31.7.10

Ireland ή Eire: Ιρλανδία, το πράσινο νησί












Όταν το καλοκαίρι δεν είσαι εδώ αλλά στην Ιρλανδία, η Guinness μπορεί. Και θα στα πάρει τα μυαλά, καθώς δεν είναι μόνο τα ποτήρια με τις αδικοχαμένες γουλιές στα πατώματα της κόλλας, αλλά είναι και οι εκπληρωμένες αγαθοεργίες από το διάσημο σόι, κατά τόπους σε όλο το Δουβλίνο και την Ιρλανδία. Διότι, όλα αυτά τα έργα υπαινίσσονται αυτό που λεν’ «ζωή ρευστή, γλυκιά». Παντού στις ιρλανδικές pubs, τα αρσενικά μυρίζουν μπύρα, και βέβαια είναι κολλημένα και με τη μπάλα. Μπάλα, γυάλα, στάλα: ιδού το προσκυνητάρι των ιερών τόπων του Βορρά. Μπροστά στην οθόνη χαζεύοντας τα κόλπα της μπάλας, οι Ιρλανδοί κατεβάζουν όλο και από μια στάλα τη μπύρα τους. Ιρλανδία, το πράσινο νησί. Όντως. Την είπαν και Ελλάδα του Βορρά. Τυχαίο; Κι αν δουν ότι τρεκλίζεις, δε νομίζω… Από το πράσινο νησί είναι και το Jameson. Από εδώ είναι και το Kilbeggan. Του μοιάζει, κι αν δοκιμάσεις, θα το νιώσεις στη γεύση.

Τη γεύση της χώρας, όμως, δεν στην εγγυάται αποκλειστικά η γνώση της ιστορίας αλλά αναδύεται και μέσα από τη λογοτεχνία. Πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς για μια χώρα με 4 νομπελίστες; Οι Yeats, B. Shaw, S. Beckett και S.Heaney - (δεν πέρασαν πολλά χρόνια από το 1995) - τιμήθηκαν με το Νόμπελ της Λογοτεχνίας. Επίσης, όλοι ξέρουμε τον Τζόυς, τον Ουάιλντ και, από τους σύγχρονους, τον Μπάνβιλ. Όλα μυρίζουν βιβλίο. Όπως στο κολλέγιο της Αγίας Τριάδας, στο Trinity College. Επιβάλλεται να μην κάνεις τσιγκουνιές στο εισιτήριο. Πρώτα, θα δώσεις ιδιαίτερη προσοχή στο Book of Kells, των 680 σελίδων. Το έφεραν στο μοναστήρι του Κελς κάτι μοναχοί από την Αϊόνα. Σήμερα, αντιπροσωπευτικά δείγματα, από τα 4 ευαγγέλια στα λατινικά, φυλάσσονται στο ισόγειο της βιβλιοθήκης για τους επισκέπτες-λάτρεις των βιβλίων. Έχοντας μπει στο κλίμα των Γραμμάτων και των Τεχνών, καθώς στις σελίδες του βιβλίου υπάρχουν και ζωομορφικές παραστάσεις, συνεχίζεις την πορεία στο εγγράμματο παρελθόν, ανεβαίνοντας τα σκαλιά. Κι εκεί, σε περιμένει αυτό που θα απαθανατίσεις νοερά και μόνο, καθώς δεν επιτρέπονται οι φωτογραφίες. Πράγματι, τα νούμερα ανέκαθεν ήταν και είναι εντυπωσιακά. Τρία εκατομμύρια είναι όλα τα βιβλία, 250.000 φυλάσσονται στο χώρο, μες στον οποίο κινείσαι.

Γι’ αυτό μη βιάζεσαι. Αργά. Αφουγκράσου. Ρητίνη, βιβλίο, ξύλινα ράφια και κεφαλές διάσημων ανδρών. Όλα θέλουν το χρόνο τους. Θυμίζουν αυτό που διαρρέει: τη μνήμη. Καθισμένος να είσαι. Μπορείς καλύτερα να προσέξεις το οξύ, κριτικό ύφος του Αριστοτέλη, δίπλα στον πιο συγκαταβατικό τόνο, που έχει ο Πλάτωνας. Και ίσως, κατά ένα μαγικό τρόπο, η ποίηση, ή καλύτερα η ποιητικότητα, ανταμώσει την καθημερινότητά σου. Αυτήν που είχες δεχτεί για καθημερινότητα. Για να σου έρθουν στη σκέψη υποβλητικές χειραψίες με ανθρώπους, που σε έκαναν να νιώθεις άλλο από αυτό που εκπροσωπούσαν επαγγελματικά.

Μια χειραψία του ξεναγού Ρόμπερτ, από πέρυσι στο Μπέλφαστ, προτού τον δω τυχαία και φέτος, στο ίδιο ξενοδοχείο, μου έδειξε μια βαθιά θρησκευτικότητα. Σαν αυτός ο άνθρωπος να επιδρούσε επάνω μου, μόνο με μια χειραψία. «Επίδραση, προτιμώ αυτήν τη λέξη από την επιρροή», αναφέρω σε μια συζήτηση. Πολύ περίεργη, λοιπόν, η επίδραση από αυτόν τον άνθρωπο. Σαν να ερχόταν από άλλον κόσμο το βλέμμα του. Και πώς όχι, αφού η Ιρλανδία των 32 κομητειών είναι χωρισμένη: στις 26 κομητείες που απαρτίζουν τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας – ονομαζόταν, από το 1922 έως το 1937, Ελεύθερο ιρλανδικό κράτος- και στις άλλες 6 κομητείες, που απαρτίζουν τη Βόρεια Ιρλανδία, με πρωτεύουσα το Μπέλφαστ, και ανήκουν στη Μεγάλη Βρετανία. Ο Ρόμπερτ που περίμενε ένα γκρουπ από το Λουξεμβούργο, αυτή τη φορά, για να τους ξεναγήσει στον πολιτισμό και στην Ιστορία της Ιρλανδίας, που είναι, για μας, ο τουρισμός μας, όπως μας είχε πει υπαινικτικά τότε. Φέτος, με άλλη αλλά παρόμοια σύνθεση, ξεναγηθήκαμε στα γκέτο των Καθολικών και των Προτεσταντών του Μπέλφαστ. Οι Προτεστάντες είναι υπέρ της ένωσης με την Αγγλία, οι Καθολικοί υπέρ της ένωσης της Ιρλανδίας. Και βέβαια, παρόλο που αυτοί οι άνθρωποι εργάζονται και τα πίνουν μαζί, και για ιστορικούς λόγους τα συρματοπλέγματα υπάρχουν. Επειδή υπήρξε ο Bobby Sands, που έκανε απεργία πείνας, χάνοντας τη ζωή του, στις 5 του Μάη, το 1981. Επειδή υπήρξε ο Brendan Behan, που φυλακίστηκε για τρία χρόνια στο Borstal, και έγραψε τον Όμηρο και το Γελαστό Παιδί, τους στίχους του οποίου ανέδειξαν, στα ελληνικά, η μετάφραση του Βασίλη Ρώτα και η μουσική του Μίκη Θεοδωράκη.

Το γέλιο το γλυκό… δόξα, τιμή στο αξέχαστο, το γελαστό παιδί…

Αναρωτιέμαι, πού πέταξαν παλιοί συμμαθητές και παιδιά των Άσπρων Σπιτιών…
Πού πήγε ο Ταχτσίδης που το τραγουδούσε στις 17 Νοέμβρη…

Γιατί όλους τους εχθρούς μας θα ξέκανες εσύ…
Ιρλανδία, το πράσινο νησί. Και το Γελαστό Παιδί, από τη φωνή της Φαραντούρη, ξυπνά κατακαλόκαιρο και το καναρίνι. Τελευταία μέρα του Ιουλίου και σαν αύριο, ήταν πρωί του Αυγούστου… κελαηδήματα ακούγονται τριγύρω.

http://www.bobbysandstrust.com/
http://brendanbehan.info/
http://www.youtube.com/watch?v=aXivGopEAKE
http://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=33515.0

1 comment:

Marie Lurie said...

Τυπέροχο κείμενο!!!Σε ζηλεύω μικρή μου!!Ιρλανδια, αγάπη...