Art-Athina και «Oti», ΕΨΑ και λαγκαβούλιν

Πέμπτη βράδυ, φορώ τζιν και λευκό σακάκι, κατηφορίζω για το μετρό. Αλλάζω 3 τρένα, και μετά το πρόγραμμα έχει τραμ. Επιτέλους είμαι στα εγκαίνια της Art-Athina. Κόσμος πολύς, ευτυχώς από την είσοδο ακόμη οι φίλοι γινόμαστε περισσότεροι. Μια γρήγορη ματιά, μας κάνει να αναρωτηθούμε για το περιβόητο νόημα της τέχνης. Και όμως, το συμπέρασμα είναι ότι υπάρχουν Έλληνες που διαπρέπουν και συνεργάζονται με γκαλερί έξω. Μπράβο. Ένας από αυτούς, με πολύ ενδιαφέρουσα ατμόσφαιρα στα έργα του, είναι ο Γιώργος Σταμκόπουλος, που ζει στο Βερολίνο, παιδί του 1983, και συνεργάζεται με τη γκαλερί του Fabio Tiboni, στη Μπολόνια. Πολύ συμπαθής και με ανησυχίες. Στα λίγα λεπτά μαζί του, δεν παρέλειψε να αναφέρει ότι μάλλον κλείνει το tacheles στο Βερολίνο. Άλλη, Ισπανίδα αυτή, του 1983 ζωγράφος, είναι η Almudena Cuesta Ruiz. Συνεργάζεται με την Art Zone 42, της Έλενας Ρουσούδη, στη Β. Κωνσταντίνου 42. Χάρηκα που εντόπισα τη δουλειά της. Θα ταίριαζε πολύ, μια κοινή έκθεση, δική της και του Αλέξανδρου Βασμουλάκη, νομίζω. Στη φετινή Art-Athina, του 2011, επίσης ξεχώρισα ένα έργο της Nancy Spero, που συνεργάζεται με τη γκαλερί Mulier Mulier, στο Βέλγιο, και είναι Αμερικανίδα. Αυτές οι περιπτώσεις είναι ενδεικτικές. Μολονότι το κλίμα γκλουάρ δεν βοηθά και πολύ, για γνήσιες γνωριμίες, με λίγη τύχη, μπορείς να γνωρίσεις και καλλιτέχνες. Καθοδόν, από διάδρομο σε διάδρομο, σύμφωνα με φευγαλέα λόγια, συμπέρανα ότι πολλοί φιλότεχνοι το έχουν ρίξει στη yoga – διαρκεί και δεν στοιχίζει όπως η πλαστική-, ενώ μερικά από τα έργα μου φάνηκαν και εντελώς περιττά. Αλλά προσωπικά γούστα είναι αυτά. Αυτό που δεν είναι προσωπικό αλλά αντικειμενικό είναι το ωράριο λειτουργίας. Νταν, πέφτει σύρμα κατά τις 22.30, ότι έληξε ο χρόνος και πρέπει να φύγουμε. Η παρέα έξω, μιλάμε, ρυθμίζουμε τα της επιστροφής και με τα πολλά φτάνω Αλεξάνδρας. Ταξί στη σειρά, αλλά αποφασίζω να περιμένω. Έρχεται το τρόλεϊ, μπουκάρω. Μ, ανεβαίνει και ένας με το τριφύλλι. «Πράσινε θεέ, Παναθηναϊκέ», γράφει το χαρτί του. Με το θάρρος, της ομοϊδεάτισσας, του χαμογελώ. Παίζουμε την Κυριακή, του λέω. Και σήμερα παίξαμε, μου λέει. Τέλος-πάντων, στεναχωρημένος για την ισοπαλία, με την ΑΕΚ, για την οποία δεν είχα ιδέα, μου χάρισε το χαρτί με το σύνθημα, που πλέον έχω κοτσάρει και θαυμάζω πάνω από το γραφείο μου. Πίσω στη νύχτα της Πέμπτης. Ετοιμάζομαι να κατεβώ, απέναντι από το Παρκ. Με ρωτάει και μια κυρία –ούτε ξέρω από ποια χώρα έφτασε και αυτή-, πού σταματά το τρόλεϊ. Αν και Μουσείο, απαντώ, μια φωνή, ενός άλλου μετανάστη, στη χώρα μας, λέει «ότι». Δεν καταλαβαίνουμε, κατεβαίνουμε η κυρία και εγώ. Βλέπουμε να γράφει ΟΤΕ, τότε το τρόλεϊ, και ανεβαίνουμε ξανά. Μα είπα, ότι, ξανά λέει ο τρίτος επιβάτης. «Ότι» ήταν ο «ΟΤΕ»… σκέψου, ούτε εγώ το κατάλαβα, μου λέει η κυρία. Εν τέλει, στο «ότι», σήμανε το τέλος και τους καληνύχτισα. Προτού πέσω για ύπνο, σκεφτόμουν το δώρο του παναθηναϊκού, το «ότι» και την Art-Athina. Αν δεν ήταν αυτή η επιστροφή με το τρόλεϊ, νομίζω πως δεν θα είχε την ίδια αξία, το ίδιο νόημα εκείνο το βράδυ. Διότι, έτσι, έσπασε η κλίμακα, του μακρινού και του αμιγώς καλλιτεχνικού, και επέστρεψα στο καθημερινό και στη ζωή. Που είναι τέχνη και γίνεται ίδια με τέχνη, όταν σε εμπνέει, εκεί που δεν το περιμένεις. Κατέβασα μια ΕΨΑ, απ’ το μπουκάλι. Σκέφτηκα: απαράδεκτη η άποψη της άγνωστης, από την Πεύκη, που ακούγοντας για το έγκλημα της 3ης Σεπτεμβρίου, είπε σε φίλους «μα δεν ήξερε ότι δεν πρέπει να μένει εκεί;»…ας μείνουν κάποιοι στα κάστρα της άμμου αν αυτό το έχουν βαπτίσει ζωή. «Αβάπτιστοι» θα πάνε. Και εμείς πίνουμε λαγκαβούλιν- χωρίς πάγο σε ποτήρι μπράντι- αλλά δεν κάνουμε κι έτσι. Δεν σκεπτόμαστε έτσι.

*στη φωτογραφία: έργο του Γιώργου Σταμκόπουλου