: ΧΕΙΡ ΑΓΓΕΛΟΥ, ΕΝΑΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΕΙΚΟΝΩΝ ΣΤΗ ΒΕΝΕΤΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΗ ΚΡΗΤΗ.

Ευκατάστατης οικογένειας, ο Άγγελος έζησε στη βενετοκρατούμενη Κρήτη, και ειδικότερα στο Χάνδακα (στο σημερινό Ηράκλειο, πίσω από την πλατεία με τα περίφημα λιοντάρια), στο πρώτο μισό του 15ου αιώνα, περιμένοντας παραγγελίες από την ελεύθερη αγορά. «Ποιος, από εμάς, όμως θα παράγγελνε εικόνα όταν είχε απέξω τα Οθωμανικά πλοία, να τον πολιορκούν, και όταν, ήδη από τη στεριά, οι Οθωμανοί ήταν πάρα πολύ κοντά;», ευσταθές είναι το ερώτημα της επιμελήτριας της έκθεσης, Μαρίας Βασιλάκη. Και το γεγονός, ότι ο Άγγελος πέθανε το 1450, τρία χρόνια νωρίτερα από την Άλωση της Πόλης, αποτελεί ένδειξη ότι αυτός ο ζωγράφος ανήκει στο Βυζάντιο αντί στα μεταβυζαντινά χρόνια. Για την ακρίβεια, ανατρέχοντας και πάλι στη διαφωτιστική ξενάγηση της Μαρίας Βασιλάκη, πρέπει να γνωρίζουμε, σχετικά με την εποχή εκείνη, ότι ο Άγγελος είναι ένας ζωγράφος που «διεκδικεί για τον εαυτό του, να είναι ένας Υστεροβυζαντινός ζωγράφος» αλλά και «αισθάνεται ότι η Κωνσταντινούπολη έχει να του διδάξει τα πάντα». Επίσης, «αισθάνεται ότι είναι ένας σπουδαίος ζωγράφος, γι’ αυτό και υπογράφει τις εικόνες του». Ως Χειρ Αγγέλου...

Στην ουσία, εκτός από αναδρομική, αυτή είναι μια «απλή» έκθεση. «Ό,τι δεν μπορείς να πεις με απλά λόγια προφανώς δεν το έχεις κατανοήσει», τονίζει η κ. Βασιλάκη, και συνεχίζει λέγοντας ότι: «αυτή η έκθεση μας πηγαίνει σε πολύ απλές φόρμες, σοβαρές, που δεν χρειάζονται το φόντο». Δεν μένει παρά να εισέλθουμε στο χώρο της έκθεσης, την οποία συναποτελούν τρία μέρη: η ζωγραφική πριν από τον Άγγελο, η ζωγραφική του Αγγέλου και η ζωγραφική μετά τον Άγγελο. Συνολικά, εκτίθενται 49 έργα: 47 εικόνες, ένα εικονογραφημένο χειρόγραφο από το Μουσείο του Λούβρου και η διαθήκη του ζωγράφου από τα Κρατικά Αρχεία της Βενετίας. Ας σημειωθεί ότι η έκθεση βλέπεται από δεξιά. Ώστε διόλου τυχαία ο επισκέπτης αποχωρεί αποχαιρετώντας την «Κοίμηση της Θεοτόκου» του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου. Διότι, ο Ελ Γκρέκο είχε τον Άγγελο, για πρότυπο, και υπέγραφε ως Χειρ Δομηνίκου, σε μια προσπάθεια να του μοιάσει. Προφανώς, οι καιροί είχαν αλλάξει και τον Άγγελο, που «προετοίμασε τον διανοούμενο καλλιτέχνη», διαδέχτηκε ο άξιος και παγκοσμίου φήμης Ελ Γκρέκο. Γι’ αυτό και έχει επικρατήσει, ανατρέποντας το γραμμικό χρόνο, ο Άγγελος να θεωρείται ως ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος του 15ου αιώνα.

Στη συνέντευξη τύπου, ο Άγγελος Δεληβοριάς, διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη έκανε την εύστοχη παρατήρηση για το συνονόματό του: «ο Άγγελος, ως όνομα ήταν ήδη γνωστό. Ως έργο ζωγραφικό δεν ήταν. Αυτό το οφείλουμε στη Μαρία Βασιλάκη». Και την ευχαριστούμε, συμπληρώνουμε από το ακροατήριο. «Και τη χειροκροτούμε», προσθέτει ο ίδιος. «Είναι ο πρώτος βυζαντινός ζωγράφος που υπογράφει τα έργα του. Είναι ο πρώτος ζωγράφος με απόλυτη συνείδηση της υπόστασής του και του έργου που επιτελεί», τονίζει.

Χωρίς να έχετε τύψεις, αν δεν το πράξετε, μη χάσετε τη διάλεξη της Παρασκευής στις 19.00, με τη Μαρία Βασιλάκη, καθηγήτρια βυζαντινής τέχνης-πού αλλού- στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας… Είναι πολύ σημαντικό, ένας άνθρωπος να σου μεταδίδει το πάθος, γι’ αυτό που ενσαρκώνει ως πνεύμα, ψυχή, χείμαρρος. Πραγματικός θησαυρός. Μεταξύ άλλων, ακούσαμε ότι, από τη Διαθήκη του 1436, αντλούνται πολλές και χρήσιμες πληροφορίες, για τη ζωή και το έργο του Αγγέλου, ενός ανθρώπου που είχε διαρκείς ενασχολήσεις με την πολιτική και τα κοινά, γι’ αυτό και του απονεμήθηκε το ισόβιο αξίωμα του Πρωτοψάλτη. Από αυτό υπολογίζεται και ο θάνατός του- ούτε 50 ετών δε θα ήταν-, καθώς στη συνέχεια, αναφέρεται στη διαθήκη, ότι τον αντικατέστησε κάποιος Γαβαλάς. Επιπλέον, ως άντρας της εποχής εκείνης, ο Άγγελος είχε γράψει ότι, αν το παιδί του ήταν αγόρι, έπρεπε να μάθει πρώτα γράμματα και μετά τη ζωγραφική τέχνη. Αν ήταν κορίτσι –που τελικά απέκτησε μια κόρη και μάλιστα ζωηρή- …δεν τον ένοιαζε. Εν τέλει, η διαθήκη ήλθε στο φως επτά χρόνια μετά το θάνατό του και βέβαια συνέτρεχαν σκοπιμότητες. Όπου χρήμα και ποίημα, προφανώς.

Συνοψίζοντας, όσον αφορά στο έργο του Αγγέλου, οι επισημάνσεις της κ. Βασιλάκη «ξεκλειδώνουν» τα μυστικά των έργων. Ώστε, βλέπουμε σήμερα πόσο άξιος υπήρξε ένας άνθρωπος τότε, τα έργα του οποίου έχουν αυθύπαρκτη καλλιτεχνική αξία. Γινόμαστε μάρτυρες των εικονογραφικών θεμάτων, που δημιουργεί, όπως όταν διαβάζει το ευαγγέλιο. Άλλωστε, και ο Ασπασμός Πέτρου και Παύλου ενέχει συμβολικό χαρακτήρα, καθώς ο Απόστολος Παύλος εκπροσωπεί την Ανατολική εκκλησία, ενώ ο Απόστολος Πέτρος εκπροσωπεί τη Δυτική εκκλησία αντίστοιχα. Επίσης, η εικόνα του Αγίου Φανουρίου, η λατρεία του οποίου έφτασε τον 15ο αιώνα, από τη Ρόδο στην Κρήτη, μέσα από τη μονή Βαρσαμονέρου, αλλά και η περίτεχνη εικόνα του προφήτη Ηλία –από τη Νάξο-, που ευτυχώς ξέφυγε από τα χέρια των συντηρητών, για να είναι σήμερα εντυπωσιακά αυτή, που ήταν, αμφότερες κινούν το ενδιαφέρον. Στην εικόνα του προφήτη Ηλία αξίζει να προσέξει ο επισκέπτης το ένα πόδι, τη λεπτομέρειά του, και πώς το άλλο παιχνιδιάρικα το σηκώνει, αλλά και το ίδιο το πρόσωπο. Και κλείνοντας, να σημειωθεί ότι η έκθεση του Μουσείου Μπενάκη τελεί υπό την αιγίδα «του εθελοντισμού», καθώς πολλοί προσέφεραν αμισθί τις υπηρεσίες τους, προκειμένου η έκθεση να πραγματοποιηθεί.


Μουσείο Μπενάκη – Κεντρικό Κτήριο
Εγκαίνια: 16 Νοεμβρίου 2010
Διάρκεια: 17 Νοεμβρίου 2010 – 16 Ιανουαρίου 2011

Ενότητες της έκθεσης
Η έκθεση διαιρείται σε τρεις ενότητες:
Ενότητα Α΄. Γύρω στο 1400: Κωνσταντινούπολη και Κρήτη
Ενότητα Β΄. Ο ζωγράφος Άγγελος Ακοτάντος
Ενότητα Γ΄. Μετά τον Άγγελο

Συντελεστές έκθεσης
Επιμελήτρια: Μαρία Βασιλάκη
Γραμματειακή Υποστήριξη: Βασιλική Δημητροπούλου, Πανωραία Μπενάτου,
Φλωρεντία Πίκουλα, Βασιλική Ανεμοδούρη
Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός: Άγγελος Βασιλείου, Κωστής Μαυρακάκης
Εικαστική επιμέλεια : Βουβούλα Σκούρα
Επιβλέποντες Συντηρητές/
Τοποθέτηση Αντικειμένων :
Λένα Βρανοπούλου
Αλεξάνδρα-Ελένη Καλλιγά,
Χρύσα Βουρβοπούλου
Νίκος Σμυρνάκης
Ελευθερία Γκούφα
Επικοινωνία: Νικολέττα Μέντη
Γραφείο Τύπου: Ξανθοπούλου & Συνεργάτες
Τεχνική Υποστήριξη: Μανώλης Μπλαζιάκης
Ψηφιακές Εκτυπώσεις: Graphicon
Κατασκευές: Αντώνης και Μάνος Λιγνός
Χρωματισμοί: Γιάννης Καραμπελιάς
Μεταφορές: Moveart
Ασφαλίσεις Έργων: Lloyd’s Ασφαλιστική – Γ. Καραβίας & συνεργάτες


ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ Κουμπάρη 1
10674 Αθήνα
Τηλ. 2103671000

Τρίτη: ΚΛΕΙΣΤΑ
Δευτέρα, Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο: 9.00-17.00
Πέμπτη: 9.00-24.00
Κυριακή: 9.00-15.00

Οι διαλέξεις της Παρασκευής
Χώρος: κεντρικό κτήριο Μουσείου Μπενάκη (Κουμπάρη 1)
Ώρα: 7.00 μ.μ.

Από τον κύκλο των διαλέξεων του Μουσείου (Κουμπάρη 1) που διαρκεί από τις 16 Νοεμβρίου 2010 μέχρι τις 16 Ιανουαρίου 2011:

Παρασκευή 19 Νοεμβρίου 2010
Μαρία Βασιλάκη, καθηγήτρια Βυζαντινής Τέχνης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
«Ο ζωγράφος Άγγελος»

*φωτογραφία:
Άγιος Φανούριος
1425-1450
Ζωγράφος Άγγελος
Φιλοτεχνήθηκε στην Κρήτη
Πάτμος, ναός Μεγάλης Παναγίας στη Χώρα

Ο άγιος Φανούριος είναι ένα αινιγματικός άγιος. Σύμφωνα με τα αγιολογικά κείμενα η λατρεία του ξεκίνησε από τη Ρόδο τον 14ο αιώνα μετά την ανακάλυψη μιας παλιάς εικόνας του στα ερείπια ναού. Τον 15ο αιώνα η λατρεία του μεταφέρθηκε από τη Ρόδο στην Κρήτη αφού με τη θαυματουργή μεσολάβησή του απελευθερώθηκαν τέσσερεις Κρητικοί ιερείς από την αιχμαλωσία. Πρωταρχικό ρόλο στην απελευθέρωση των ιερέων και στη μεταφορά της λατρείας του αγίου Φανουρίου στην Κρήτη έπαιξε ο ηγούμενος της Μονής Βαρσαμονέρου, Ιωνάς Παλαμάς, ο οποίο αφού ανήγειρε παρεκκλήσι στον άγιο μετέτρεψε τη Μονή Βαρσαμονέρου στο κέντρο της λατρείας του αγίου στην Κρήτη. Για τη φιλοτέχνηση των εικόνων του «νέου» αυτού αγίου που κοσμούσαν το τέμπλο του ομώνυμου παρεκκλησίου, ο Ιωνάς Παλαμάς συνεργάστηκε με τον ζωγράφο Άγγελο. Ο Άγγελος ζωγράφισε τουλάχιστον επτά εικόνες του αγίου Φανουρίου, έξι από τις οποίες έχουν συμπεριληφθεί στην έκθεση του Μουσείου Μπενάκη.

ΕΔΩ ΖΟΥΜ

Εδώ Ζουμ

Τα κύματα ξιφομαχούν ακόμη, τα ακούει η πλάτη που προς τα φώτα των γειτόνων βαδίζει, ξοπίσω μένει ένα βήμα απόβλητο, απόρρητο πόλης, είναι το αποτύπωμα επάνω στην άμμο της άρσης, στην ηρεμία μέσα, στο σκοτάδι, και το βήμα προχωρεί ηχηρό, θαρραλέο και αισιόδοξο όπως η θέληση, πώς τώρα αλληλοσκοτώνονται οι φωνές των κυμάτων, πώς τα ξίφη το δείχνουν, ότι τίποτε δεν τέλειωσε, αν δεν ήταν αυτή η πάλη, στο σκούρο φόντο, η αποχώρηση δε θα σήμαινε τόσο, πιο ένοχα το σκοτάδι δε θα γειτνίαζε, στη μέρα κόντρα, στα κρύα παγκάκια, στις κούνιες, ακίνητες και απαισιόδοξες όπως η γνώση, πώς πάλι αρκετή τσίκνα φεύγει από τις ανοιχτές χαραμάδες, έξω από κάθε τζάκι και εστία, απόψε έχει νοτιά, στο σύνολό της η βραδιά είναι ζεστή, δεμένες, απ’ την αστροφεγγιά, οι προσδοκίες δίνουν μάχη με το κενό, εκείνο το παιδί που αμφισβήτησε μέσα του τη θάλασσα, τώρα, σβήνει στην άμμο, το θυμό του, στη γη που αντιδρά στα βήματά του, ως αντάλλαγμα κίνησης, κι η σκέψη πάλι χαράσσει κύκλους στην αμμουδερή νύκτα, κοιτά καταπάνω μας, γύρνα πίσω στον κόσμο, συνέχισε, αυτό είναι, από τη μια η λογική θυμίζει μολύβι χωρίς όνομα, που γράφει, και απ’ την άλλη θυμάσαι, το δίχτυ των ψαράδων, για να πολεμάς από υποψία, ψαράς ή ψάρι, πότε κρατάς καλάθι και πότε είσαι μέσα του, από απάθεια, τι σημασία έχει, γυμνά κορμιά καλοκαιριού, ξέπλεκα μαλλιά, με κόκκους άμμου στο λαιμό, ψηφιδωτά γέλια, κόκκος και γέλιο, διατηρητέο το ίχνος των διακοπών, της διακοπής και της απόφασής της, η διακοπή σημαίνει απόφαση, δεν έρχεται από αθωότητα, εδώ ζουμ, η στιγμή που ανακυκλώνεις, σε σημαδεύει, τη στιγμή που ανατρέχεις σε λευκώματα, βιβλία, φωτογραφίες, είσαι χωρίς κερί, ειλικρινής, γύρω από αναμμένες φλόγες κεριών, χωρίς προσδιορισμό ούτε προορισμό, με διορία τη νύχτα που απομένει, στην εξορία της σκέψης, εκεί που το εδώ διαστέλλεται, πολυφωνικά, και απ’ το κερί που καίει, τα ούλα ήδη δείχνουν την αρχή του τέλους, απαιτείται ειλικρίνεια, ύλη και ευκρίνεια, να υπάρχει ακρίβεια στην έκφραση, να ακριβολογούμε, παρόλο που είμαστε ένοικοι φωνών διαφορετικών, συμβαίνει, εδώ ζουμ, οι χώρες συνυπάρχουν μέσα μας, Ιρλανδία, η γη της Ώρας, εδώ χτυπά η καρδιά του κεριού, το κερί σβήνει, δεν σβήνει, αντέχει ακόμη, από τη νωπή άμμο ξεκολλούν πεταλίδες, φυσάει στον Ατλαντικό, και είναι η ξιφομαχία των κυμάτων γνώριμη ένοικος, στη μνήμη, όταν σε πόλεις του νερού, στις ακτές του Waterville, βαδίζεις από μαγεμένη συνήθεια, από την παιδική ηλικία, η αλμύρα μας κρατά στη ζωή, στη φλόγα του πουθενά, εδώ, όταν το εδώ σημαίνει εκεί συγχρόνως, εδώ ζουμ, κομμάτια από λάσπη στους καρπούς των χεριών, τινάζεις τα χέρια χτυπώντας, τον έναν καρπό στον άλλο, παράλληλα στις ριπές των ωκεάνιων ανέμων, ώσπου το νόημα εξανεμίζεται, μες στη συντονισμένη έκφραση των χεριών, σφιχτή η μαγιά του φρέσκου νοήματος, πλέκεται δίχτυ, μια ένωση χιαστί, από υψωμένα δάχτυλα, και αυτό το δίχτυ επαληθεύει τη συνθήκη, πως υπάρχει, άρχει πόλεμος, για το δίκαιο, την ομόνοια, τη θεότητα, δεν θα βγούμε ποτέ από αυτήν την ξιφομαχία, το στόμα του κεριού ανάβει μικρό φως στο σκοτάδι, αλλά απ’ αυτό διακρίνεται το ψηφιδωτό της νύχτας, πράγματα και ρωγμές, στη σιωπή των ωρών, τις ίδιες ώρες που έξω τα κύματα ξιφομαχούν ακόμη…

Bραδιά-αφιέρωμα στη μνήμη του Η. Πετρόπουλου

Οι Εκδόσεις Νεφέλη σας προσκαλούν σε βραδιά αφιερωμένη στη μνήμη του Ηλία Πετρόπουλου




συντροφιά με τα ρεμπέτικα του Νικόλα Σύρου
και τους:
Αριστείδη Αντονά, Αγγελική Ασπρογέρακα, Μαργαρίτα Γιαραλή-Μανιού,Μαίρη Κουκουλέ, Κώστα Μαυρουδή, Γιάννη Υφαντή, Φίλιππο Φιλίππου.

Συμμετέχουν οι μουσικοί:
Νικόλας Σύρος (τραγούδι, μπουζούκι)
Γιώργος Αναγνώστου (μπουζούκι)
Λάμπρος Καρκανόπουλος (κιθάρα)
Γιάννης Ξηρογιάννης (μπουζούκι, τραγούδι)
Σωτήρης Παπατραγιάννης (μπαγλαμάς, τραγούδι)

Τρίτη, 16 Νοεμβρίου, 20:30
στο Floral (πλ. Εξαρχείων)

Συναντήσεις στο Ινστ. Ν. Πουλαντζάς, Σαρρή 14

ΚΥΚΛΟΙ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΝ
Η μαρξιστική ιστοριογραφία στην Ελλάδα
από τον Γ. Σκληρό ως τον Δ. Χατζή

Β΄ κύκλος
Νοέμβριος 2010 - Ιανουάριος 2011

Οι κύκλοι συναντήσεων που οργανώνουν από κοινού το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς και τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας συνεχίζονται και τη φετινή χρονιά. Οι κύκλοι έχουν στόχο τη μελέτη της μαρξιστικής ιστοριογραφίας στην Ελλάδα από τις πρώτες εμφανίσεις της, στις αρχές του 20ού αιώνα στο έργο του Γ. Σκληρού έως τη δεκαετία του 1960. Η εξέταση του έργου μεμονωμένων ιστορικών, αλλά και ιστοριογραφικών προσεγγίσεων ολόκληρων χρονικών περιόδων, αποσκοπεί στον αναστοχασμό για την επιρροή που άσκησε ο μαρξισμός στην ανασυγκρότηση της ελληνικής ιστοριογραφίας και στον εμπλουτισμό της με νέα μεθοδολογικά εργαλεία και θεματικές, στο πλαίσιο των πολιτικών και κοινωνικών συγκυριών.

Ο φετινός κύκλος σεμιναρίων έχει διαμορφωθεί ως εξής: μαρξιστικές προσεγγίσεις στην ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, ιδίως ως προς την περιοδολόγησή τους σε σύγκριση με άλλες παρόμοιες (Μαριάννα Δήτσα, «Απορίες για τις ιστορίες της λογοτεχνικής ιστορίας», Τρίτη 16 Νοεμβρίου 2010), ελληνική μαρξιστική ερμηνεία και πρόσληψη της αρχαιότητας (Έλενα Πατρικίου, «Η μαρξιστική ελληνική ιστοριογραφία για την αρχαιότητα», Τρίτη 30 Νοεμβρίου 2010), η αρχή της κομματικότητας στην εσωτερική ιστορία του ΚΚΕ (Ιωάννα Παπαθανασίου, «Αναγνώσεις της ιστορίας του κομμουνιστικού κινήματος στην Ελλάδα», Τρίτη 21 Δεκεμβρίου 2010) και μαρξιστικές ερμηνείες της επανάστασης του 1821 (Παναγιώτης Στάθης, «Αριστερές αναγνώσεις του ’21» και Διονύσης Τζάκης, «Πόλεμος και σχέσεις εξουσίας στην επανάσταση του ’21: Οι στρατιωτικοί της Πελοποννήσου», Τρίτη 18 Ιανουαρίου 2011).

Αίθουσα εκδηλώσεων Ινστιτούτου ΝΙΚΟΣ ΠΟΥΛΑΝΤΖΑΣ

Σαρρή 14 (περιοχή Ψυρρή), 2ος όροφος

ώρα 6.30 μ.μ.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

▪ ΤΡΙΤΗ 16 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

Απορίες για τις ιστορίες της λογοτεχνικής ιστορίας
εισηγήτρια: Μαριάννα Δήτσα, ιστορικός

▪ ΤΡΙΤΗ 30 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

Η μαρξιστική ελληνική ιστοριογραφία για την αρχαιότητα
εισηγήτρια: Έλενα Πατρικίου, ιστορικός

▪ ΤΡΙΤΗ 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

Αναγνώσεις της ιστορίας του κομμουνιστικού κινήματος στην Ελλάδα
εισηγήτρια: Ιωάννα Παπαθανασίου, ιστορικός

▪ ΤΡΙΤΗ 18 Ιανουαριου 2011

Αριστερές αναγνώσεις του ΄21
εισηγητής: Παναγιώτης Στάθης, ιστορικός

Πόλεμος και σχέσεις εξουσίας στην επανάσταση του ΄21:
Οι στρατιωτικοί της Πελοποννήσου
εισηγητής: Διονύσης Τζάκης, ιστορικός

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΝΙΚΟΣ ΠΟΥΛΑΝΤΖΑΣ:
210 3217745
ΑΡΧΕΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ:
210 3223062

Τύπος, ευρωπαϊκά ΜΜΕ & οικονομική κρίση, 18/11

Πρόσκληση σε συζήτηση με θέμα :

« Ο Τύπος και τα ευρωπαϊκά ΜΜΕ απέναντι στην οικονομική κρίση »

Πέμπτη 18 Νοεμβρίου 2010 στις 19:00

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
(Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος)

στο πλαίσιο του προγράμματος Megaron Plus


19.00 Έναρξη ημερίδας : Τηλέμαχος ΧΥΤΗΡΗΣ,
Αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού

Χαιρετισμοί :

Ρόδη ΚΡΑΤΣΑ, Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Σταύρος ΛΑΜΠΡΙΝΙΔΗΣ, Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου


19.30 1η Συνεδρία:

Συντονιστής: Λεωνίδας ΑΝΤΩΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ,
Εκπρόσωπος Τύπου του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα

Άννυ ΠΟΔΗΜΑΤΑ, Ευρωβουλευτής (Ελλάδα)
Dirk DE WILDE, δημοσιογράφος « DE TIJD » (Βέλγιο)
Ernesto EKAIZER, δημοσιογράφος «El Público», «ANTENA 3», «CNN plus» (Ισπανία)
Jean QUATREMER, δημοσιογράφος «Libération», « Arte » (Γαλλία)
Τάσος ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ, δημοσιογράφος « ΣΚΑΪ » (Ελλάδα)

20.30 2η Συνεδρία:

Συντονιστής: Φίλιος ΣΤΑΓΚΟΣ, δημοσιογράφος

Μαριέττα ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ, Ευρωβουλευτής, Πρώην Υπουργός Εθνικής Παιδείας (Ελλάδα)
Πάνος ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ, Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα
Vittorio DA ROLD, δημοσιογράφος «Il Sole 24 ore» (Ιταλία)
József Péter MARTIN, δημοσιογράφος «Figyelő», «Világgazdaság» (Ουγγαρία)
Christiane SCHLOETZER, δημοσιογράφος «Sueddeutsche Zeitung» (Γερμανία)
Προκόπης ΔΟΥΚΑΣ, δημοσιογράφος «ΕΡΤ»(Ελλάδα)


21.30-22.00 Ερωτήσεις - Συζήτηση

Ταυτόχρονη διερμηνεία προς τα Ελληνικά, Αγγλικά και Γαλλικά

Dear Zachary του Kurt Kuenne, 18/11, στις 21.00

"Μακάρι να μην είχα κάνει ποτέ αυτή την ταινία.”

Kurt Kuenne
(με-το-ζόρι-δημιουργός ενός ντοκιμαντέρ που
δεν θα μπορούσε να μην σκηνοθετήσει)

Το Dear Zachary χαρτογραφεί το θάνατο του καλύτερού του φίλου, που έπεσε νεκρός από το χέρι της ψυχωτικής ερωμένης του. Κι ο Zachary δεν είναι άλλος από το αγέννητο παιδί του, που λίγο αργότερα μαθεύτηκε ότι κουβαλούσε μέσα της τη μέρα της δολοφονίας. Κι αυτό το ντοκιμαντέρ είναι, με τη σειρά του, ο μόνος τρόπος για να μάθει κάποτε ποιος ήταν ο πατέρας του. Δυστυχώς όμως η ιστορία δεν τελειώνει εκεί...

Συμμετοχές και διακρίσεις στο SXSW, Silverdocs, Hotdocs, IDFA, Slamdance κ.α.

Το περιοδικό ΣΙΝΕΜΑ έγραψε:

"Σοκ, πόνος, οργή, θλίψη. Τα συναισθήματα διαδέχονται με καταιγιστικούς ρυθμούς
το ένα το άλλο σε ένα από τα πιο εντυπωσιακά ντοκιμαντέρ της τελευταίας δεκαετίας.
Αξέχαστο".

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ: Dear Zachary, του Kurt Kuenne (2008), διάρκεια 95’

ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΒΟΛΗ: Πέμπτη 18/11, στις 21:00 @ Exile Room, χωρίς υπότιτλους

Θα ακολουθήσει τσάι και συμπάθεια...

Επικοινωνία:
Δέσποινα Παυλάκη, Βάλερυ Κοντάκου
Exile Films
Αθηνάς 12
3ος όροφος,
Μοναστηράκι
Τηλ: 210-3223395

Κυριακή, 14/11 στις 19.00- Μιαούλη 18, στο About

Κωνσταντίνος Φλώρος
GUSTAV MAHLER
oραματιστής και δυνάστης
ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ ΜΙΑΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ
Μετάφραση: Ιωάννης Φούλιας

Σειρά: Μουσική
ISBN: 978-960-211-951-8
Απρίλιος 2010 • Σελ.: 376 • Τιμή: € 21,00

Γκούσταβ Μάλερ – oραματιστής και δυνάστης: με τις δύο αυτές έννοιες περιγράφει στο νέο του βιβλίο ο δεινός ερευνητής τού Μάλερ Κωνσταντίνος Φλώρος την πολυσύνθετη προσωπικότητα του Aυστριακού συνθέτη και διευθυντή ορχήστρας (1860-1911).

Παρόλο που οι συνθέσεις του Μάλερ συγκαταλέγονται στα δημοφιλέστερα έργα του μουσικού ρεπερτορίου και η «εξωτερική» του βιογραφία έχει εν τω μεταξύ περιγραφεί σε σχεδόν εξαντλητικό βαθμό, η «εσωτερική» βιογραφία του παρέμενε, τουναντίον, μια terra incognita έως τώρα. Εδώ όμως, ο Φλώρος διερευνά για πρώτη φορά –καταφεύγοντας ακόμη και σε αδημοσίευτα, ως επί το πλείστον, τεκμήρια– και περιγράφει κατά τρόπον περιεκτικό τις επιμέρους όψεις της προσωπικότητας του Μάλερ: την ακλόνητη πίστη του στην «ιερότητα της τέχνης των ήχων» και την απόλυτη επίγνωση της αποστολής του, την αδιαλλαξία του και το ασυμβίβαστο του χαρακτήρα του απέναντι στον ίδιο του τον εαυτό αλλά και στους άλλους, καθώς και το τεράστιο, ανεξάντλητο απόθεμα της ενέργειάς του.

Μ’ αυτόν τον τρόπο, αποκαλύπτονται νέοι και μάλιστα απροσδόκητοι συσχετισμοί ανάμεσα στην προσωπικότητα του Μάλερ και στο μουσικό έργο του: πώς, για παράδειγμα, ο ίδιος επεχείρησε να υπερβεί με τη Δέκατη συμφωνία του τη σοβαρή κρίση στον γάμο του με τη νεαρή Alma Schindler, η οποία έτρεφε επίσης συνθετικές φιλοδοξίες, ή, πάλι, πόσο στενά συνδεδεμένη με τη βιογραφία του είναι πρωτίστως η ασματική δημιουργία του, όπως μαρτυρούν, φέρ’ ειπείν, τα Τραγούδια ενός περιπλανώμενου συντρόφου ή το τραγούδι «Έχω χαθεί από τον κόσμο».

Προκύπτει έτσι μια μοναδική στο είδος της προσωπογραφία του Γκούσταβ Μάλερ – εξίσου πειστική, όσο και θεμελιωμένη σε έναν βαθύ, διά βίου δεσμό του συγγραφέα με το «ερευνητικό αντικείμενό του»· μια προσωπογραφία, η οποία αιχμαλωτίζει τόσο τον έμπειρο γνώστη όσο και τον απλό «εραστή» της μουσικής του Μάλερ.

Ο Κωνσταντίνος Φλώρος, Oμότιμος Καθηγητής Μουσικολογίας στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου, αποκωδικοποίησε τις αρχαιότερες βυζαντινές και σλαβικές μουσικές σημειογραφίες, απέδειξε την Bυζαντινή προέλευση της σημειογραφίας του Γρηγοριανού Μέλους και ανέπτυξε μια μέθοδο σημασιολογικής μουσικής ανάλυσης την οποία εφάρμοσε σε πολυάριθμα έργα διαφόρων συνθετών. Ιδαίτερη βαρύτητα στις έρευνές του έχει η μουσική του Μεσαίωνα και η μουσική του 18ου, του 19ου και του 20ού αιώνα.

Μεταξύ των μέχρι στιγμής 30 εκδοθέντων βιβλίων του περιλαμβάνονται μονογραφίες για την Ηρωϊκή του Beethoven, για τον Johannes Brahms (3 τόμοι), τον Anton Bruckner, τον Peter Tschaikowsky, τον Alban Berg (2 τόμοι) και τον Györgi Ligeti. Στις πιο σημαντικές εκδόσεις του ανήκουν η τρίτομη Universale Neumenkunde (Kassel 1970), ένα τρίτομο έργο για τον Γκούσταβ Μάλερ (Wiesbaden 1977-1985), όπως επίσης, μεταξύ άλλων, τα βιβλία Musik als Botschaft ([Μουσική ως μήνυμα], Wiesbaden 1985), Der Mensch, die Liebe und die Musik (Ο άνθρωπος, ο έρωτας και η μουσική, Νεφέλη, Αθήνα 2006), Neue Ohren für neue Musik ([Νέα αυτιά για νέα μουσική], Mainz 2006) και Hören und verstehen. Die Sprache der Musik und ihre Deutung ([Ακούω και καταλαβαίνω. Η γλώσσα της μουσικής και η ερμηνεία της], Mainz 2008).
Αρκετά από τα βιβλία του έχουν ήδη μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες.

Είναι μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της Έρφουρτ, της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών, επίτιμος πρόεδρος της Ένωσης Γκούσταβ Μάλερ του Αμβούργου, επίτιμο μέλος πολλών Ιδρυμάτων και επίτιμος διδάκτωρ πολλών Πανεπιστημίων.

Ο Κωνσταντίνος Φλώρος έχει γράψει μέχρι στιγμής 5 τόμους για τον Γκούσταβ Μάλερ.
Στις 7 Μαρτίου 2010, η Διεθνής Εταιρεία Γκούσταβ Μάλερ της Βιέννης (Internationale Gustav Mahler Gesellschaft) του απένειμε το Χρυσό Μετάλλιο Μάλερ ως αναγνώριση του έργου του.

Εκδόσεις Νεφέλη
210 3639255 και 2103639962

Ημερίδα από το Ιστορείν αύριο στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

ΠΟΛΙΤΙΚEΣ ΑΛΛΑΓΩΝ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
ΔΙΕΚΔΙΚΩΝΤΑΣ ΜEΛΛΟΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚEΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚEΣ ΣΠΟΥΔEΣ

Ημερίδα προβληματισμού του περιοδικού Ιστορείν/ Historein,
Σάββατο 13 Νοεμβρίου 2010, 10.30 - 15.00
Πανεπιστήμιο Αθηνών, Κεντρικό κτήριο
(Αμφ. “I. Δρακόπουλος”)

Καθώς συμπληρώνεται η πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, οι ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες στην Ελλάδα, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο, βρίσκονται σε κρίσιμη καμπή. Ευρύτεροι κοινωνικοί μετασχηματισμοί των τελευταίων δεκαετιών έχουν ήδη διαφοροποιήσει τους κοινωνικούς, πολιτικούς και πολιτισμικούς ρόλους της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ποικιλότροπα. Στο πλαίσιο αυτών των μετασχηματισμών, το τοπίο της πανεπιστημιακής, αλλά και της εγκύκλιας εκπαίδευσης, έχει αλλάξει, ενώ ταυτόχρονα άλλαξαν χαρακτήρα και προσανατολισμό και αυτά τα ίδια τα γνωστικά πεδία και οι σπουδές. Οι μεταβολές αυτές προκαλούν αγωνία και αποτελούν αντικείμενο έντονων συζητήσεων, ακόμη και αντιπαραθέσεων, ανάμεσα σε όσους και όσες θητεύουν, ως δάσκαλοι, ερευνητές και σπουδαστές στα «εργαστήρια» μελέτης και παραγωγής της κοινωνίας, της ιστορίας, του πολιτισμού.

Οι αλλαγές που έχουν εξαγγελθεί και στη χώρα μας, και οι οποίες αφορούν όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και την πολιτική της έρευνας, επιτείνουν την ανάγκη ανάπτυξης ουσιαστικής και δημιουργικής συζήτησης. Το περιοδικό Ιστορείν/Historein, ακολουθώντας μια παράδοση παρεμβάσεων στην επικαιρότητα στις οποίες η ιδιότητα του πολίτη που ενδιαφέρεται για τα κοινά δεν αποχωρίζεται την ιδιότητα του ερευνητή που τα μελετά με τα εργαλεία της δουλειάς του, από απόσταση και με προοπτική χρόνου, οργανώνει μια συζήτηση, ίσως την πρώτη συζήτηση μιας σειράς, στην οποία συμμετέχουν ερευνητές που θητεύουν, ή έχουν θητεύσει, τόσο σε ελληνικά όσο και σε ευρωπαϊκά και αμερικανικά πανεπιστήμια.

Σκοπός της συζήτησης αυτής δεν είναι απλά να παρατηρήσουμε - να αποδοκιμάσουμε ή να επιβραβεύσουμε - αλλά να αναλύσουμε το χαρακτήρα των αλλαγών, στο χώρο και τον ρόλο μας. Να αποσαφηνίσουμε δηλαδή τις προϋποθέσεις της δικής μας δράσης και των αγώνων στους οποίους καλούμαστε να συμμετάσχουμε.

Στη συζήτηση συμμετέχουν: Αθηνά Αθανασίου, Ελένη Βαρίκα, Πολυμέρης Βόγλης, Έφη Γαζή, Κώστας Γαβρόγλου, Γεράσιμος Κουζέλης, Ιωάννα Λαλιώτου, Αντώνης Λιάκος, Αντώνης Μόλχο, Ρίκα Μπενβενίστε, Ρίκη βαν Μπούσχοτεν.

Περισσότερες πληροφορίες, καθώς και κείμενα που αφορούν τη θεματολογία της συζήτησης στο
Blog του Ιστορείν/Historein http://historein-historein.blogspot.com/

The elbowroom

The elbowroom

I am fixing a poem and I’ll drop myself to you

I said it quickly and as clear as raindrops were
Somehow bewildered by his weekly phone call
Then I interrupted my barley-sugar habit
Below TV sets of the high neighborhood
To ask both my elbows in a morbid mood
If windy the personal data do their own kit
If the wind partakes of change and message
As I signed this weekend by filling two forms
I applied for two different jobs but I felt the same
Once and for all common the problem inhabited memory
Now my confidence box was found locked in the armory
To fill all the job request forms I had to recall the past
I had to retake all my previous steps further one by one
And the fixing of one brand-new story again
About my curriculum vitae brought the rain
In the eyes which wanted to resist that exquisite corpse
I was still alive and the elbows could do greater things
Than taking me for a tour online in dinghies
Certainly there were better things to be showered with
Than messages of chain bistros and new reduced prices
Certainly I was waiting for something else to see
After I put the last keyword and locked the poem
I had the mobile next to me but in vain
Your not giving a call caused me pain
In the meanwhile it was harder to stand up
To both the elbowroom and its core meaning
Maybe the bow bore the elbow
Maybe the ship bore the relationship
And so maybe the sense bore the absence
There is the problem, where the poem lies

«Ο Χάγκεν Φλάισερ και οι πόλεμοι της μνήμης»,9/11

Το ημερολόγιο ενός εκπαιδευτικού ταξιδιού στην Ιστορία και στη Μνήμη
Πρώτη προβολή του ντοκιμαντέρ
«Ο Χάγκεν Φλάισερ και οι πόλεμοι της μνήμης»
(Ελλάδα 2010, 52΄)
του Ηλία Γιαννακάκη
και συζήτηση με πρωταγωνιστές και ιστορικούς


Στο Goethe-Institut Athen
στην αίθουσα των εκδηλώσεών του (Ομήρου 14-16, Τηλ. 210 3661000)

την Τρίτη 9 Νοεμβρίου 2010, 20:30

σε συνεργασία με τη Γερμανική Υπηρεσία Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών (DAAD)
και με την υποστήριξη της ΕΡΤ και της εταιρείας παραγωγής Cinetic


Το ντοκιμαντέρ γυρίστηκε τον Απρίλιο του 2010 για τη σειρά «Παρασκήνιο» της ΕΡΤ
Σκηνοθεσία/Σενάριο/Κάμερα/Κείμενα/Αφήγηση: Ηλίας Γιαννακάκης
Μοντάζ: Τάκης Γοργορίνης
Παραγωγή: Cinetic

Στις 6 Απριλίου 2010, ημερομηνία με βαρύ συμβολισμό (γερμανική εισβολή στην Ελλάδα το 1941), δεκαοκτώ φοιτητές, προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί και υποψήφιοι διδάκτορες του Τμήματος Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, ξεκινούν για μια ιδιότυπη εκπαιδευτική εκδρομή στη Γερμανία με συνοδό και εμψυχωτή του εγχειρήματος τον Γερμανοέλληνα ή Ελληνογερμανό Καθηγητή τους Χάγκεν Φλάισερ.

Η εκπαιδευτική εκδρομή είχε ν’ αντιμετωπίσει και οικονομικές δυσκολίες, γεγονός που συνέδεσε και πάλι Έλληνες και Γερμανούς. Η οικονομική υποστήριξη προήλθε από τη Γερμανική Υπηρεσία Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών στην Αθήνα (DAAD).

Ο σκηνοθέτης Ηλίας Γιαννακάκης ακολούθησε την ομάδα και κατέγραψε με την κάμερά του αυτό το εκπαιδευτικό ταξίδι που κράτησε δυο εβδομάδες. Υπήρξε ένα ταξίδι στην Ιστορία και στη Μνήμη: Στο Βερολίνο των ναζί και του ψυχρού πολέμου, στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Μπούχενβαλντ, του Ράβενσμπρουκ και του Ζάξενχάουζεν, στη σχέση Ελλήνων και Γερμανών.

Άξονας του ντοκιμαντέρ είναι ο Χάγκεν Φλάισερ που ξετυλίγει με συναρπαστικό τρόπο τη σκέψη του. Η δομή της ταινίας περνά μέσα από το ζωντανό υλικό της επίσκεψης των σπουδαστών και της πρόσληψης της Ιστορίας από την πλευρά τους, μέσα από σπάνιο αρχειακό υλικό καθώς και μέσα από την αφήγηση – ημερολόγιο του ταξιδιού – του Ηλία Γιαννακάκη.

Στην Ελλάδα ήδη από το 1968 και μόνιμος κάτοικος από το 1977, παντρεμένος με Ελληνίδα και Έλληνας υπήκοος εδώ και 25 χρόνια, πρώτος Γερμανός ιστορικός που δίδαξε σε ελληνικό πανεπιστήμιο, ο Καθηγητής Χάγκεν Φλάισερ είναι μια από τις εμβληματικές φυσιογνωμίες της κοινότητας των ιστορικών στη χώρα μας και χαίρει διεθνούς αναγνώρισης στον ερευνητικό τομέα της ναζιστικής κατοχικής πολιτικής στην Ευρώπη.
Ο Χάγκεν Φλάισερ εκτός από τα πανεπιστημιακά του καθήκοντα έχει συγγράψει βιβλία που αποτελούν σημείο αναφοράς για κάθε ιστορικό ερευνητή. Το τελευταίο του, «Οι πόλεμοι τηςμνήμης. Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και η δημόσια ιστορία» (Εκδόσεις Νεφέλη), πραγματεύεται τις πολλαπλές διαστάσεις πρόσληψης του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου από τους λαούς του κόσμου, από το 1945 μέχρι σήμερα. Αυτό το βιβλίο δίνει τον τίτλο του και στο ντοκιμαντέρ.


Μετά την προβολή συζητούν:
Χάγκεν Φλάισερ, Καθηγητής Νεότερης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
Αντώνης Λιάκος, Καθηγητής Νεότερης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ηλίας Γιαννακάκης, σκηνοθέτης
Άννα Μαρία Δρουμπούκη, ιστορικός, υποψήφια διδάκτωρ
Ιάσονας Χανδρινός, ιστορικός, υποψήφιος διδάκτωρ

Συντονισμός: Katja Jaeckel (Κάτια Γιέκελ), Διευθύντρια της Γερμανικής Υπηρεσίας Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών (DAAD) στην Αθήνα

Οι Έλληνες φοιτητές και ο Καθηγητής τους Χάγκεν Φλάισερ ξεκίνησαν την επίσκεψή τους στη Γερμανία στις 6 Απριλίου, ημέρα της γερμανικής εισβολής στην Ελλάδα το 1941.

Η πρεμιέρα της ταινίας στο Goethe-Institut Athen πραγματοποιείται στις 9 Νοεμβρίου, ημερομηνία σταθμός στη γερμανική ιστορία. Καθώς, μερικά μόνον από τα ιστορικά γεγονότα της 9ης Νοεμβρίου υπήρξαν:
Πτώση του Βερολινέζικου Τείχους 1989, «Νύχτα των Κρυστάλλων» 1938 - ξεκίνημα των μαζικών διώξεων του ναζιστικού καθεστώτος στη Γερμανία, Πραξικόπημα Hitler-Ludendorff 1923 στο Μόναχο.

Είσοδος ελεύθερη

Πληροφορίες και φωτογραφικό υλικό: Goethe-Institut Athen, Τηλ. 210 3661043

Charles Simic : Η μουσική των Άστρων

Charles Simic
Η μουσική των Άστρων
Κοινωνία των (δε)κάτων, Αθήνα 2010

«Στην αϋπνία μου μετρούσα Έλληνες κι Αιγυπτίους θεούς

αντί για πρόβατα. Ψιτ, τους ψιθύριζα, όταν στον ουρανό τα

βήματά τους ακούγονταν δυνατά».

Charles Simic

2 Νοεμβρίου, Τρίτη. Οι δρόμοι στο κέντρο της Αθήνας φυλάσσονται εκτάκτως από αστυνομικές δυνάμεις. Προηγήθηκαν μαντάτα, βλέπεις, για ύποπτα δέματα. Στην Πανεπιστημίου, λοιπόν, πετάγονται εκτός κλίματος μπροστά μου, και ανακόπτουν τη φόρα της αργοπορημένης φαντασίας. Τρεις είναι και προτείνουν «δωρεάν τεστ άγχους». Μία είμαι και τρομάζω. Ούτε συζήτηση, εκεί, στη στοά της Πανεπιστημίου. Να πάω και να μάθω αυτό που ξέρω στωικά, ότι έχω άγχος; Να υποστώ νουθεσίες με χαπάκια; Χαίρεται. Να σου δώσουν δωρεάν ταξίδι στο Μαυρίκιο, μάλιστα, να το συζητήσουμε όσο θες. Τεστ άγχους και, τι οξύμωρο, δωρεάν; Έχουμε απ’ το άλλο δωρεάν, «μάρκο μ’ έκαψες», γερμανικά και λιτοδίαιτα, ναι, έχουμε και άγχος. Καμάρι μας. Είναι καλό και για τις κενώσεις, να μπαίνουμε στα ρούχα μας. Με πείσμα, οπότε, γλιτώνω τους τρεις εγκλιματισμένους στα περιττά γκάλοπ. Και στρέφομαι προς το Βιβλιοπωλείο της Εστίας, Σόλωνος και Σίνα. Στη γωνία του Κατσέλη.

Δε θα ήταν και άσχημα, να παγιδευτείς σε μια «εστία», συλλογίζομαι «αλλόγλωσσα»: Blocked in a fireplace. Όχι. Καθόλου τυχαία η μεταπήδηση στον αγγλικό κόσμο. Καθώς, στην αγγλική γλώσσα, ήταν η συνομιλία των δύο ποιητών της Τρίτης, του Ντίνου Σιώτη με τον Charles Simic. Όχι μόνο επειδή πρόσφατα κυκλοφόρησε στα ελληνικά Η μουσική των Άστρων, από την Κοινωνία των (δε)κάτων, σε μετάφραση του Ντίνου Σιώτη και του Στρατή Χαβιαρά. Όχι μόνο επειδή ο Σέρβος ποιητής ήρθε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, οπότε το ενδιαφέρον, να τον δούμε από κοντά, ήταν εμφανώς μεγάλο. Όχι μόνο επειδή, από τις 24 Οκτωβρίου, στη μια ράχη του καναπέ μου, κρεμόταν, από το Βήμα της Κυριακής, η δισέλιδη συνέντευξη, την οποία παραχώρησε, ο ποιητής, στον Αναστάση Βιστωνίτη. Αλλά κυρίως, επειδή η συνάντηση της Τρίτης, ήταν κάπως μυστική, κάπως συνωμοτική. Με τις καρέκλες, που θύμιζαν τάξη σχολείου, και τα βιβλία του Simic στην έδρα. Γι’ αυτό άξιζε πολύ η παραμονή στην «εστία». Ο Simic αναφέρθηκε στον τρόπο, με τον οποίο γράφεται ένα ποίημα, για να τονίσει το γνωστό, ότι ποτέ δεν ξέρεις πότε το ποίημα τελειώνει. Γράφεις ώσπου το αισθάνεσαι πως, πάντα η τελεία τα παίρνει όλα. Τώρα, όσο για τις ταυτότητες, πώς αισθάνεται αυτός που έχει ζήσει, για χρόνια, σε πολλές πόλεις του κόσμου, νομίζω, ότι στην αϋπνία του θα μετρούσε ονόματα δρόμων, από άλλες πόλεις. Αλλά αυτός, ο Simic, άλλα κάνει και μας το δηλώνει:
«Στην αϋπνία μου μετρούσα Έλληνες κι Αιγυπτίους θεούς
αντί για πρόβατα. Ψιτ, τους ψιθύριζα, όταν στον ουρανό τα
βήματά τους ακούγονταν δυνατά».

Έτσι λοιπόν. Ρίχνοντας μια ματιά στην ποιητική συλλογή, βλέπουμε πως στα ποιήματα είναι ευδιάκριτος ένας συμβολισμός, ο οποίος επιδιώκει να αποσπάσει την προσοχή, του αναγνώστη, από την οικεία εικόνα, του εφήμερου, για να τη διασπάσει και να την ανασυνθέσει σε μια ανοίκεια εικόνα, του ανήμερου. Αυτό που φαινόταν απλό, το γεγονός, αποκτά δύναμη πλέον στην ποίηση. Αγριεύει ξαφνικά και ηγείται του δρόμου. Μετωπιαία ένταση, είναι ενδεχομένως η περιγραφή γι’ αυτό που νιώθει ο αναγνώστης του Simic. Τον ρώτησα, τι είναι η Ελλάδα για εκείνον, θυμίζοντας αυτό που έχει δηλώσει, για την Ελλάδα, η Σέρβα περφόρμερ Marina Abramovic –στην Κ. Ζαχαροπούλου, στην «Εποχή των Εικόνων»-, ότι «η Ελλάδα», για εκείνη, «είναι μια δεύτερη πατρίδα αλλά χωρίς πόνο». Και τότε ο Simic άφησε ανοιχτά τα ενδεχόμενα, καθώς ήταν η πρώτη του φορά στη χώρα μας, και έπρεπε να σκεφτεί. Πέταξε ο ποιητής και μαζί πέταξαν και οι εντυπώσεις του. Ίσως, μήνες αργότερα, με μια κούπα στο χέρι, να τον «επισκεφτεί» κάτι από όσα έζησε εδώ. Οι επισκέψεις φέρνουν σκέψεις. Σε εμάς έμειναν τα βιβλία. Σαφώς, όχι μόνα τους. Με τις αφιερώσεις. Βιβλία με σκέπασμα. Σφραγίδα.