ΤESTIGOS DEL OLVIDO – ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΗΣ ΛΗΘΗΣ
06.07- 10.10.2011
Η έκθεση «Μάρτυρες της Λήθης» για πρώτη φορά στην Ελλάδα
Φωτογραφικά ντοκουμέντα και βιωματικά κείμενα διάσημων Ισπανών συγγραφέων ρίχνουν φως σε ξεχασμένες ανθρωπιστικές κρίσεις
Το γεγονός
Η διεθνής, ανεξάρτητη, ιατρική ανθρωπιστική οργάνωση Γιατροί Χωρίς Σύνορα (ΓΧΣ) σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Θερβάντες της Αθήνας παρουσιάζουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα την έκθεση «Μάρτυρες της Λήθης», με φωτογραφίες-ντοκουμέντα του Χουάν Κάρλος Τομάσι και βιωματικά κείμενα οχτώ μεγάλων ισπανόφωνων συγγραφέων: Μάριο Βάργκας Γιόσα, Σέρχιο Ραμίρες, Λάουρα Ρεστρέπο, Χουάν Χοσέ Μιγιάς, Τζων Κάρλιν, Λάουρα Εσκιβέλ, Μανουέλ Βιθέντ και Λεϊλά Γκερριέρο.
Τα επίσημα εγκαίνια της έκθεσης- που θα διαρκέσει μέχρι τις 10 Οκτωβρίου- γίνονται απόψε, Τετάρτη, 6 Ιουλίου, στις 20.00, στην Αίθουσα Εκθέσεων του Ινστιτούτου Θερβάντες της Αθήνας, Μητροπόλεως 23.
Η καταγωγή του προβλήματος
«Γιατί δεν μοιάζει καθόλου με θνητό ζώο άνθρωπος που ζει ανάμεσα σε αθάνατα αγαθά». Αυτή η σπουδαία καταληκτική φράση του Επίκουρου, στην επιστολή «Προς Μενοικέα»-Επίκουρος Άπαντα, εκδόσεις Κάκτος, Αθήνα 1994- λανθασμένα θα μπορούσε να αξιοποιηθεί, ως μια ενδεχόμενη δικαιολογία, όλων των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών, για την υποτροπιάζουσα άγνοια, τη ναρκισσιστική απάθεια, το ασφαλές κατέβασμα των ρολών απέναντι στον αδιαφήμιστο χρόνο της σκληρότητας σε Κογκό, Αϊτή, Υεμένη, Κασμίρ, Μαλαισία, Γουατεμάλα, Κολομβία και Ζιμπάμπουε. Αν παραδεχόμασταν πόσο μας αρέσει ο μύθος, πόσο μας επηρεάζει, σε βαθμό να περιθωριοποιούμε τη σημασία θλιβερών και καταδικαστέων γεγονότων, σε άλλες γωνιές του πλανήτη, θα ήμαστε μέσα σε μια πλάνη. Διότι, αθάνατα αγαθά είναι η ελευθερία και η αυτάρκεια, να βλέπουμε πέραν της φρίκης, αντιμετωπίζοντας και τα αδύναμα σημεία του εαυτού μας αντί να παραβλέπουμε τα όσα συμβαίνουν. Δεν ξεχνάμε, είμαστε υπεύθυνοι. Δεν έχουμε, ωστόσο, για γραμμή ανάγνωσης, τη φρίκη, αλλά τη «Δίκη». Στο ερώτημα, τι είναι δίκαιο, γνωρίζουμε την απάντηση. Δίκαιο είναι να αφομοιώνεις. Ώστε, δεν ξεχνάς το σοκ και την κτηνωδία απλώς. Αλλάζεις τρόπο ανάγνωσης της πραγματικότητας.
Κοινό χαρτί, που παίζεται σε αυτούς τους μη δοξασμένους τόπους, είναι η επιβίωση. Και όλες οι φωτογραφίες του Χουάν Κάρλος Τομάσι «μιλούν» την ίδια αγωνία αμύθητων ανθρώπων μπροστά στη βεβαιότητα της επόμενης ημέρας. «Δεν το αφήνεις να κοιμηθεί και να ξεχαστεί», μου αναφέρει ο Νέστωρας, από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, παρακινώντας να μιλάμε γι’ αυτό το εκθεσιακό γεγονός, που συνδυάζει κείμενο και εικόνα, ζωή και μύθο χωρίς ακριβά σαλόνια και μπαλκόνια. «Τα μπαλκόνια είναι η ιστορία, η μνήμη και η δόξα της πόλης μας», βάζει τον καθηγητή Brunelli, να πει, ο Mario Vargas Llosa στον «Τρελό για τα Μπαλκόνια», ένα έργο του 1993, φανερώνοντας την εμμονή αυτού του άντρα στο ένδοξο παρελθόν της Λίμας και στο σκοπό της ζωής του, για την αποκατάστασή του. Ως εκ τούτου, εδώ κείται η ουσία: το ζήτημα της διασύνδεσης, μύθου και σκοπού. Και οι 8 άνθρωποι των Γραμμάτων που επισκέφτηκαν τους διψασμένους ανθρώπους, για το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας, μέσα σε δύο εβδομάδες είδαν και βρήκαν, μέσα από τα μάτια τους, ένα δικό τους σκοπό και μύθο. Ένα βατήρα φαντασίας και μυθοπλασίας. Καθώς, όπως και ο Llosa έχει υπογραμμίσει, «για όλους τους συγγραφείς η μνήμη είναι το σημείο εκκίνησης της φαντασίας». Η ίδια μνήμη, μας προτρέπει «να μην αγνοούμε συνειδητά» και να έχουμε «συνειδητές τύψεις» αντί για «τύψεις συνειδήσεως», όπως εύστοχα επεσήμανε ο εθελοντής Θανάσης Σπυράτος, στη χθεσινή συνέντευξη τύπου, στο Ινστιτούτο Cervantes. Η ιστορία «9 και κάτι το βράδυ», για ένα κατατρυπημένο μικρό παιδί στο σκοτάδι, με ένα φακό μάταια να προσπαθεί να ρίξει φως σε μια φλέβα του, ώστε να γινόταν μετάγγιση, ήταν απλώς ένα από τα συνηθισμένα περιστατικά. Μεταξύ αυτών καταγράφονται: ακρωτηριασμοί οργάνων, φτώχεια, διατροφή από κατάλοιπα ψαριού, σεξ και βία, εξαφανισμοί, βιασμοί και λαθρεμπόριο ναρκωτικών. Όλα αυτά τα ζητήματα, που θίγουν τόσο τα κείμενα όσο και οι φωτογραφίες της έκθεσης, είναι συναρτήσεις διαπλοκής. Αρκεί να υπενθυμιστεί, η παρατήρηση του Νομπελίστα Mario Vargas Llosa, για το Κονγκό, ότι «Το σεξ εδώ είναι ένας τρόπος για να εξευτελίσουν τον αντίπαλο και να του ρίξουν το ηθικό».
Το χρονικό της αντι-λήθης
Η σειρά Μάρτυρες της Λήθης ξεκίνησε με την υποστήριξη της El País Semanal το 2009 και πήρε τη μορφή έκθεσης για πρώτη φορά πριν από λίγους μήνες στο Ινστιτούτο Θερβάντες στη Μαδρίτη. Η Αθήνα είναι ο τωρινός σταθμός της όπου θα παραμείνει μέχρι τον Οκτώβρη και στη συνέχεια θα «ταξιδέψει» σε άλλα Ινστιτούτα Cervantes ανά τον κόσμο, με επόμενο προγραμματισμένο σταθμό τη Ρώμη.
Εγκαίνια: 06.07.2011, 20.00
Μητροπόλεως 23, Σύνταγμα, 10557, Αθήνα.
Τηλ. 210-3634117, fax: 210-3647233
Ωράριο λειτουργίας:
07-30.07.2011: Δευτέρα-Παρασκευή: 10.00-13.30 και 16.00-20.00
01-31.08.2011: Κλειστό
1-12.09.2011: Δευτέρα-Παρασκευή: 10.00-13.30
12.09-8.10.2011: Δευτέρα-Παρασκευή: 10.00-13.30 και 16.00-20.00. Σάββατο: 10.00-13.30
Είσοδος ελεύθερη
Με τη συνεργασία της εφημερίδας El País.
*αριστερή φωτογραφία: En Nariño, muchas comunidades se ven obligadas a dejar sus hogares y sus tierras, a causa de los enfrentamientos entre el Gobierno y las guerrillas, así como por la acción de los paramilitares y narcotraficantes (κοινότητες υποχρεώνονται να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους, εξαιτίας του πολέμου, σε κυβερνητικούς και αντάρτες, και λόγω του λαθρεμπορίου όπλων και ναρκωτικών).
Colombia, enero de 2010.
δεξιά φωτογραφία: Esta mujer rohinga se movía por las apestosas aguas del mercado de pescados de Cox’s Bazar, en Bangladesh, pidiendo un poco de restos de pescado para su hijo.
Bangladesh y Malasia, septiembre de 2009 (η γυναίκα από τη φυλή ροχίνγκια-μουσουλμανική μειονότητα στη Βιρμανία- αναζητεί υπόλοιπα ψαριού για το παιδί της μέσα σε βρομόνερα. Στη χώρα της, διώκονται από το καθεστώς της στρατιωτικής χούντας).
Η διεθνής, ανεξάρτητη, ιατρική ανθρωπιστική οργάνωση Γιατροί Χωρίς Σύνορα (ΓΧΣ) σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Θερβάντες της Αθήνας παρουσιάζουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα την έκθεση «Μάρτυρες της Λήθης», με φωτογραφίες-ντοκουμέντα του Χουάν Κάρλος Τομάσι και βιωματικά κείμενα οχτώ μεγάλων ισπανόφωνων συγγραφέων: Μάριο Βάργκας Γιόσα, Σέρχιο Ραμίρες, Λάουρα Ρεστρέπο, Χουάν Χοσέ Μιγιάς, Τζων Κάρλιν, Λάουρα Εσκιβέλ, Μανουέλ Βιθέντ και Λεϊλά Γκερριέρο.
Τα επίσημα εγκαίνια της έκθεσης- που θα διαρκέσει μέχρι τις 10 Οκτωβρίου- γίνονται απόψε, Τετάρτη, 6 Ιουλίου, στις 20.00, στην Αίθουσα Εκθέσεων του Ινστιτούτου Θερβάντες της Αθήνας, Μητροπόλεως 23.
Η καταγωγή του προβλήματος
«Γιατί δεν μοιάζει καθόλου με θνητό ζώο άνθρωπος που ζει ανάμεσα σε αθάνατα αγαθά». Αυτή η σπουδαία καταληκτική φράση του Επίκουρου, στην επιστολή «Προς Μενοικέα»-Επίκουρος Άπαντα, εκδόσεις Κάκτος, Αθήνα 1994- λανθασμένα θα μπορούσε να αξιοποιηθεί, ως μια ενδεχόμενη δικαιολογία, όλων των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών, για την υποτροπιάζουσα άγνοια, τη ναρκισσιστική απάθεια, το ασφαλές κατέβασμα των ρολών απέναντι στον αδιαφήμιστο χρόνο της σκληρότητας σε Κογκό, Αϊτή, Υεμένη, Κασμίρ, Μαλαισία, Γουατεμάλα, Κολομβία και Ζιμπάμπουε. Αν παραδεχόμασταν πόσο μας αρέσει ο μύθος, πόσο μας επηρεάζει, σε βαθμό να περιθωριοποιούμε τη σημασία θλιβερών και καταδικαστέων γεγονότων, σε άλλες γωνιές του πλανήτη, θα ήμαστε μέσα σε μια πλάνη. Διότι, αθάνατα αγαθά είναι η ελευθερία και η αυτάρκεια, να βλέπουμε πέραν της φρίκης, αντιμετωπίζοντας και τα αδύναμα σημεία του εαυτού μας αντί να παραβλέπουμε τα όσα συμβαίνουν. Δεν ξεχνάμε, είμαστε υπεύθυνοι. Δεν έχουμε, ωστόσο, για γραμμή ανάγνωσης, τη φρίκη, αλλά τη «Δίκη». Στο ερώτημα, τι είναι δίκαιο, γνωρίζουμε την απάντηση. Δίκαιο είναι να αφομοιώνεις. Ώστε, δεν ξεχνάς το σοκ και την κτηνωδία απλώς. Αλλάζεις τρόπο ανάγνωσης της πραγματικότητας.
Κοινό χαρτί, που παίζεται σε αυτούς τους μη δοξασμένους τόπους, είναι η επιβίωση. Και όλες οι φωτογραφίες του Χουάν Κάρλος Τομάσι «μιλούν» την ίδια αγωνία αμύθητων ανθρώπων μπροστά στη βεβαιότητα της επόμενης ημέρας. «Δεν το αφήνεις να κοιμηθεί και να ξεχαστεί», μου αναφέρει ο Νέστωρας, από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, παρακινώντας να μιλάμε γι’ αυτό το εκθεσιακό γεγονός, που συνδυάζει κείμενο και εικόνα, ζωή και μύθο χωρίς ακριβά σαλόνια και μπαλκόνια. «Τα μπαλκόνια είναι η ιστορία, η μνήμη και η δόξα της πόλης μας», βάζει τον καθηγητή Brunelli, να πει, ο Mario Vargas Llosa στον «Τρελό για τα Μπαλκόνια», ένα έργο του 1993, φανερώνοντας την εμμονή αυτού του άντρα στο ένδοξο παρελθόν της Λίμας και στο σκοπό της ζωής του, για την αποκατάστασή του. Ως εκ τούτου, εδώ κείται η ουσία: το ζήτημα της διασύνδεσης, μύθου και σκοπού. Και οι 8 άνθρωποι των Γραμμάτων που επισκέφτηκαν τους διψασμένους ανθρώπους, για το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας, μέσα σε δύο εβδομάδες είδαν και βρήκαν, μέσα από τα μάτια τους, ένα δικό τους σκοπό και μύθο. Ένα βατήρα φαντασίας και μυθοπλασίας. Καθώς, όπως και ο Llosa έχει υπογραμμίσει, «για όλους τους συγγραφείς η μνήμη είναι το σημείο εκκίνησης της φαντασίας». Η ίδια μνήμη, μας προτρέπει «να μην αγνοούμε συνειδητά» και να έχουμε «συνειδητές τύψεις» αντί για «τύψεις συνειδήσεως», όπως εύστοχα επεσήμανε ο εθελοντής Θανάσης Σπυράτος, στη χθεσινή συνέντευξη τύπου, στο Ινστιτούτο Cervantes. Η ιστορία «9 και κάτι το βράδυ», για ένα κατατρυπημένο μικρό παιδί στο σκοτάδι, με ένα φακό μάταια να προσπαθεί να ρίξει φως σε μια φλέβα του, ώστε να γινόταν μετάγγιση, ήταν απλώς ένα από τα συνηθισμένα περιστατικά. Μεταξύ αυτών καταγράφονται: ακρωτηριασμοί οργάνων, φτώχεια, διατροφή από κατάλοιπα ψαριού, σεξ και βία, εξαφανισμοί, βιασμοί και λαθρεμπόριο ναρκωτικών. Όλα αυτά τα ζητήματα, που θίγουν τόσο τα κείμενα όσο και οι φωτογραφίες της έκθεσης, είναι συναρτήσεις διαπλοκής. Αρκεί να υπενθυμιστεί, η παρατήρηση του Νομπελίστα Mario Vargas Llosa, για το Κονγκό, ότι «Το σεξ εδώ είναι ένας τρόπος για να εξευτελίσουν τον αντίπαλο και να του ρίξουν το ηθικό».
Το χρονικό της αντι-λήθης
Η σειρά Μάρτυρες της Λήθης ξεκίνησε με την υποστήριξη της El País Semanal το 2009 και πήρε τη μορφή έκθεσης για πρώτη φορά πριν από λίγους μήνες στο Ινστιτούτο Θερβάντες στη Μαδρίτη. Η Αθήνα είναι ο τωρινός σταθμός της όπου θα παραμείνει μέχρι τον Οκτώβρη και στη συνέχεια θα «ταξιδέψει» σε άλλα Ινστιτούτα Cervantes ανά τον κόσμο, με επόμενο προγραμματισμένο σταθμό τη Ρώμη.
Εγκαίνια: 06.07.2011, 20.00
Μητροπόλεως 23, Σύνταγμα, 10557, Αθήνα.
Τηλ. 210-3634117, fax: 210-3647233
Ωράριο λειτουργίας:
07-30.07.2011: Δευτέρα-Παρασκευή: 10.00-13.30 και 16.00-20.00
01-31.08.2011: Κλειστό
1-12.09.2011: Δευτέρα-Παρασκευή: 10.00-13.30
12.09-8.10.2011: Δευτέρα-Παρασκευή: 10.00-13.30 και 16.00-20.00. Σάββατο: 10.00-13.30
Είσοδος ελεύθερη
Με τη συνεργασία της εφημερίδας El País.
*αριστερή φωτογραφία: En Nariño, muchas comunidades se ven obligadas a dejar sus hogares y sus tierras, a causa de los enfrentamientos entre el Gobierno y las guerrillas, así como por la acción de los paramilitares y narcotraficantes (κοινότητες υποχρεώνονται να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους, εξαιτίας του πολέμου, σε κυβερνητικούς και αντάρτες, και λόγω του λαθρεμπορίου όπλων και ναρκωτικών).
Colombia, enero de 2010.
δεξιά φωτογραφία: Esta mujer rohinga se movía por las apestosas aguas del mercado de pescados de Cox’s Bazar, en Bangladesh, pidiendo un poco de restos de pescado para su hijo.
Bangladesh y Malasia, septiembre de 2009 (η γυναίκα από τη φυλή ροχίνγκια-μουσουλμανική μειονότητα στη Βιρμανία- αναζητεί υπόλοιπα ψαριού για το παιδί της μέσα σε βρομόνερα. Στη χώρα της, διώκονται από το καθεστώς της στρατιωτικής χούντας).
Posts
No comments:
Post a Comment