Θα σε δω στο Σύνταγμα

Ζωή στο αίθριο, ζωή στο Σύνταγμα. Αυτή η ζωή στην πλατεία του παρόντος, η οποία αναδιαμορφώνεται και ρυθμίζεται από την αυτονομία του τυχαίου, θυμίζει κάτι από τα σχολικά μας χρόνια. Τότε που, συμμαθητές, μιλούσαμε με κάθε καρυδιάς καρύδι. Ίσως, και γι’ αυτό, βρέθηκα πάλι να αναρωτιέμαι, τι έγιναν οι παλιοί συμμαθητές, όλοι μαθητές του Γενικού Λυκείου Άσπρων Σπιτιών. Αναρωτήθηκα «και» γι’ αυτό, καθώς στο Σύνταγμα, μαζεύονται φοιτητές και μαθητές, που συζητούν για τα αρνητικά της παιδείας: για συγχωνεύσεις σε σχολεία και πανεπιστήμια, για μεθόδους διδασκαλίας και διδακτικό υλικό. Γνωστά τα προβλήματα, δυστυχώς, αν και δεν είναι «αινίγματα». Όταν στην Ελλάδα οι ανθρωπιστικές σπουδές υποβαθμίζονται όλο και περισσότερο, παρόλο που η αξία της κλασικής παιδείας υπερτονίζεται, όταν υιοθετείται το σχολείο του μέλλοντος, και οι σελίδες των σχολικών βιβλίων του δημοτικού θυμίζουν αντίστοιχες ιστοσελίδες, δεν είναι «αίνιγμα» που τα παιδιά, παρόλο που διαβάζουν πολλές ώρες, στην ουσία δυσκολεύονται να σκεφτούν, άρα να αξιοποιήσουν τη φαντασία τους, συνθέτοντας γνώσεις και συνδυάζοντας τις έννοιες με τις παραστάσεις. Στο πλαίσιο αυτό και η Άλκη Ζέη, το 2003 -19/01/2003, Ελευθεροτυπία- είχε πει σε συνέντευξή της, στη Σταυρούλα Παπασπύρου, ότι: «η κατάσταση είναι τραγική. Δεν θα 'θελα με τίποτε να πηγαίνουν τα εγγόνια μου σχολείο στην Ελλάδα». Παιδιά στο Σύνταγμα. Μηχανές έξω από τη Βουλή. Ανακοινώσεις με τη ντουντούκα και ξανά συνθήματα, και στο ρυθμό της μουσικής. Ο Παναγιώτης, με την κιθάρα, ο Κωστής ο ράπερ, ο Μιχάλης της νοηματικής, η Στέλλα της Σικελίας, ο διπλανός στο παγκάκι, που έχει ζήσει 25 χρόνια στο Άγιο Όρος. Τόσοι πολλοί και συγχρόνως διαφορετικοί. Ώστε, το γεγονός της τυχαίας συνάντησης, που γίνεται πράξη αποκάλυψης της διαφορετικότητας, διασφαλίζει και την ίδια την αυτονομία της πλατείας. Δεν είναι ο καθρέφτης της ζωής, απλώς. Είναι ο νόμος της ζωής, νόμος που συγχρόνως προϋποθέτει την ελευθερία. Σκέπτομαι τι νόημα έχουν οι συγκεντρώσεις. Κάποιοι ήδη μιλούν για γραφικότητες. Και όμως. Γυρίζω σπίτι και ανοίγω τον Κορνήλιο. Τον Καστοριάδη, που γυμνός καβάλα στο άλογο στην Τήνο, είχε πνεύμα ελεύθερο. Και συνάγουμε το συμπέρασμα, από τα Σεμινάρια για Την Ελληνική Ιδιαιτερότητα –εκδόσεις Κριτική, Αθήνα 2007- ότι η ιδέα της ελληνικότητας εναπόκειται στην ποίηση και στα Ομηρικά Έπη, αντί σε κάποιο θρησκευτικό κείμενο, στη Βίβλο ή στις Βέδες για παράδειγμα. Στην ελληνική περίπτωση, ισχύει η «φωνή» του ποιητή, του Ομήρου. Και, οπότε, πολύ ενδιαφέρων ο συλλογισμός, ότι με τον Οδυσσέα εντοπίζονται τα πρώτα ίχνη της δυτικότητας ή της λεγόμενης νεωτερικότητας. Καθώς, λοιπόν, στην Ιθάκη είναι γνωστό, ότι δεν φτάνουμε, είναι αστείο να διερωτηθούμε, ποιο είναι το νόημα των συγκεντρώσεων. Σαν να αποστασιοποιούμαστε διαρκώς από την ιδέα του νοήματος, και σαν να ξεχνάμε, ότι το νόημα «παράγεται». Εδώ και τώρα, ενώ είμαστε στην κατάσταση. Αλλιώς, γιατί να ισχύει η κυκλοθυμική διάθεση, της επόμενης ημέρας, έχοντας νους και σώμα συνειδητοποιήσει πως τα πράγματα είναι δύσκολα; Το μεγάλο ερώτημα είναι, πώς θα γίνουμε πολυμήχανοι. Προς την Ιθάκη του κοινωνικού-ιστορικού αλλά και του ριζικού-φαντασιακού κινούμαστε κάθε μέρα. Είτε πίσω από τα κλειστά παντζούρια, είτε μπροστά στην πλατεία. Στην πλατεία Συντάγματος, έχουν ήδη συγκεντρωθεί βιβλία, όπως Ο Φιλοξενούμενος του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη και ο Χρυσός Σκαραβαίος του Πόε. Κάποια στιγμή θα δημιουργηθεί και βιβλιοθήκη. Όποιος θέλει, μπορεί να προσφέρει ένα βιβλίο, που διάβασε και δεν του είναι απαραίτητο. Κι ύστερα, είναι στην κρίση του περαστικού να έρθει στην πλατεία, να ξεφυλλίσει ένα βιβλίο, να δει και να ακούσει. Και όποιος πει «μπα, δεν είναι τίποτε» ας μάθει: πέθανε το Τίποτε και άφησε διαθήκη, εσένανε ξετσίπωτε.