Κάποτε μια τράπεζα στο αλώνι…

«Στα Νέα» σήμερα, θετικές είναι οι ειδήσεις για το επιτόκιο του δανείου, στο πακέτο στήριξης των 110 δις. Μπροστά στη μείωση μιας ποσοστιαίας μονάδας, του επιτοκίου, όλοι δηλώνουν κερδισμένοι. Οι Ευρωπαίοι εταίροι, στις Βρυξέλλες, το ξέρουν καλά, το «επάγγελμα». Δίνουν για να σώσουν, αλλά μέχρι εκεί που θα τους χτυπήσουμε ξανά την πόρτα, οι Έλληνες, οι χτίστες του αύριο. Για τη φέτα και το γιουβέτσι γίνονται όλα. Και όμως, πάνω απ’ όλα, οι κωμικοί της τσάπας ξέρουν. «Στερεότερα κι από χτίστη, κι από καλαφάτη, κι από μαραγκό, οικοδομάει ο…κρεμαλοφτιάχτης, γιατί το οικοδόμημα αυτουνού φιλεύει χιλιάδες και πάλι βαστάει». Ρίχνοντας αυτήν την ατάκα, από τον Άμλετ του Σαίξπηρ, -σε μετάφραση Βασίλη Ρώτα-, στο τραπέζι του σήμερα, κρεμαλοφτιάχτης είναι ο δανειοδότης. Σαν να λέμε, μια κεντρική τράπεζα. Εφιάλτης ίσον nightmare, δηλαδή, με τα σημερινά δεδομένα, μια τράπεζα στο αλώνι…αλωνίζουν οι εταίροι, εμείς, οι πτωχοί συγγενείς, περιμένουμε.

Για τον Σαίξπηρ, ο εφιάλτης –nightmare- ισοδυναμούσε με μια φοράδα της νύχτας. Στο δοκίμιό του «Ο Εφιάλτης», ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες, -Δοκίμια, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, μετάφραση-επιμέλεια-σχόλια Αχιλλέα Κυριακίδη, Αθήνα 2007- αναφέρει το στίχο του Σαίξπηρ, ότι «συνάντησε της νύχτας τη φοράδα» και τον άλλο στίχο του, «ο εφιάλτης και τα 9 πουλάρια», για να καταδείξει πως στον Σαίξπηρ, η έννοια του εφιάλτη αντιστοιχούσε σε μια παράλληλη ποιητική εικόνα, άλλη από εκείνη του δαίμονα, που εισήγαγε η ίδια η λέξη στην πραγματικότητα. Στη σαιξπηρική αγγλική γλώσσα, ο εφιάλτης είναι η φοράδα της νύχτας.

Εδώ τέτοιοι παραπλήσιοι συνειρμοί παρατηρούνται ακόμη και σε δελτία ειδήσεων, στο Σαίξπηρ δεν θα υπήρχαν; «Εν μέσω βαθιάς ύφεσης, περικοπών μισθών και εκτίναξης της ανεργίας σε θηριώδη ύψη, η Ελλάδα καλείται να πληρώσει το γαλλικό μάρμαρο». Είναι μία φράση από το άρθρο των Π. Δ. Υφαντή, Π. Γ. Κορωναίου, με τίτλο: «Πτώχευση με γαλλικό άρωμα», της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας, 13.3.2011, για τα Ναυπηγεία της Ελευσίνας. Ενώ και στα περισσότερα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων, της Πέμπτης 10 Μαρτίου, ο υπότιτλος ήταν «αίτηση πτώχευσης», στο κεντρικό δελτίο του ANT1, διαβάζω το εξής: «αίτηση προστασίας από τους πιστωτές»… εφιάλτης πάνω απ’ όλα, αλλά διάλεξε: θέλεις μια εστέτ αύρα, ποιητική, σκέφτεσαι τη φοράδα και τη νύχτα, την προστασία και τους πιστωτές, θέλεις την ακριβή μετάφραση, έχεις το δαίμονα. Ιδού το τσεκούρι, ιδού και το σκίρτημα. Ναι, η μέρα έχει μεγαλώσει, και η είδηση έγινε άλλη τόση. Αλλά ας κλείσουμε με τον Μπόρχες: «κυρίες και κύριοι, τα όνειρα είναι το γένος· οι εφιάλτες, το είδος». Προφανώς, είμαστε ένα είδος προς κατανάλωση. Πρέπει να θυμίσουμε ότι ανήκουμε στο γένος. Των ονείρων, της κληρονομιάς, του νόμου και της αρχής. Που δημιουργεί και Αρχιτεκτονική σε περίοδο κρίσης.