Ενανθρωπίζοντας τους Βρυκόλακες του Ίψεν ξανά

Πράγματι, η συνέχεια του θεάτρου εδράζεται στον πολιτισμό με ταυτότητα και στη διαμόρφωση ενός λεκτικού βίου με στόχο την πραγμάτωση του ‘‘αισθηκειμένου’’, του διακριτού σημείου σε υποκείμενο και αντικείμενο, παρελθόν και παρόν, παράδοση και παραγωγή. Καθώς, αυτά τα σύνορα στα δίπολα  ταχυτήτων σημειώνονται για να υπερβαίνονται, ο λεκτικός θεατρικός κόσμος εμφανίζεται αδιαίρετα ενωτικός.

Την ίδια στιγμή, όμως, που οι Βρικόλακες του Ίψεν προτείνονται εκ νέου, σε σκηνοθεσία του Στάθη Λιβαθινού στο κοινό της οδού Κεφαλληνίας, και ένα κλασικό έργο επαναφέρεται από τη μνήμη των θεατών σε παράσταση εναισθησίας κι εναισθητικής ενότητας, ένα αθηναϊκό πολιτικό τοπίο αποσχισμένων βρικολάκων επιχειρούν νέα σχήματα εξουσίας-58 ‘‘ελαιοπόροι’’ ζητούν ‘‘αγγαρεία’’- επενδύοντας στο φόβο των περισσοτέρων ότι δεν θα παρεκκλίνουν από το άλφα ή το βήτα, ώστε να εκπροσωπήσουν το αποτυχημένο σύνολο ‘‘Α+Β’’. Αυτούς τους βρικόλακες καταγγέλλει ο Ίψεν, μαζί με τα ψυχαναγκαστικά αποκυήματα των συμβιβασμών τους. Βρικόλακες είναι τα δεδομένα χωρίς συνειδητή συγκεκριμενοποίηση και αξιολογική σημασία.

Αν και γραμμένο το 1881, το κείμενο διαλογοποιεί τα συμφέροντα με ευθύ και εξιχνιαστικό τρόπο. Αντιπαραθέτει το συμφέρον και το προφίλ της συγκαλυμμένης εξουσίας, -του πάστορα Μάντερς (Νίκου Χατζόπουλου)-, στο προσωπικό αντίστοιχο συμφέρον του ανθρώπου δέσμιου των ενστίκτων του, -του Έγκστραντ, πατέρα της Ρεγγίνας (Γιώργου Κέντρου)-, μέχρι τη στιγμή της σύμπλευσης, όπου καταδεικνύεται πως εξουσία χωρίς συμφέροντα δεν υπάρχει. Φανερώνει τη δύναμη της γυναικείας πυγμής κι αποφασιστικότητας, ιδωμένης στα πρόσωπα της κυρίας Άλβιγκ( Μπέττυς Αρβανίτη) και της Ρεγγίνας (Μαρίας Κίτσου), με τις δίφωνες αποχρώσεις της, γύρω από την ανάγκη χειραφέτησης. Και φέρνει στο επίκεντρο το ζήτημα της απαγορευμένης απόλαυσης, της χαράς της ζωής, για τον άνθρωπο, με τον Όσβαλτ (Κώστα Βασαρδάνη) να νοσεί, ενόσω εκφράζει την προνομιακή, καλλιτεχνική και ψυχογραφική πλευρά της αστικής ζωής. Ενώ, στον αντίποδα αυτής, έγκειται η ζωή χρέους της Ρεγγίνας, η οποία είναι υποχρεωμένη να υπακούει σε ένα δεδομένο πρόγραμμα επιβίωσης.

Η πρόταση του Στάθη Λιβαθινού να ενανθρωπίσει τους Βρικόλακες του Ίψεν προσθέτει στο κείμενο αναλαμπές ειρωνικών συμφραζομένων, όπως είναι οι κόκκινες γόβες ή η βαλίτσα, δίνοντας ένα αμάλγαμα εικόνας και λόγου, συμβόλων και φερόμενων πράξεων. Ενώ οι ερμηνείες και η σύνθεση των ρόλων υπογραμμίζουν μέσα από τη ρητορική την ανάγκη, για τον άνθρωπο, να έχει πολιτικοκοινωνική παιδεία και μόρφωση, να αξιολογεί τις ποιότητες των λόγων, αντικρουόμενων ή μη, συμπληρωματικών ή ανατρεπτικών. Ο Μάντερς του Χατζόπουλου είναι υπομονετικός και υποτακτικός για να πετύχει το στόχο του, αποκτώντας την αυτοπεποίθηση ότι είναι ανώτερος στην ιεραρχία και σε δύναμη, αυτός που γνωρίζει και μπορεί να πείθει. Ο Έγκστραντ του Κέντρου είναι νευρικός και εξωστρεφής, σε σχέση με την παρωδιακή χροιά του συμφέροντός του. Η Άλβιγκ της Αρβανίτη κινείται ανάμεσα στον καθωσπρεπισμό και στη γενναιότητα, να είναι μπροστά από την εποχή της. Η Ρεγγίνα της Κίτσου επιδιώκει δυναμικά ένα καλύτερο μέλλον, εν τέλει, προς το άγνωστο, αψηφώντας το φόβο με τον ερωτισμό της, και μέσα από την απόπειρα να συμφιλιωθεί, φαντασιακά, με την απώλεια της μητέρας της. Και ο Όσβαλτ του Βασαρδάνη είναι ο νέος που νοσεί, συμβολίζει το πνεύμα που υφίσταται τη φθορά, με παραληρηματικές εξάψεις, ως ο φορέας της ιδιαιτερότητας και της επιλογής ενάντια στην αποδοχή του πλαισίου.

Καθώς η ιστορική εξέλιξη των θεατρικών παραστάσεων για τους Βρυκόλακες συναινεί στον επανατονισμό τους, η εν λόγω πρόταση του θεάτρου της οδού Κεφαλληνίας ενέχει ενδιαφέρον στο βαθμό που αυτό επιτυγχάνεται με σεβασμό στο κείμενο, μέσα από την αλληλοσύγκρουση, διατηρώντας την τραγικότητα του έργου και των συνυφασμένων χαρακτήρων. Το τέλος και η λύση συμπορεύονται με την αλήθεια ότι η εμβέλεια του εσωτερικού λόγου, όπως εξωτερικεύεται στο θέατρο, συνάδει με την αποκάλυψη του νοήματος, ότι άνθρωπος είναι όποιος δημιουργεί και διέπει σημασίες αντί να διέπεται από την αίσθηση ότι ανήκει στον κόσμο του, σε μια οικογένεια χωρίς σημασίες.          

Α΄Σκηνή του Θεάτρου Οδού Κεφαλληνίας
Παίζουν: Μπέττυ Αρβανίτη, Γιώργος Κέντρος, Νίκος Χατζόπουλος, Μαρία Κίτσου και Κώστας Βασαρδάνης.
Μετάφραση-δραματουργική επεξεργασία: Γιώργος Δεπάστας-Στάθης Λιβαθινός
Σκηνοθεσία: Στάθης Λιβαθινός
Σκηνικά-Κοστούμια: Ελένη Μανωλοπούλου
Σχεδιασμοί φωτισμών: Αλέκος Αναστασίου
Μουσική: Μαρίνα Χρονοπούλου

ΙNFO:

Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας, Κεφαλληνίας 16 Κυψέλη, 210.8838727
Τετάρτη 19.00, Πέμπτη-Παρασκευή 21.00, Σάββατο 21.00, Κυριακή
20.00

Από τη δραματολογική ερμηνεία του 1989 στη συμβολική «εκφωρά» του 2013

Ας αρχίσω από το γενικά αποδεκτό: η εγκυρότητα του ρεαλισμού αξιολογείται στη βάση μιας ιστορικής σχετικότητας, ενόσω οι ιδέες επαναθεωρούνται και, ως δομικά στοιχεία κοινωνικής υπόστασης, που διεκδικούν όρους δικαίου εκ νέου, καθορίζουν τη φυσιογνωμία της συνείδησης· μια δυναμική διεργασία εγρήγορσης, όπου αρτιώνονται αποφάσεις και δεσμεύσεις.

Εν προκειμένω, ο «Περιποιητής Φυτών», του Παύλου Μάτεσι, είναι μια ονειρική –διά της ιστορίας (τι συμβαίνει;)- και συνάμα ρεαλιστική –διά του λόγου (περί τίνος πρόκειται;)- αλληγορία για την ανθρώπινη υπόσταση και τη δυσφορία της, ιδωμένη ως λεκτική-γραμματική γένεση από παράδοξες χωροχρονικές καταστάσεις της ζωής. Είναι ένα κείμενο πέραν της ελληνικότητας, το οποίο, λόγω του «πραγματικού, ρεαλιστικού διαλόγου» -βλ. Τάσος Λιγνάδης ‘‘Μία παράσταση στην εγκόσμια νέκυια. "Περιποιητής φυτών" του Π. Μάτεσι στο Εθνικό Θέατρο’’, Η Καθημερινή 9.4.1989-  επιχειρεί να εγείρει στον αναγνώστη-θεατή ερωτήματα περί της θέσης του στον κόσμο και περί των κλειστοφοβικών συνθηκών, γύρω από τις οποίες έχει διαμορφώσει τη μικροαστική ζωή του.

Ειδικότερα, με το «θέατρο μέσα στο θέατρο», ο Μάτεσις χτίζει έναν αλληγορικό μύθο για το ανθρώπινο ψυχοκοινωνικό σύμπαν, σε έναν «ου τόπο» και σε ένα χρόνο που δεν είναι χρόνος δράσης, αλλά αποκύημα μιας ενοχικής άρνησης, όταν η δράση-παραλλαγή άγχους και, άρα, εκμυστηρευμένη ως η άλλη όψη της ενοχής- θα σήμαινε τη μεταγωγή σε ένα υλικό πρότυπο διατήρησης της ιδιοκτησίας. Σε καθεστώς αναζήτησης της δημιουργικότητας και του δαιμονίου, του θεού στην τέχνη, αντί της ιδιοκτησίας, προέχει η ‘‘ιδιοχειρία’’. Ωστόσο, το κείμενο περιπαίζει τον εαυτό του, παράλληλα με την άλλη πραγματικότητα της πλειοψηφίας, πως υπάρχει θεός, υπάρχει γραμματική. Οπότε, ας μην παρεκκλίνουμε.

Στη Νέα Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, ο «Περιποιητής Φυτών» σε σκηνοθεσία του Έκτορα Λυγίζου, - με τους Μιχάλη Κίμωνα (περιποιητή), Δημήτρη Παπανικολάου (Κωνστάντιο) και Γιώργο Συμεωνίδη (Φρίξο)-, ασφαλώς και διαφέρει από την παράσταση του 1989, με το Γιώργο Μιχαλακόπουλο (Κωνστάντιο), το Σπύρο Κωνσταντόπουλο (Φρίξο) και τον Αριστοτέλη Αποσκίτη (περιποιητή), σε σκηνοθεσία του Σπύρου Ευαγγελάτου. Μια επαφή με το ψηφιοποιημένο υλικό του Εθνικού Θεάτρου, άλλωστε, δείχνει το πέρασμα από τη δραματολογική ερμηνεία του 1989 στη συμβολική «εκφωρά» του 2013, όπου – για να κλείσω το μάτι (που θυμάται) στον Ντεριντά- ως «εκφωρά» εντοπίζεται η διαφορετική απόδοση του κειμένου, με την ενσώματη χρήση της χειρονομίας, τη λιτή χρήση αντικειμένου και την αφομοίωση της σιωπής. Κάποτε, η «βοήθεια»-του 1989- θα ερμηνευόταν ως κραυγή, απόγνωση, δραματική ένταση. Πλέον, η «βοήθεια» του Λυγίζου δεν σημαίνει την επιθυμία για τη σωτηρία, διότι δεν υπάρχει σωτηρία. Υπάρχει δυσφορία, όπως προκύπτει από τη συνείδηση του σκηνοθέτη και την παρέμβαση τόσο στο κείμενο όσο και στις αποδόσεις των ηθοποιών.

Ασφαλώς και το κείμενο αλλάζει, για να γίνει και διαυγές αποτύπωμα της κίνησης, της σωματικής συμμετοχής. Επί παραδείγματι, ακούμε ότι «η τέχνη είναι της αποκάλυψης» αντί του πρότερου: «εμείς προσφέρουμε τέχνη της αποκαλύψεως και όχι έργα χαρτομάντιλα της μιας χρήσεως». Κατά συνέπεια, το χιούμορ μεταστρέφεται της φάρσας και της ατάκας για να γίνει πιο οντολογικό, εγγενές της διατύπωσης-ένδειξης. Συνδηλώνει το απολεσθέν, την αλήθεια. Ιδιαίτερα ευφυές προκύπτει το αποτέλεσμα, ενώ η σκηνική πραγματικότητα της επιφάνειας υπακούει στη συνθήκη να προχωράς στα όρια, καταρρίπτοντας σύνορα. Και οι τρεις ηθοποιοί αποδίδουν σε ένα καλά οργανωμένο σύνολο, δυσκολότερος ρόλος εκ των οποίων είναι του περιποιητή, ενόσω φέρει το κλειδί της αλληγορίας, ως μαθητής-θεατής και, άρα, ως αυτός που περιμένει, υπομένει, επιμένει. Στην περίπτωση Λυγίζου, τώρα, και σε αυτήν την παράσταση – όπως και στις «Βάκχες»- λειτούργησε το μη κουστούμι, η μη αμφίεση ως η άλλη αμφίεση, πιο κοντά στο στοιχείο του ρεαλισμού, στη φυσική κατάσταση, κόντρα στην πλαισίωση. Πήγαινε στο κείμενο η επιλογή. Και σε αυτήν την παράσταση, υπάρχει το ομοφυλοφιλικό στοιχείο. Προφανώς, πρόκειται για μια συνθήκη επιμερισμού, στη βάση της οποίας αρθρώνονται και οι όποιες ιδεολογικές-θεατρολογικές διαφορές.  Μέχρι στιγμής, δεν είναι καθαρό ότι πρόκειται για μανιερισμό, το μέλλον θα δείξει.

Σκηνοθεσία Έκτορας Λυγίζος

Σκηνικά - Κοστούμια Κλειώ Μπομπότη

Φωτισμοί Δημήτρης Κασιμάτης

Μακιγιάζ Ιωάννα Λυγίζου

Βοηθός σκηνοθέτη Εύα Βλασσοπούλου

Διανομή:

Περιποιητής φυτών Μιχάλης Κίμωνας

Κωνστάντιος Δημήτρης Παπανικολάου

Φρίξος Γιώργος Συμεωνίδης

Flash back στο 1989

http://www.nt-archive.gr/playMaterial.aspx?playID=421#sounds

http://www.nt-archive.gr/viewsounds.aspx?playID=421&soundFile=0339-01-01

 * Σχόλιο: δεν είναι επιχείρημα, και πόσο μάλλον από ανθρώπους πανεπιστημιακού προφίλ, ότι άσχημα ξεκίνησε το Εθνικό, επειδή δεν είχε κόσμο. Και κόσμο είχε, και συμπεριφορές. Ότι (στις 13/11) ένας ηλικιωμένος έφυγε πριν από το τέλος, βάζοντας την ταξιθέτρια να του βρει την ομπρέλα του, και δυο κοπέλες είδαν το έργο για σφηνάκι, αποχωρώντας ηχηρά κι ωραία, δεν απαντούν στην επιτυχία ή μη του εγχειρήματος. Αν το ζήτημα πολιτικής για το θέατρο είναι οπωσδήποτε να γίνουμε φίσκα, τότε θα έχουμε φούσκα όπως daddy don’t preach…

Πόσο φιλελεύθερος είναι ο νεοφιλελευθερισμός ; Στο Κόκκινο, 9/11, 11-12

6η εκπομπή  Στο Κόκκινο 105,5

 

Θεωρία στον Αέρα : Έννοιες – Ιδέες – Κριτική

με τη στήριξη του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς

 

 

 

Σάββατο 9 Νοεμβρίου 2013, 11-12 το πρωί

 

 

Πόσο φιλελεύθερος είναι ο νεοφιλελευθερισμός ;

 

 

 

Θα μιλήσουν

 

Μανόλης Αγγελίδης, καθηγητής Πολιτικής Θεωρίας,

                       Πάντειο Πανεπιστήμιο

 

 

Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, ομότιμος καθηγητής Κοινωνιολογίας

                         Πανεπιστημίου Αθηνών

 

 

Τη συζήτηση θα συντονίσει

 

ο Νίκος Θεοχαράκης, αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας,

Πανεπιστήμιο Αθηνών

 

▫

Η προγραμματισμένη εκπομπή του περασμένου Σαββάτου (2/11/) με θέμα:

Προς τι οι Φυσικές Επιστήμες;

με συντονιστή τον Αριστείδη Μπαλτά και ομιλητές τους Άρι Αραγεώργη και

Μαρία Ρετεντζή αναβλήθηκε για έκτακτους λόγους. Θα μεταδοθεί πολύ σύντομα.

 

Miss Violence του Αλέξανδρου Αβρανά: Ο tempora, ω μπόρες!

Με αργυρό λιοντάρι σκηνοθεσίας στη Βενετία και Κύπελλο Βόλπι ανδρικής ερμηνείας για τον Θέμη Πάνου, η «Miss Violence» του Αλέξανδρου Αβρανά  έχει ήδη εξασφαλίσει μια σημαντική θέση στο χώρο του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου. Και τούτο διότι, αφορά σε μια πρόταση συγκεκριμένου ύφους, θέματος και απόδοσης. Για αυτό κι ευστοχεί, αναδεικνύοντας τη συνεκτική δυναμική του σεναρίου που συνυπογράφουν οι Αβρανάς και Περούλης. Πρόθεσή τους είναι, οι θεατές να φτάσουν στη σύλληψη της ιστορίας και του θέματος: στη βία και τις προεκτάσεις της στην ιδιωτικότητα, ενώ οι τελευταίες αντιδιαστέλλουν την έλλογη, πολιτιστική καλλιέργεια του πολίτη, επιστέγασμα της αστικής δημοκρατίας. Ως εκ τούτου, η επιλογή αυτή, που είναι υπέρ της σύλληψης περισσότερο και λιγότερο υπέρ της ανάγνωσης, σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, αποσκοπεί στην αφαίρεση και εμμένει στο συγκεκριμένο, τόσο στην εικόνα όσο και στην αφήγηση. Στο σύνολό της, η λιτή κινηματογραφική γλώσσα, από την αυτοκτονία της μικρής Αγγελικής -στο πάρτυ γενεθλίων- μέχρι το τέλος, ταυτίζει την πράξη του κοριτσιού με την αποκλειστική διεκδίκηση της αθωότητας και της αγνότητάς της. Τραγικός εκ προοιμίου είναι ο χαρακτήρας του θέματος, εν τούτοις η σύγχρονη απόδοση επιτυγχάνεται κατά τρόπο ρεαλιστικό, που αποφορτίζει το φυσικό βάρος και γλιτώνει από τον κίνδυνο της ηθικολογίας. Οι εξαιρετικές ερμηνείες του Θέμη Πάνου, της Ρ. Πιττακή και της Ελένης Ρουσσινού και η οργανωμένη σκηνοθεσία διαμορφώνουν μια ταινία κλειστή στον εαυτό της μεν, αλλά οπωσδήποτε σίγουρη για αυτό που είναι. Με αρχή, μέση, τέλος, η «Miss Violence» του Αλέξανδρου Αβρανά θίγει την υποκρισία και την ανοχή της ελληνικής οικογένειας, της κοινωνίας καθώς και των θεσμών της Πρόνοιας, με καυστικό χιούμορ και αποστομωτική ευθύτητα. Όταν όλα καταρρέουν, η Πρόνοια ελέγχει καζανάκια! Αυτά είναι.

10η μέρα, του Βασίλη Μαζωμένου

Θα μπορούσε να έχει τίτλο «Η Οδύσσεια ενός πρόσφυγα». Πρωταγωνιστής της ταινίας «10^η μέρα» του Βασίλη Μαζωμένου είναι ο Αλί, ο πρόσφυγας που έχει μόνο το όνομά του κι έμεινε χωρίς χρήματα, φίλους και πατρίδα. Ταξίδεψε από το Αφγανιστάν στην Περσία, για να γλιτώσει από τους ταλιμπάν, από εκεί πέρασε στην Τουρκία και, από τη Σμύρνη διά θαλάσσης, κατέληξε στην Αθήνα, με τον επιθυμητό στόχο να μεταβιβαστεί στην Ευρώπη. Τελική διαπίστωση ήταν ότι η Ευρώπη δεν είναι παρά ένα ακόμη όνομα, για κάποιον που είναι και παραμένει ξένος, που σημαίνει ότι δεν έχει πρόσβαση ούτε βοήθεια από την πολιτεία, στον τρόπο ζωής που θα ήθελε και θα έπρεπε να έχει, σύμφωνα με τις ανθρώπινες αξίες και τα δικαιώματα της ελευθερίας και της ελεύθερης βούλησης.

Σε ένα σύντομο οδοιπορικό, ο σκυμμένος-κρυμμένος άνθρωπος με το καροτσάκι στέλνει το άγρυπνο βλέμμα του στην πόλη της Αθήνας στα γόνατα, των τουριστών και των απασχολημένων. Θυμάμαι και τις σελίδες της λογοτεχνίας και του Ορχάν Παμούκ, ο οποίος στο «Χιόνι» (εκδόσεις Ωκεανίδα) καταθέτει: «Τις πιο πολλές φορές δεν είναι ο Ευρωπαίος που μας περιφρονεί. Κοιτάζοντας εμείς αυτόν, περιφρονούμε τον εαυτό μας». Βέβαια, εκ πρώτης όψης, η ιστορία του Αλί δείχνει πόσο οι άλλοι, οι πολιτισμένοι Ευρωπαίοι τον έχουν εκμεταλλευτεί και περιφρονήσει. Ωστόσο, μπροστά στην έκθεση απέναντι στους άλλους και στο βλέμμα τους πάνω του, ανέγνωρος υπό σκιά μεταξύ ανέγνωρων στο πλούσιο φως, φαίνεται πως και ο ίδιος, εκ νέου, περιφρονεί τον εαυτό του. Επιπρόσθετα, μέσα από την πίστη του στο θεολογικό δίκαιο, του ισλάμ, ο Αλί έχει εκπαιδεύσει το σώμα του να υπομένει το μαστίγωμα και να θυσιάζεται για να εξιλεωθεί, στο όνομα της θρησκευτικής παράδοσης, στη βάση της οποίας ξεκλειδώνεται και ο τίτλος της ταινίας ως αποιεροποιημένο σύμβολο.   

Έχοντας ήδη τιμηθεί με βραβεία καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας και φωτογραφίας στο London Greek Film Festival, με ειδικό βραβείο επιτροπής στο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου και με το Cypress Veteran’s Award στο 8^ο διεθνές φεστιβάλ της Κύπρου, η ενδιαφέρουσα και συνεκτική ανθρωποκεντρική ματιά του Μαζωμένου στο ζήτημα της προσφυγιάς και της μετανάστευσης, θίγει τη σχέση με το σήμερα και τους αμέτρητους άλλους-ανώνυμους που συναντούμε στο διάβα μας, χωρίς να μας απασχόλησε η ιστορία τους.

Από τις 7/11 αποκλειστικά στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος

Ιερά Οδός 48, Αθήνα

Με την υποστήριξη Ε. Κ. Κ & Ε. Ρ. Τ

*Είδηση:

Ενδιαφέρουσα εκδήλωση απόψε, 4/11 στις 19.00, Σκουφά και Γριβαίων, για την ταινία και τα θέματα ξενοφοβίας και ρατσισμού, με το σκηνοθέτη Βασίλη Μαζωμένο και τους:

Γρηγόρη Βαλλιανάτο, Γιάννη Ανδρουλιδάκη, Στέλιο Ελληνιάδη, Θανάση Κούρκουλα, Βασίλη Σωτηρόπουλο και Νίκο Τσιμπίδα.

Στην τοπολογία του «Αέρα»

Το νέο θεατρικό έργο Αέρας του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, -στο θέατρο «Πόλη»,- επικεντρώνει το ενδιαφέρον στις ενδοοικογενειακές σχέσεις δύο αδελφών, οι οποίες υπεραμύνονται των διαφορετικών προοπτικών και των γραμμών ισχύος του κόσμου τους. Στη συνάντησή τους, ύστερα από καιρό, βασικά θέματα διαχείρισης και κινητήρια, για την έναρξη της δράσης, είναι ο θάνατος της μητέρας και η επίδοση της κληρονομιάς. Η υπόθεση της τελευταίας ξεσκεπάζει τις σχέσεις με τα αφηγηματικά πρόσωπα, τους δύο αδελφούς της οικογένειας. Ωστόσο, ο ορίζοντας του κειμένου του «Αέρα» δεν τελειώνει στην άρθρωση του παρελθόντος. Συνδηλώνει τη σχέση με το άπιαστο: με αυτό που δεν εγκαλεί, κοινώς, το παρελθόν αλλά  ειδοποιείται μέσα από το παρελθόν και, «αυτό» δεν είναι παρά το βλέμμα.

Πώς ο Ζακ Λακάν έχει ορίσει το βλέμμα Στις Τέσσερις θεμελιακές έννοιες της ψυχανάλυσης (1964); Τίθεται προς ανάγνωση το εξής: «στη σχέση μας με τα πράγματα, τέτοια που έχει σχηματιστεί μέσω της όρασης, και διευθετηθεί στα σχήματα της παράστασης, κάτι γλιστρά, περνά, μεταδίδεται, από όροφο σε όροφο, για να παρακάμπτεται σε κάποιο βαθμό πάντοτε- αυτό ονομάζεται βλέμμα».

Ως εκ τούτου, στη σχίση ματιού και βλέμματος, το πρόβλημα δεν προκύπτει από το συμβάν αλλά έρχεται από τις ποιότητές του, τις λειτουργίες εκείνες που συνιστούν την αλήθεια, την τοποθετούν χωροχρονικά και, στη βάση τους, το βλέμμα δεν κοιτάει μόνο, αλλά δείχνει. Απέναντι στη διττότητα αυτή, η συνθήκη της οποίας επαληθεύεται στο κείμενο, ως κάτοπτρο της αδελφικής σχέσης, ο «Αέρας» θα ήταν αν μη τι άλλο εκείνο που προσφέρεται, στην άκρη ενός τόπου, για να καταγραφεί δωρεάν. Καθώς, όλα τα υπόλοιπα έχουν, εν καιρώ, αξιολογηθεί και αποτιμηθεί από τους χαρακτήρες του έργου, οι παρουσίες των οποίων εμφανίζονται ως λάφυρο, η μία για την άλλη. Διόλου τυχαίο είναι, εν τέλει, ότι το σπίτι βρίσκεται κοντά στη θάλασσα. Η θάλασσα, ως σημείο και τόπος αναφοράς, συγγενεύει με το βλέμμα-χρόνο. Το κύμα – εκ του «κυώ»- ηχοποιεί το αόρατο και άπιαστο, το αλάτι, ενώ δεν αποτυπώνεται επάνω στο δέρμα μέσα στο νερό. Από την άλλη, το κύμα θα ήταν το αντικείμενο της κίνησης της θάλασσας αλλά όχι περισσότερο από όσο το βλέμμα θα ήταν αντικείμενο για την ιστορία του ματιού. Αρμόζει καλύτερα, και στις δύο περιπτώσεις, η λέξη «περιεχόμενο».

Στο Πόλη, η θεατρική και σκηνοθετική υπόσταση του Αέρα, από τη Σύλβια Λιούλιου, αναμορφώνει την κειμενική πραγματικότητα με λιτό και εύστοχο τρόπο, συμβολικό στο σημείο που και ο φωτισμός αξιοποιείται κατάλληλα για να δώσει την γατίσια πινελιά του. Αποδίδει τη δυναμική του κειμένου και αναδεικνύει το προνόμιο μιας εξαιρετικής συνεργασίας, της ισχύος εν τη ενώσει. Οι ερμηνείες της Ρ. Πιττακή και της Ρ. Οικονομίδου με τις διακριτές επιλογές, -πιο καθολική και εξωστρεφής η πρώτη, πιο θυμικά προσωπογραφική αλλά κινησιολογικά αιχμαλωτισμένη, σε κανονιστικές αναφορές, η δεύτερη-, συνθέτουν μια ωραία παράσταση με κωμικογραφικές πόζες καθώς και συμμετοχικές σιωπές που, αν ήταν σε άλλα χέρια, πολύ εύκολα θα μπορούσε να ξεφύγει από τα όρια, ότι η θεατρική δράση αρχίζει εκεί που η προσοχή του θεατή επενεργεί, -ή, αλλιώς αν θέλετε, όπως το έθεσε ο Μαλλαρμέ, «η διανόηση του αναγνώστη από μόνη της σκηνοθετεί». Πράγματι, η Λιούλιου αφήνει στο θεατή τη δυνατότητα να βλέπει το κείμενο μαζί με την παράσταση. Είναι χαρά μας, ναι στην πλατεία Βικτωρίας, το «μέσα» να διεκδικεί τον πυρήνα του, όχι κόντρα αλλά μαζί με το «περίεργο έξω» που ζητεί σημεία προσδιορισμού, κοινώς το έργο του, σε μια Πόλη που διψά για σκέψη.  

Κείμενο: Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης

Σκηνοθεσία: Σύλβια Λιούλιου

Σκηνικά: Εύα Μανιδάκη

Κοστούμια: Άγγελος Μέντης

Επιμέλεια Κίνησης: Αγγελική Στελλάτου

Μουσική: Γιώργος Πούλιος

Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα

Βοηθός Σκηνοθέτη: Θεανώ Βασιλείου

Πρωταγωνιστούν (με  αλφαβητική σειρά):  Ράνια Οικονομίδου,  Ρένη Πιττακή

Παραστάσεις, ώρες και τιμές:

Δευτέρα & Τρίτη στις 20.30

20 € γενική είσοδος / 15 € φοιτητές

10 € άνεργοι, ΑΜΕΑ, νέοι κάτω των 23 ετών & συνταξιούχοι άνω των 65 ετών

Τετάρτη στις 18.30

15 € γενική είσοδος

10 € φοιτητές, άνεργοι, ΑΜΕΑ, νέοι κάτω των 23 ετών & συνταξιούχοι άνω των 65 ετών

Διάρκεια παράστασης: 120 λεπτά (με το διάλειμμα)

ΠΟΛΗ θέατρο

Φωκαίας 4 κ Αριστοτέλους 87 - Πλ. Βικτωρίας

(δίπλα στον ηλεκτρικό σταθμό)

Κρατήσεις: 211 18 28 900

Θέατρο για εφήβους στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών

Το τρένο

του Λένου Χρηστίδη

 

Σοφία Βγενοπούλου /  

Ομάδα Grasshopper

 

7 Νοεμβρίου 2013 – 13 Απριλίου 2014

 

Ένα αστείο αλλά και αιχμηρό έργο για την περιπέτεια της ενηλικίωσης, γραμμένο από τον ταλαντούχο Έλληνα συγγραφέα Λένο Χρηστίδη, με τη συμμετοχή μαθητών Λυκείου.

 

Ένα τρένο. Ράγες. Έξι επιβάτες. Έξι ιστορίες. Σε παράλληλες ράγες. Που διασχίζουν τις φλεγόμενες πόλεις. Εικόνες εξέγερσης. Εξωτερικής και εσωτερικής. Προορισμοί. Επώδυνοι αλλά απαραίτητοι για την ενηλικίωση.

 

Έξι έφηβοι σε ένα ταξίδι αυτογνωσίας.

 

Κείμενο: Λένος Χρηστίδης 

Σκηνοθεσία: Σοφία Βγενοπούλου

Σκηνικά & Κοστούμια: Εύα Μανιδάκη

Επιμέλεια Κίνησης: Σταυρούλα Σιάμου

Φωτισμοί: Δημήτρης Κασσιμάτης

Βίντεο: Κώστας Χαϊδαλής

Μουσική επένδυση: Γιάννης Παπαγκίκας

Δραματουργική Συνεργασία και επιμέλεια εκπαιδευτικού πακέτου: Κατερίνα & Παναγιώτα Κωνσταντινάκου

Βοηθός Σκηνοθέτη & Συντονισμός Παραγωγής: Κατερίνα Σκουρλή

Ερμηνεύουν: Αντιγόνη Φρυδά, Γιάννης Νιάρρος, Θανάσης Μεγαλόπουλος, Μιχάλης Πανάδης, Νατάσα Παπανδρέου, Χαρά Ιωάννου

 

Παραγωγή: Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών

 

Παραστάσεις πρωινές για σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και απογευματινές για το κοινό.Συμβουλευθείτε το site της Στέγης για το πλήρες πρόγραμμα παραστάσεων.

 

 

* Εκτός από το Τρένο του Λένου Χρηστίδη, στο φετινό πρόγραμμα της Στέγης εντάσσονται άλλες τρεις παραστάσεις που ανέβηκαν πέρυσι στο Τρίτο Φεστιβάλ Εφηβικού Θεάτρου, οι οποίες θα παρουσιαστούν από τις εφηβικές ομάδες που τις δημιούργησαν.

Πρόκειται για τις παραστάσεις:

Η ζωή δεν είναι εύκολο πράγμα της Γεωργίας Μαυραγάνη (14-15 Δεκεμβρίου 2013)

Η παράσταση του Γυμνασίου Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Α Αθήνας (18-19 Ιανουαρίου 2014)

Οι παππούδες του Ρόρυ Μαλάρκυ (15-16 Φεβρουαρίου 2014)

 

 

Εισιτήρια: 12€ | Μειωμένο: 10€ | Άνεργοι: 5€

 

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ '71, EUGENIO MONTALE: Chi da luce, rischia il buio

 

EUGENIO MONTALE

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ '71

ΠΡΟΛΟΓΟΣ - ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ - ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ: ΝΙΚΟΣ ΑΛΙΦΕΡΗΣ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Οκτώβριος 2013

Αριθμός σελίδων : 144, Τιμή : 9,50 Ευρώ

ISBN: 978-960-505-084-9

 

Όποιος χαρίζει το φως / κινδυνεύει απ’ το σκοτάδι.

Κανείς δεν του ’πε στο σταυροδρόμι πως πρέπει

να διαλέξει ανάμεσα σε δυο ξεχωριστές ζωές

που δεν τέμνονται ποτέ. Και το παρέλειψε.

Αν κι αμελής, χάρη στην Τύχη

φύλακας παραμένει του αδιαίρετου. 

Το Ημερολόγιο του ’71 άρχισε να γράφεται τον Δεκέμβριο του 1970 και ολοκληρώθηκε, μαζί με το Ημερολόγιο του ’72, τον Νοέμβριο του 1972. Πρόκειται για δύο ξεχωριστές ποιητικές συλλογές, οι οποίες θα μπορούσαν ωστόσο και να εκληφθούν ως ένα ενιαίο σύνολο ενενήντα ποιημάτων. Υπό αυτή την έννοια η έκδοση του παρόντος τόμου έρχεται να συμπληρώσει, δεκατέσσερα χρόνια αργότερα, την ελληνική έκδοση του Ημερολογίου του ’72, όχι βέβαια τυπικά, αφού αποτελεί μια ανεξάρτητη ποιητική ενότητα, αλλά ουσιαστικά: αποβλέποντας στο να παρουσιάσει πληρέστερα μια σημαντική στιγμή αυτού που έχουμε αλλού ονομάσει «ύστερη περίοδο του Μοντάλε».

Η αλλαγή πλεύσης του Μοντάλε, η οποία ξεκινά λίγο νωρίτερα με το Σατιρικόν, σημαίνει στροφή από το υψηλό προς το κωμικό και το γκροτέσκο – αλλά και προς τον διακριτικό τόνο ή την μετρημένη έκφραση.

Σημαίνει επίσης στροφή από το λυρικό αίσθημα προς μια ποίηση πιο στοχαστική και διανοητική, που παραπέμπει ταυτόχρονα στον δημοσιογραφικό λόγο. Κατορθώνεται σε τούτα τα ποιήματα μια ζωτική μετουσίωση: η ανάπλαση της σκέψης, του διανοητικού στοιχείου σε αίσθημα, δηλαδή σε ποίηση.

Ο Μοντάλε τιμήθηκε με το βραβείο ΝΟΜΠΕΛ το 1975.

 

Το KSYME ensemble στο Ινστιτούτο Θερβάντες, Μητροπόλεως 23, 26/10, 9μ.μ.

Το KSYME ensemble παρουσιάζει το έργο:
              Η  Γ έ ν ν η σ η  τ ο υ  Κ ε ρ α υ ν ο ύ 
Το γεγονός πριν. Πριν από την εμφάνιση του κεραυνού. Δημιουργική στιγμή πριν. Πριν από την ριζοσπαστική παρουσία του που θα ανανεώσει την ατμόσφαιρα και τον ηλεκτρισμό της γης. Για να φέρει την βροχή και την ανθοφορία. Για να εξισορροπήσει τις ηλεκτρικές δυνάμεις. Για επαναπροσδιορισμό της αρμονίας.
Το πεδίο των λαμπυρισμών είναι αυτό που εμφανίζεται όταν ο λεγόμενος ανιχνευτής κεραυνός έχει ολοκληρώσει την αγωγιμοποίηση ενός καναλιού μέσα στο οποίο θα ολοκληρώσει την εμφάνισή του ο κεραυνός.
Σε ένα αχανές πεδίο κάποιοι σκόρπιοι λαμπυρισμοί ορίζουν εκείνο τη γέννηση ενός άυλου και αγώγιμου αγωγού που επιτρέπει στο κορυφαίο φυσικό φαινόμενο του κεραυνού να κάνει την εμφάνισή του. Οι διαδρομές στο πεδίο που λαμπυρίζει δρόμοι που θα χαθούν δίνοντας τη θέση τους στους κεραυνούς. Χορός πάνω στον δρόμο του εκρηκτικού μύθου. Γενεσιουργό αίτιο. Ξεκινάει η περιδιάβαση-ανακάλυψη του χωμάτινου πεδίου δράσης, δημιουργείται η ανάλογη επικοινωνιακή σχέση , η διαδικασία αναγνώρισης , το τεκμήριο της αγωγιμοποιημένης διαφορετικότητας, η πραγματοποιήσιμη σύνδεση ξεκινάει και η μουσική αρχίζει να ακούγεται μέσα στις άπειρες εκρήξεις που συνθέτουν τη γραμμή του κεραυνού αφήνοντας τη βαθειά ανάσα του ήχου που σχηματίζεται στο βάθος με τη βροντή που παραλλάσσεται ανάλογα με τον άνεμο και τη μορφολογία της γης.
Το γεγονός, πριν εμφανιστεί ο κεραυνός.
Κανένας δεν περιπλανήθηκε πάνω σ’ αυτό το πεδίο. Δεν ξέρεις καν που θα δημιουργηθεί και είναι διαδικασία υψηλού ρίσκου.
Το ενεργειακό αλφάβητο στο οποίο καλούμαστε να συνυπάρξουμε μας ζητάει να το κατοικήσουμε, να το οικειοποιηθούμε, να το περπατήσουμε, να το σχολιάσουμε .
Η σημασία των περιπλανήσεων στο χώμα που λαμπυρίζει. Τελετουργία αναγνώρισης του μυστήριου που μας κάνει κοινωνούς των ουσιαστικών γεγονότων που έπονται.
                                                                                                Κωστής Τριανταφύλλου



 Συνθέτες:    Κώστας Μαντζώρος,     Πέτρος Φραγκίστας,      Νίκος Χαριζάνος.
Οργάνωση του Cαid στα πλαίσια του φεστιβάλ τέχνης κι επιστήμης

Σ υ ν τ ε λ ε σ τ έ ς της συναυλίας/παράστασης:

Αμαλία Κουντούρη, φλάουτο - φλογέρα

Κόριννα Λατέλη, φωνητικά και κίνηση Κώστας Μαντζώρος, ζωντανά ηλεκτρονικά Τάνια Σικελιανού, βιολί Κωστής Τριανταφύλλου, αφήγηση
Παναγιώτης Τσάγκας, βίντεο-οπτικά- φωτισμοί
Νίκος Χαριζάνος, κιθάρα και ζωντανά ηλεκτρονικά

   Πάνω στο έργο και το κείμενο του Κωστή Τριανταφύλλου " Η γέννηση του κεραυνού ".

I. Cervantes, Μητροπόλεως 23, Σύνταγμα

Βιβλιοπαρουσίαση Στου Στράτου, Φ. Νέγρη 57, 4/11, 7μ.μ.

Βιβλιοπαρουσίαση στον Ιανό από τις εκδόσεις Παπαζήση, 5/11, 6μ.μ.

Οι Εκδόσεις Παπαζήση και το βιβλιοπωλείο ΙΑΝΟΣ έχουν την τιμή να σας προσκαλέσουν στην παρουσίαση του βιβλίου της Πόλλης Θαναηλάκη,

 

ΓΥΝΑΙΚΕΙΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ

ΣΤΙΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

 

Η παρουσίαση θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 5 Νοεμβρίου 2013 και ώρα 18.00 στην αίθουσα εκδηλώσεων του βιβλιοπωλείου ΙΑΝΟΣ | Σταδίου 24 Αθήνα

 

Το βιβλίο θα παρουσιάσουν οι κ.κ.:

Φίλιππος Τσαλίδης, Καθηγητής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.

Εμμανουήλ Βαρβούνης, Αναπληρωτής Καθηγητής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης

Αλίκη Νικηφόρου, Επίκουρη καθηγήτρια Ιονίου Πανεπιστημίου

 

Στο Κόκκινο 105,5 συζήτηση για το φασισμό 11-12π.μ., 26/10

5η εκπομπή  Στο Κόκκινο 105,5

 

Θεωρία στον Αέρα : Έννοιες – Ιδέες – Κριτική

με τη στήριξη του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς

 

 

Σάββατο 26 Οκτωβρίου 2013, 11-12 το πρωί

 

Ο δικός μας φασισμός

 

 

 

Θα μιλήσουν

 

Σταύρος Κωνσταντακόπουλος, επίκουρος καθηγητής Πολιτικής Θεωρίας,

                          Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Πολυμέρης Βόγλης, επίκουρος καθηγητής Ιστορίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.

 

Τη συζήτηση θα συντονίσει

 

ο Χρήστος Σίμος, κοινωνιολόγος

Βιβλιοπαρουσίαση στον Ιανό: Η Βία της Ανεργίας, 12/11 8.30μ.μ.

Οι Εκδόσεις Αλεξάνδρεια και ο IANOS

σας προσκαλούν στην παρουσίαση του βιβλίου τού

ΝΙΚΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ

 

Η βία της ανεργίας

 την Τρίτη, 12 Νοεμβρίου 2013, στις 8.30 μ.μ.

στην  Αίθουσα Εκδηλώσεων του Βιβλιοπωλείου IANOS

 

Σταδίου 24, Αθήνα (στάση μετρό: Πανεπιστήμιο)

 

Θα μιλήσουν οι

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΑΠΟΣΤΟΛΗΣ

Καθηγητής Πολιτισμού και Επικοινωνίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών

ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΡΥΣΤΙΑΝΗ

Συγγραφέας

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΘΑΚΗΣ

Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης

FRANZ SCHULTHEIS

Καθηγητής Κοινωνιολογίας, Πανεπιστήμιο St. Gallen

και o συγγραφέας

 

Τη συζήτηση θα συντονίσει ο 

 

ΝΙΚΟΣ ΞΥΔΑΚΗΣ

Δημοσιογράφος

 Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης θα πραγματοποιηθεί

καλλιτεχνικό δρώμενο βασισμένο στο βιβλίο

Πληροφορίες  

Βιβλιοπωλείο IANOS, τηλ.: 210-3217917

Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, τηλ.: 210-3806305