Μια αναπάντεχη επίσκεψηΗ Αθηνά από το Arezzo επισκέπτεται την Αθήνα
18 Νοεμβρίου 2010 – 30 Ιανουαρίου 2011
Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού της Ιταλίας και την Εφορεία Αρχαιοτήτων της Τοσκάνης, παρουσιάζει την έκθεση ‘Μια αναπάντεχη επίσκεψη. Η Αθηνά από το Αρέτσο επισκέπτεται την Αθήνα’. Από τη συνέντευξη τύπου, το μήνυμα του Νικόλαου Σταμπολίδη, καθηγητή και διευθυντή του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, απηχεί αισιοδοξία. Χαρακτηριστικά επεσήμανε ότι: «οι περίοδοι κρίσης δείχνουν τα αντανακλαστικά που πρέπει να έχει ένας οργανισμός, όπως είναι ένα μουσείο. Αυτά τα αντανακλαστικά είναι μια ολομέτωπη επίθεση στη μιζέρια. Οι νέοι άνθρωποι δεν πρέπει να καλλιεργούνται σε αυτό το επίπεδο κρίσης, η οποία δεν είναι δική τους αλλά δική μας. Ο πολιτισμός είναι αισιοδοξία, χαμόγελο, τρόπος αντίδρασης σε αυτό που μας έχει βρει». Ενώ δεν παρέλειψε να τονίσει, ότι η Μινέρβα ή πολιούχος Αθηνά ήταν το «γούρι» που έλειπε από το μουσείο, για να γεμίσει σαν «ρόδι πολύσπορο», με τρεις παράλληλες εκθέσεις.
Αναπάντεχη επίσκεψη κάνει το χάλκινο άγαλμα της θεάς Αθηνάς (ύψους 1,90μ. με τη βάση του, και 1,50μ. σκέτο) από το Αρχαιολογικό Μουσείο της Φλωρεντίας, που ανακαλύφτηκε το 1541 στο Αρέτσο. Συντηρημένο πρόσφατα, μετά από 200 και πλέον χρόνια, αποσυναρμολογήθηκε και, απ’ αυτήν τη συντήρηση, προέκυψε ένα ‘νέο’ άγαλμα, όσον αφορά στη διαφορετική στάση και κίνηση του σώματος. Θα παρατηρήσει ένα συγκριτικό μάτι, πόσο αυθύπαρκτη είναι η αυθεντική Αθηνά, του 300π.Χ, και πόσο ομιλητική και πιο γυρτή είναι η μεταγενέστερη, χάλκινο αντίγραφο της πρώτης. Το αντίγραφο δείχνει πώς ήταν το άγαλμα τα τελευταία 200 χρόνια πριν από τις πολυετείς εργασίες συντήρησης, δηλαδή μέχρι το 2000. Καθώς, στην ιστορία του, το άγαλμα υπέστη πολλές επεμβάσεις, κυριότερη εκ των οποίων ήταν του Φραντσέσκο Καραντόρι το 1785: αυτός συμπλήρωσε το τμήμα του φιδιού που έλειπε στο κράνος και από χύτευση προήλθε ένα χάλκινο δεξί χέρι σε προτεταμένη στάση.
Οι εργασίες συντήρησης διήρκεσαν σχεδόν 9 χρόνια, από το 2000 και μέχρι τις αρχές του 2009. Στη διάρκεια αυτών των χρόνων, η Μινέρβα βγήκε απ’ το έρεβος: ‘φυγαν τα καρφιά, ο γύψος και ο στόκος, και η μορφή της χαμένης ευλυγισίας δανείστηκε τις σύγχρονες τεχνικές όχι για να καταστραφεί το παρελθόν της, αλλά για να καθαγιαστεί. Μάλιστα, οι ανοιχτές τρύπες, που αντικρίζουμε σήμερα στο πρωτότυπο, μαρτυρούν τα αναγκαία στηρίγματα του Καραντόρι, που είχε τοποθετήσει λόγω βάρους.
Η αρχαιολογική μελέτη του χάλκινου γλυπτού απέδειξε ότι δεν πρόκειται για απλό ρωμαϊκό αντίγραφο του 1ου αιώνα μ.Χ., όπως πίστευαν μέχρι πρόσφατα, αλλά για ένα σπουδαίο και εκλεπτυσμένο ελληνικό άγαλμα, η χύτευση του οποίου συνέβη στα ελληνιστικά χρόνια (300 – 280 π.Χ.) και ήταν εξέλιξη του αγαλματικού τύπου της Αθηνάς Βεσκοβάλι (330π.Χ.).
Οπότε, οι διαφορές, μεταξύ των δύο αγαλμάτων, είναι αισθητές και ευτυχώς είναι η δια ζώσης αναγνώρισή τους που μετατρέπει την πληροφόρηση και την αναβαθμίζει σε εμπειρία. Για να φτάσουμε από την αισθητική καλλιέργεια, στην αισθητική τελειότητα και στην αξιολογική ικανότητα. Μέσα από το βλέμμα της Αθηνάς.
Ειδικότερα, στο αντίγραφο, του Καραντόρι, το 1785, παρατηρούμε ένα χέρι, που δεν υπάρχει στο πρωτότυπο. Στο αντίγραφο, ο πέπλος έχει μακρύ μανίκι. Αντίθετα, στο πρωτότυπο πρέπει να φανταστούμε το χέρι της Αθηνάς να κατέρχεται γυμνό, ενδεχομένως με μια φιάλη, για να σπένδει. Επίσης, η λεπτομέρεια του φιδιού είναι αξιοσημείωτη. Στο αντίγραφο, πιο πληθωρικό το φίδι, πετά τη γλώσσα έξω, στο πρωτότυπο είναι πιο λιτό. Επίσης, στο αυθεντικό, τα χείλη έχουν τονιστεί χρωματικά με ένα λεπτό φύλλο καθαρού χαλκού, ενώ τα μάτια είναι ένθετα, από οστό ή ελεφαντόδοντο. Και χαρακτηριστικό ακόμη, είναι αυτό το «λακάκι» στο λαιμό.
Η παρουσίαση αυτού του πρωτότυπου, αριστουργηματικού έργου των πρώιμων ελληνιστικών χρόνων, που μετά την συντήρησή του έχει ταξιδέψει μόνο στην Ιαπωνία, δίνει την ευκαιρία στο κοινό, πολλών χωρών σε μία, να εισέλθει στην παλιά ένδοξη και πλούσια «μενεξεδοστεφανωμένη» Αθήνα, των γιων του Πραξιτέλη, των σανδαλιών, των ξερών σύκων και των αμφορέων με άφθονο κρασί. Στο απόσπασμα 76 του Πινδάρου. Στο ανεξήγητο που εξιστορείς στις 5 το πρωί, ενώ υπολείπονται δύο μόνο φθονερές ώρες ύπνου.
ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
Νεοφύτου Δούκα 4 | Βασ. Σοφίας & Ηροδότου 1 Τ. 210 7228321-3 | www.cycladic.gr
ΩΡΑΡΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟΥ
Δευτέρα, Τετάρτη,
Παρασκευή, Σάββατο: 10.00 – 17.00
Πέμπτη: 10.00 – 20.00
Κυριακή: 11.00 – 17.00
* photo credits
02
Χάλκινο χυτό άγαλμα της θεάς Αθηνάς από το Αρέτσο.
300 – 280 π.Χ.
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Φλωρεντίας, αρ. ευρ. 3.
(μετά την συντήρηση του 2000-2008)
© Daniel Virtuoso – Εφορεία Αρχαιοτήτων Τοσκάνης
07
Χάλκινο χυτό άγαλμα της θεάς Αθηνάς από το Αρέτσο.
300 – 280 π.Χ.
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Φλωρεντίας, αρ. ευρ. 3.
(μετά την συντήρηση του 2000-2008)
© Daniel Virtuoso – Εφορεία Αρχαιοτήτων Τοσκάνης
Αναπάντεχη επίσκεψη κάνει το χάλκινο άγαλμα της θεάς Αθηνάς (ύψους 1,90μ. με τη βάση του, και 1,50μ. σκέτο) από το Αρχαιολογικό Μουσείο της Φλωρεντίας, που ανακαλύφτηκε το 1541 στο Αρέτσο. Συντηρημένο πρόσφατα, μετά από 200 και πλέον χρόνια, αποσυναρμολογήθηκε και, απ’ αυτήν τη συντήρηση, προέκυψε ένα ‘νέο’ άγαλμα, όσον αφορά στη διαφορετική στάση και κίνηση του σώματος. Θα παρατηρήσει ένα συγκριτικό μάτι, πόσο αυθύπαρκτη είναι η αυθεντική Αθηνά, του 300π.Χ, και πόσο ομιλητική και πιο γυρτή είναι η μεταγενέστερη, χάλκινο αντίγραφο της πρώτης. Το αντίγραφο δείχνει πώς ήταν το άγαλμα τα τελευταία 200 χρόνια πριν από τις πολυετείς εργασίες συντήρησης, δηλαδή μέχρι το 2000. Καθώς, στην ιστορία του, το άγαλμα υπέστη πολλές επεμβάσεις, κυριότερη εκ των οποίων ήταν του Φραντσέσκο Καραντόρι το 1785: αυτός συμπλήρωσε το τμήμα του φιδιού που έλειπε στο κράνος και από χύτευση προήλθε ένα χάλκινο δεξί χέρι σε προτεταμένη στάση.
Οι εργασίες συντήρησης διήρκεσαν σχεδόν 9 χρόνια, από το 2000 και μέχρι τις αρχές του 2009. Στη διάρκεια αυτών των χρόνων, η Μινέρβα βγήκε απ’ το έρεβος: ‘φυγαν τα καρφιά, ο γύψος και ο στόκος, και η μορφή της χαμένης ευλυγισίας δανείστηκε τις σύγχρονες τεχνικές όχι για να καταστραφεί το παρελθόν της, αλλά για να καθαγιαστεί. Μάλιστα, οι ανοιχτές τρύπες, που αντικρίζουμε σήμερα στο πρωτότυπο, μαρτυρούν τα αναγκαία στηρίγματα του Καραντόρι, που είχε τοποθετήσει λόγω βάρους.
Η αρχαιολογική μελέτη του χάλκινου γλυπτού απέδειξε ότι δεν πρόκειται για απλό ρωμαϊκό αντίγραφο του 1ου αιώνα μ.Χ., όπως πίστευαν μέχρι πρόσφατα, αλλά για ένα σπουδαίο και εκλεπτυσμένο ελληνικό άγαλμα, η χύτευση του οποίου συνέβη στα ελληνιστικά χρόνια (300 – 280 π.Χ.) και ήταν εξέλιξη του αγαλματικού τύπου της Αθηνάς Βεσκοβάλι (330π.Χ.).
Οπότε, οι διαφορές, μεταξύ των δύο αγαλμάτων, είναι αισθητές και ευτυχώς είναι η δια ζώσης αναγνώρισή τους που μετατρέπει την πληροφόρηση και την αναβαθμίζει σε εμπειρία. Για να φτάσουμε από την αισθητική καλλιέργεια, στην αισθητική τελειότητα και στην αξιολογική ικανότητα. Μέσα από το βλέμμα της Αθηνάς.
Ειδικότερα, στο αντίγραφο, του Καραντόρι, το 1785, παρατηρούμε ένα χέρι, που δεν υπάρχει στο πρωτότυπο. Στο αντίγραφο, ο πέπλος έχει μακρύ μανίκι. Αντίθετα, στο πρωτότυπο πρέπει να φανταστούμε το χέρι της Αθηνάς να κατέρχεται γυμνό, ενδεχομένως με μια φιάλη, για να σπένδει. Επίσης, η λεπτομέρεια του φιδιού είναι αξιοσημείωτη. Στο αντίγραφο, πιο πληθωρικό το φίδι, πετά τη γλώσσα έξω, στο πρωτότυπο είναι πιο λιτό. Επίσης, στο αυθεντικό, τα χείλη έχουν τονιστεί χρωματικά με ένα λεπτό φύλλο καθαρού χαλκού, ενώ τα μάτια είναι ένθετα, από οστό ή ελεφαντόδοντο. Και χαρακτηριστικό ακόμη, είναι αυτό το «λακάκι» στο λαιμό.
Η παρουσίαση αυτού του πρωτότυπου, αριστουργηματικού έργου των πρώιμων ελληνιστικών χρόνων, που μετά την συντήρησή του έχει ταξιδέψει μόνο στην Ιαπωνία, δίνει την ευκαιρία στο κοινό, πολλών χωρών σε μία, να εισέλθει στην παλιά ένδοξη και πλούσια «μενεξεδοστεφανωμένη» Αθήνα, των γιων του Πραξιτέλη, των σανδαλιών, των ξερών σύκων και των αμφορέων με άφθονο κρασί. Στο απόσπασμα 76 του Πινδάρου. Στο ανεξήγητο που εξιστορείς στις 5 το πρωί, ενώ υπολείπονται δύο μόνο φθονερές ώρες ύπνου.
ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
Νεοφύτου Δούκα 4 | Βασ. Σοφίας & Ηροδότου 1 Τ. 210 7228321-3 | www.cycladic.gr
ΩΡΑΡΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟΥ
Δευτέρα, Τετάρτη,
Παρασκευή, Σάββατο: 10.00 – 17.00
Πέμπτη: 10.00 – 20.00
Κυριακή: 11.00 – 17.00
* photo credits
02
Χάλκινο χυτό άγαλμα της θεάς Αθηνάς από το Αρέτσο.
300 – 280 π.Χ.
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Φλωρεντίας, αρ. ευρ. 3.
(μετά την συντήρηση του 2000-2008)
© Daniel Virtuoso – Εφορεία Αρχαιοτήτων Τοσκάνης
07
Χάλκινο χυτό άγαλμα της θεάς Αθηνάς από το Αρέτσο.
300 – 280 π.Χ.
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Φλωρεντίας, αρ. ευρ. 3.
(μετά την συντήρηση του 2000-2008)
© Daniel Virtuoso – Εφορεία Αρχαιοτήτων Τοσκάνης
Posts
No comments:
Post a Comment