Ενοχές και συνένοχα θέματα με Χιλιανό άρωμα Σεπούλβεδα.

Ήταν Πέμπτη 16 Ιουνίου, οχτώ και μισή τριγύρω, στο Ινστιτούτο Cervantes. Στα κόκκινα καθίσματα βολεμένοι, περιμέναμε το Χιλιανό συγγραφέα Luis Sepúlveda. Πολύ σύντομα, μέσα από τις χειρονομίες, την κίνηση και την ομιλία του, θα γνωρίζαμε τον άνθρωπο Luis Sepúlveda. Μια νέα και ευρεία προοπτική στη μέχρι τώρα εικόνα, που είχαμε γι’ αυτόν, βασισμένη στην οπτική γωνία της αφήγησης, διέλυσε κάθε πρότερο δισταγμό. Ώστε, όσες ενοχές είχα, ενώ επέτρεπα στον εαυτό μου λίγη φυγή πραγματικότητας, εξαφανίστηκαν μεμιάς. Η ομιλία του Luis Sepúlveda αποτέλεσε μια ακόμη ένδειξη, ότι οι λογοτέχνες μπορούν και «μιλούν πολιτικά», όταν οι πολιτικοί κωφεύουν ή υποπίπτουν σε πολιτική τρομολαγνείας. Οι λογοτέχνες θίγουν το «συστηματικό ψέμα της εξουσίας», όταν δεν είναι Έλληνες, μεταξύ των κρατικοδίαιτων 32 «διανοουμένων». Η πραγματικότητα του Συντάγματος και η δυνατότητα, της ανάμνησης, από το Cervantes, έγιναν θέματα συνένοχα. Οι λέξεις ονομάτισαν την κατάσταση, τι απλούστερο; Ας προστρέξουμε, λοιπόν, σε εκείνους τους ανθρώπους των Γραμμάτων και των Τεχνών, που δεν διανοούνται παρά για να γίνονται μεταφραστές της ανθρώπινης αγωνίας παγκοσμίως, όταν οι καιροί το απαιτούν. Καθώς, ο Σεπούλβεδα δεν απέκρυψε, ότι το «να είσαι νέος σημαίνει να είσαι σε κίνδυνο». Ως εκ τούτου, ας τεθεί πώς αυτός ο κίνδυνος, ενώ μας υφαιρεί δυνατότητες, μας αφορά. Ας δούμε ποια πρέπει να είναι η στάση και ποιοι οι στόχοι όλων.

Όπως παρατήρησε και ο μεταφραστής, Αχιλλέας Κυριακίδης, «τα κείμενα του Sepúlveda σπαρταρούν από ζωή. Σπαρταρούν από αγάπη για τη ζωή και τον άνθρωπο». Αυτή η αγάπη, πιθανότατα, ως αναγνώστες, μας παρέχει ασφάλεια. Ο Αχιλλέας Κυριακίδης, εξαρχής, τόνισε πως «με τον Luis Sepúlveda αισθάνεσαι ασφαλής. Όλο το κακό έχει περάσει και το έχουν ξορκίσει οι άνθρωποι, με τα λόγια και τις πράξεις τους». Στο ίδιο πνεύμα, φιλικής ευγνωμοσύνης, βαθιάς εκτίμησης και ανεκτίμητης συμπάθειας, συνέχισε και ο συγγραφέας Πέτρος Μάρκαρης. Διερωτώμενος, τι τον «δένει» με τον Luis Sepúlveda, απέδωσε τη δύναμη της γραφής του στην οργή και στο χιούμορ. Εκτός από αυτή τη στάση γραφής, διττούς διάστασης, στη βάση της οποίας αποκαλύπτεται μια σχέση αναλογίας, με τη γραφή του Μάρκαρη, το χειμαρρώδες ταλέντο του Σεπούλβεδα, να λέει παραμύθια, χειραφετεί τη γραφή του, σύμφωνα πάντα με την τοποθέτηση του Μάρκαρη. Την παράσταση, φυσικά, έκλεψε ο τιμώμενος συγγραφέας. Διότι, δεν δίστασε να εκφράσει την αντίθεσή του, στην τάση των ημερών, οι πολλοί να «πληρώνουν τα σπασμένα» των λίγων προνομιούχων. Διότι, εξέφρασε την απεριόριστη αγάπη και το θαυμασμό του για τον Αργεντίνο συγγραφέα Julio Cortázar, ο οποίος κάποτε του είχε πει: «μην επιτρέπεις να σε αποκαλούν νέα υπόσχεση». Αυτός ο φόρος τιμής, στον Κορτάσαρ, δείχνει πόση σημασία έχει, να είναι διαβασμένος κάποιος, προτού εξελιχθεί ο ίδιος, από αναγνώστης σε συγγραφέα. Και τέλος, διότι σκάλισε τη μνήμη του έρωτα και του ποδοσφαίρου, γυρίζοντας στην εφηβεία, ετών 13. Επειδή, τότε, μια κοπέλα, τον είχε καλέσει στα γενέθλιά της, και εκείνος είχε φάει ατέλειωτες ώρες με τη σκέψη, τι δώρο να της κάνει. Καθώς έπαιζε ποδόσφαιρο, σκέφτηκε για δώρο, μια φωτογραφία της Χιλιανής ομάδας ποδοσφαίρου του 1962. Όταν την πήγε, λοιπόν, στην αγαπημένη του, εκείνη τον ευχαρίστησε και άφησε το δώρο σε μια γωνιά. «Άνοιξέ το», της είπε, για να πάρει την απάντηση, ότι προτιμά να τα ανοίγει, μόνη, στο τέλος. Επέμεινε ο Λουίς, ώσπου εκείνη άνοιξε το δώρο, και το κράτησε σαν «ψόφιο ποντίκι». Με τα πολλά, του είπε ότι δεν της άρεσε το ποδόσφαιρο. «Και τι σου αρέσει;», τη ρώτησε. Του απάντησε, λοιπόν, ότι της άρεσε η ποίηση. Φυσικά και δεν ξέρουμε αν αυτή η σχηματική ανάμνηση, της κοπέλας, υπήρξε συμβολικά καθοδηγητική, ώστε ο Λουίς Σεπούλβεδα να τραβήξει για την πορεία των γραμμάτων, διαβάζοντας περιπέτειες και διάφορους συγγραφείς, όπως τον Στήβενσον. Ξέρουμε όμως, μετά τη βραδιά στο Ινστιτούτο Cervantes, ότι ο Luis Sepúlveda, προσκεκλημένος μαζί με τη σύζυγό του, -την ποιήτρια Κάρμεν Γιάνιες- στο Γ' Ιβηροαμερικανικό Φεστιβάλ ΛΕΑ (Λογοτεχνία Εν Αθήναις), είναι ένας άνθρωπος που πιστεύει στη φαντασία, στην ανθρώπινη κοινωνία, στη ζωή. Και γι’ αυτό η συνάντηση μαζί του όχι μόνο ήταν «εντός» πραγματικότητας, αλλά και διασφάλισε τη χαμένη δυνατότητα της κοινωνικής πραγματικότητας, να αισθανόμαστε πολίτες.
http://www.slideshare.net/katerina60/luis-sepulveda

*στη φωτογραφία, από αριστερά: Πέτρος Μάρκαρης, Λουίς Σεπούλβεδα, Αχιλλέας Κυριακίδης