ΚΑΤΜΑΝΤΟΥ

Κι είμαστε στη νότιο Ασία, στο Νεπάλ. Την πρώτη αίσθηση, τι είναι αυτή η χώρα και τι όχι, την αποκτούμε στην Κατμαντού. Είμαστε στην πρωτεύουσα. Πράγματι, η Κατμαντού με τους 1 ½ εκατομμύριο κατοίκους έχει και σκόνη και αναδύει μια μακρινή μυρωδιά καμένου. Πρέπει, όμως, εκτός από την Durbar Square, την πλατεία των ανακτόρων, που αριθμεί πάνω από 50 μνημεία και ναούς, να περάσεις και από τη λαχαναγορά της πόλης. Να φας κόρνα κατάμουτρα και πισώπλατα, ενώ θα περπατάς το απογευματάκι στο Thamel. Αυτό είναι κάτι σαν το δικό μας Μοναστηράκι. Εκεί, βρίσκεις πολλά μικρά μαγαζιά με διάφορα ξυλόγλυπτα, πέτρες για το λαιμό, πολύχρωμες πασμίνες και υφάσματα. Κατάχαμα, ωστόσο, προσπερνάς σκοτωμένα πουλιά και «αμελέτητα» ιερών αγελάδων. Δε μπορείς να μελετήσεις τις βουλές των ανώτερων ζώων. Ποιούν «αποστολή» και μη σε ξεγελά το βλέμμα. Αυτές οι αγελάδες έχουν τρόπο. Μια πληθώρα πεθαμένων μαλλιοτραβιέται, στον παράδεισο, απ’ τις ουρές τους. Οπότε έχε κατά νου: μια χαμηλοβλεπούσα, στην Ασία, δεν έχει τίποτε να χάσει. Θα κερδίσεις μάλιστα και χρόνο, διότι δεν θα κοιτάς τον πραματευτή στα μάτια. Ευκαιρία θέλει. Μια ματιά σου μόνο φτάνει, κολαούζο να τον κάνει. Και πάρε αυτό το κολιέ, που είναι lapis lazuli, και τώρα, θα δεις και το άλλο. Ήρεμα. Όλα στην ώρα τους, και η Κατμαντού τα Χριστούγεννα. Τότε είναι η καλύτερη εποχή για το Νεπάλ. Καλοκαίρι, ως γνωστό, έχει και μουσώνες: τρέχει, τρέχει το νερό και εσύ δε βλέπεις την ώρα για το Soaltee Crown Plaza: στο ξενοδοχείο απέξω υπάρχει και μια ταμπέλα με το σύνθημα «μαζί για τον τουρισμό».

Η Κατμαντού είναι η μοναδική μεγάλη πόλη στο Νεπάλ. Οφείλει το όνομά της στην Κασταμάντα, δηλαδή στον Οίκο του Ξύλου. Αυτό το εξωτερικά εντυπωσιακό ανάκτορο είναι του 12ου αιώνα και βρίσκεται στη Maru Tol. Εκεί κάποτε ήταν το σταυροδρόμι των δυο πιο εμπορικών διαδρομών. Η Κασταμάντα, τότε, αξιοποιόταν ως κοινοτικό κέντρο. Σήμερα πλέον είναι άλλος ένας ναός αφιερωμένος στο θεό Gorakhnath, ο οποίος αποτελεί μια ενσάρκωση του Dattatreya. Ο θεός βρίσκεται στο κέντρο του ναού και είναι περιστοιχισμένος από ένα ξύλινο πλαίσιο. Πίσω από την Κασταμάντα βρίσκεται ο βωμός, το προσκυνητάρι του Ashok Binayak, ή αλλιώς γνωστού ως Maru Ganesh. Ο Γκανέσα, που έχει τη μορφή ενός ελέφαντα, θεωρείται ως ο γιος του Σίβα, του θεού-καταστροφέα, που είχε σύζυγο την Παρβάτι.

Υπολογίζεται ότι η ιστορία της Κατμαντού αρχίζει το 300 μ.Χ., την περίοδο των Λιτσάβι, αν και σύμφωνα με κάποιες αρχαιολογικές ανασκαφές στην περιοχή Hadigaon, ειδικοί έχουν διαπιστώσει ότι, από πολύ νωρίτερα είχαν χτιστεί οι πρώτοι οικισμοί της πόλης. Το βέβαιο, πάντως, είναι ότι, στη δυναστεία των Mallas, δηλαδή το 14ο κυρίως αιώνα, η Κατμαντού αρχίζει να σημειώνει μια εντυπωσιακά ανοδική πορεία, μαζί με την Πατάν και τη Μπακταπούρ, τις άλλες δύο πόλεις που βρίσκονται στην κοιλάδα της Κατμαντού. Συνολικά, σήμερα, σε αυτήν την κοιλάδα ζουν 4 ½ περίπου εκατομμύρια κάτοικοι. Μεταξύ αυτών, πολύς είναι ο κόσμος, που περιμένει από τον τουρισμό, να βρεθεί μια δουλειά για τα μάχιμα μέλη της οικογένειάς του. Καθώς, αν διαβάσουμε τις στατιστικές, βλέπουμε ότι (1) μία θέση εργασίας δημιουργείται από 7,5 τουρίστες, που επισκέπτονται το Νεπάλ. Ειδικότερα, μαθαίνουμε ότι μία (1) θέση εργασίας δημιουργείται από μόλις 3 τουρίστες στο Νεπάλ, που έρχονται ειδικά για τρέκινγκ. Εντυπωσιακό δεν είναι;

Σαφώς τη μεγαλύτερη εντύπωση, δεν μας την προκαλούν τα νούμερα. Οι ίδιες οι ιστορίες ζωής των Νεπαλέζων μας εντυπωσιάζουν. Είναι διαδεδομένες η αγάπη και η αφοσίωση, που δείχνουν, στους θεούς τους, σε βαθμό που αυτές οι έννοιες να ταυτίζονται με άλλες και να προσλαμβάνουν αρνητικά πρόσημα, στα μάτια όσων προσπαθούν να τις ερμηνεύσουν, από τη «δυτική» πλευρά λογικής. Διότι, εξαρτάται ποια σκοπιά φυλά ο καθένας, για το μονοπάτι, το dharma, ερμηνείας, που θα επιλέξει.