Πόσο απέχουμε τηλεοπτικά από το 1896;

Μια φορά κι έναν καιρό-πάμε πίσω, στο 1896- μαθεύτηκε ότι «ένα σαμιαμίδι» δηλητηρίασε το φαγητό τριών παιδιών, με αποτέλεσμα να πεθάνουν. Τότε, ήταν λάθος, κακό ριζικό και φόβος, να ειπωθεί η μία αλήθεια, ότι δηλαδή και τα τρία αδέλφια-η Κατίνα, η Ελένη και ο Κώστας- ήταν εκ γενετής παιδιά φυματικά, γι’ αυτό και ο θάνατος επενέβη στη ζωή τους και μάλιστα στη νεαρή ηλικία των δεκάξι. Αυτή είναι μία από τις ιστορίες ζωής και θανάτου στο νεκροταφείο του Βόλου. Η ιστορία, βασισμένη στη μαρτυρία, του Αποστόλου Γ. Λιβανού, βρίσκεται στον καλαίσθητο τόμο, Atlas, Σαπρόφυτα οι Horribilis. A novel of inauthenticity, Documents of occult and paranormal phenomena, Athens 2009, που έχω στο «οικείο απόθεμα», -στο σπίτι-, από τη «biennale 2009» της Αθήνας. Το ενδιαφέρον, στην παραπάνω ιστορία, είναι στο σαμιαμίδι. Και ας βρέθηκε και η σύμπτωση, παντού να υπάρχει ένας σ-βόλος.

Όπως, λοιπόν, εκείνη την εποχή, στο βάθρο του σταυρού τρόμαζε το γραμμένο κακό τηλε-ριζικό, που ερχόταν από μακριά ως «ακατανόητο», ώστε να τίθεται στο περιθώριο ως μη αντιμετωπίσιμο, σήμερα αυτό που τρομάζει, όλο και συχνότερα, είναι η νεκρωμένη γλώσσα της τηλεόρασης, καρμπόν της άποψης, ότι το σαμιαμίδι σκότωσε το παιδί αντί της φυματίωσης. Σταυρώστε το, σταυρώστε το. Αυτή η συστηματική γλώσσα της τηλεόρασης ισχυροποιείται από ένα ολόκληρο δίκτυο αλληλοϋποστήριξης της βλακείας. Ειδικότερα ας θυμηθούμε: στο πρόσφατο τηλεοπτικό παρελθόν, υπήρξαν τύπου ηθοποιοί, -αλίμονο, χτυπά βαρδάρης και γεννώνται προσδοκίες-, οι οποίοι παρέδωσαν «επάξια» τη σκυτάλη σε σημερινούς ανθρώπους, να πεις, τύπους…; «Πρόσωπα» πάντως δεν τα ονομάζεις. Πρόσωπο σημαίνει σκέψη, ειλικρίνεια, έκφραση. Όσα προστατεύουν οι ηθοποιοί της άκρης, για κάποιο διάστημα, ώστε να παίζουν με τους όρους τους. Στο τηλεοπτικό σήμερα, τη σκυτάλη ανέλαβαν, εν τέλει, οι «αδιευκρίνιστοι». Αυτοί που μας κάνουν να νοσταλγούμε τις χρυσές εποχές «των Απαράδεκτων». Εκείνων των μη αυθεντικών, εφόσον είχαν όλοι κάτι δικό μας, που συγχρόνως ήταν οι πιο αυθεντικοί. Όταν το γέλιο ερχόταν άμεσα και δεν ήταν ούτε ready-made ούτε γλυκούλικο. Και βέβαια, η ευθύνη είναι μια προσωπική υπόθεση. Μήπως, όμως, η ανακομμένη επιθυμία, για το κέρδος, δημιουργεί πλαστότητες και ψευδεπίγραφα γκάλοπ; Καλπάστε ελεύθερα, τα γκάλοπ σκοτώνουν τη φαντασία.

Υπολογίζεται ότι κάνει νούμερα, το πρόγραμμα που βλέπεται ενώ έχεις αναμμένο σίδερο, ή στέλνεις μήνυμα στο κινητό, απαντάς σε email, ξεφυλλίζεις ένα βιβλίο ξανά, χτενίζεις το μαλλί, βάφεις το νύχι. Υπό αυτούς τους όρους, ο Μπέργκμαν είναι πολύ μικρός για να πεθάνει, «να απαθανατιστεί» και να τον πάρουν πρέφα «τα νούμερα». Υπό αυτούς τους όρους, είναι εύκολο, να συντηρείς χτεσινό υλικό, αφήνοντας το ίδιο βίντεο, να παίζει ξανά και ξανά, και να κάνει το δικό του διακαναλικό γύρο. Όλα στο πιάτο και ενώπιον του τηλεπαθητικού πειράματος. Αλήθεια, αυτή είναι η λέξη. Δεν τίθεται θέμα, πλέον, τηλεόρασης. Τίθεται θέμα τηλεπάθειας: τι παθαίνουν όσοι είναι Έλληνες. Από το δικαίωμα, στο αυθεντικό, μεταπηδήσαμε στην υποχρέωση, στο αφεντικό. Και ιδού τα «ορατά» αποτελέσματα. Αφού και το επίθετο καταργεί το ουσιαστικό –του Βολταίρου αυτό, παλιό- διαπιστώνουμε ότι έχουμε το ορατό-και το ψηφιακό σήμα βεβαίως- αλλά δεν έχουμε όραση. Σκέψη. Εσωτερική μέθεξη. Πάνε να μας πείσουν ότι για όλα φταίει το σαμιαμίδι. Και άντε το 1896 φοβόντουσαν την αλήθεια. Τώρα που φοβούνται το δικαίωμα στην αλήθεια, τι να σκεφτείς…

*φωτό: Για ένα Δικό σου Δωμάτιο, του Δημήτρη Σκουρογιάννη, εγκατάσταση, Γκαλερί 7, Ζαλοκώστα 7 (μεταλλικός και ξύλινος σκελετός, σουμιέ από παλιό παιδικό κρεβάτι, σώμα καλοριφέρ, λάμπες φθορίου, ακρυλικά, κλωστές, ρυζόχαρτο, κύκλωμα τριών καμερών ταυτόχρονης λήψης-μετάδοσης, οθόνη τηλεόρασης, 300 περίπου κούκλες δεκαετιών 1960, '70, '80, αξεσουάρ κούκλας)