*Μαντόνα
Λιθογραφικό κραγιόνι, χημικό μελάνι και ξυστήρας (οι έγχρωμες πλάκες πρωτοετοιμάστηκαν το 1902). Τυπωμένο σε μαύρο, κόκκινο και μπλε από την κύρια πλάκα λιθογραφίας και από μερικές έγχρωμες πλάκες. _ 1902 _ 69.7 x 50 / 60.1 x 44.4
Ώστε έγραψε και στίχους, που ερμηνεύει η Kari Bremnes; Αυτός που κυνήγησε τον εξπρεσιονισμό, ο Edvard Munch, είχε φλέβα και σε αυτό; Χωρίς ερώτηση, προερχόμενη από το άκουσμα, δεν υπάρχει συμμετοχική απάντηση, για το άκουσμα. Γι’ αυτό, άσε τα copy paste των δελτίων τύπου, τις καρμπόν περιπλανήσεις διαδικτυακά, και μπες στο γεγονός το ίδιο. Ηρακλειδών 16, στο Θησείο. Διότι, στο Μουσείο Ηρακλειδών, ξεκίνησε από χθες η έκθεση με τίτλο: «Edvard Munch, Πέρα από την Κραυγή».
80 έργα χαρακτικής του Edvard Munch από τη συλλογή Kramer του Μουσείου Τέχνης του Τελ Αβίβ [Gift of Charles and Evelyn Kramer, New York] δίνουν την πολύτιμη δυνατότητα, στον επισκέπτη, να διαμορφώσει μια γενική άποψη για την πορεία του χαρακτικού έργου του Μουνκ, παρακολουθώντας τη συνέχεια της σκέψης του, από έργο σε έργο.
Η Βελονογραφία (dry point), η οξυγραφία (etching ή open bite), η λιθογραφία (lithography) αλλά και η ξυλογραφία (woodcut) ήταν τα μέσα που χρησιμοποίησε αυτός ο ιδιαίτερος καλλιτέχνης, για να ατενίζουμε εμείς σήμερα, αυτό που εκείνος έβλεπε και αισθανόταν οπτικά τότε. Πότε; Κυρίως από το 1896, όταν αρχίζει τα πρώτα του χαρακτικά. Γεννημένος ίδια χρονιά με τον Καβάφη, στις 12 Δεκεμβρίου του 1863, έζησε στην παλιά Κριστιανία-το σημερινό Όσλο-και πέθανε στις 23 Ιανουαρίου του 1944. Στην πορεία της ζωής του, δύο γεγονότα τον σημάδεψαν: πρώτον, ο θάνατος της μητέρας του, όταν ήταν πέντε ετών, και δεύτερον, ο θάνατος της αδελφής του, όταν ήταν στα 13-15, κατά την εφηβεία. Και οι δύο γυναίκες της ζωής του έφυγαν από φυματίωση, την αρρώστια της εποχής, τη συμβολική διάσταση της οποίας ανέδειξε ο Μουνκ αργότερα, μέσα από το έργο του Το άρρωστο παιδί (1896). Εκεί ενθυλακώνεται ο απόηχος, πόσο είχε επηρεαστεί από το θάνατο της αδελφής του, Σοφίας.
Με τις γυναίκες, γενικότερα, ο Μουνκ είχε δυνατά τετ α τετ. Ένιωθε να απειλείται από την παρουσία των γυναικών, και βλέπουμε τη μοιραία διάσταση, που τις αναδείκνυε, σε αρκετά από τα έργα του, όπως Στην Καρφίτσα (1903), όπου εικονίζεται η Έβα Μουντότσι. Και σε αυτό το έργο, το στοιχείο των μαλλιών ασκεί μια στοιχειωμένη καταστροφική έλξη, στον Μουνκ, ώστε η χυτή κώμη να του γίνεται έξη, προκειμένου να προσδιορίσει την απειλητική δύναμη των γυναικών, μέσα από τα έργα του. Δεν είναι άλλωστε, λίγες οι φορές, που τα μαλλιά τον συνεπαίρνουν, τον συμπαρασύρουν, ή και τον παρασύρουν, μέσα σε ένα σκοτεινό και μποέμ παιχνίδι, της φωτιάς και της εκμηδένισης. Όπως Στη Μαντόνα (1902), όπου θα μπορούσαμε να εικάσουμε τη σμίκρυνσή του, σε έμβρυο, ενώ στο ίδιο έργο, αξιοσημείωτη είναι, ως προς την αντιπαραβολή της με το έμβρυο, η παρουσία του σπερματοζωαρίου. Παράλληλα, σε άλλα έργα του, που αφορούν στις γυναίκες, βλέπουμε τα τρία στάδια της γυναικείας φύσης και ηλικίας: την εφηβική ηλικία, -κατά την οποία η γυναίκα φαντάζεται την ένωση με τον άντρα, και το φαλλό-, τη μέση ηλικία, -όπου αξιοσημείωτο είναι πόσο ο Μουνκ κάνει τη γυναίκα να μοιάζει και με άντρα, μέσα από την όρθια στάση, που της δίνει με τα πόδια να πατούν στο έδαφος ανοιχτά και γερά- και την ύστερη ηλικία, κατά την οποία πλέον η γυναίκα στρέφεται προς τον κορμό του δέντρου, σύμβολο της νεκρής φύσης.
Ποιο, όμως, είναι το βασικό γνώρισμα, σε αυτά τα έργα του Μουνκ, σχετικά με την τεχνική, που εφαρμόζει; Τέσσερα είναι τα στάδια επεξεργασίας: πρώτον, κόβει τα μέρη, στα οποία δουλεύει, δεύτερον, τα μελανώνει, ρίχνει δηλαδή το μελάνι, τρίτον, τα συναρμολογεί, και τέταρτο, με μια «περασιά» τα ολοκληρώνει. Με μία φράση: δουλεύει και τα τρία, ή τα τέσσερα, χρώματα ταυτόχρονα. Η κ. Μπελίντα Φυρού, -ιδρύτρια του Μουσείου και επιμελήτρια της έκθεσης μαζί με τον κ. Παύλο Φυρό-, παρατήρησε ότι αυτή η δουλειά στα χρώματα, μέσα στον ίδιο χρόνο, είναι από τα κύρια χαρακτηριστικά του Μουνκ, όσον αφορά στα χαρακτικά του.
Και επειδή θυμοί και λάθη ανέκαθεν συνέβαιναν, μεταξύ των έργων υπάρχει και το περίφημο πορτρέτο του Στρίντμπεργκ, August Stindberg. Εξαιτίας του, ο θεατρικός συγγραφέας είχε θυμώσει πολύ, καθώς ο Μουνκ είχε κάνει ένα ορθογραφικό «αμάρτημα». Αντί “Strindberg”, ο Σουηδός έχει μείνει στην ιστορία του λάθους ως “Stindberg”…
Τι κι αν ο Τουλούζ Λοτρέκ και ο Μουνκ είχαν τον ίδιο τυπογράφο, τον Auguste Clot; Το συμπέρασμα είναι ότι μας κληροδότησαν δύο εντελώς διαφορετικές προτάσεις για την τέχνη και την ιστορία του οπτικού. Η έκθεση Πέρα από την κραυγή στέλνει αυτό το μήνυμα: σε εποχές, όπως είναι η σημερινή, να εμβαθύνουμε στο καθημερινό, σε τέχνη και συναίσθημα. Μαζικό μπορεί να είναι και το διορατικό.
Herakleidon, Experience in Visual Arts
Ηρακλειδών 16, Θησείο 118 51 Αθήνα
(Στάση Metro: Θησείο)
T: 210 34 61 981 F: 210 34 58 225
Ώρες λειτουργίας:
Τρί - Σαβ 13:00-21:00
Κυρ 11:00-19:00
Δευτέρα – κλειστά
* Η έκθεση τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, του Δήμου Αθηναίων και του Πολιτισμικού Οργανισμού Δήμου Αθηναίων και έχει την υποστήριξη της Πρεσβείας της Νορβηγίας και του Νορβηγικού Ινστιτούτου Αθηνών.
Από 26 Νοεμβρίου 2010 έως 27 Φεβρουαρίου 2011
*Παράλληλα στην Ταινιοθήκη «τρέχει» ένα χορταστικό αφιέρωμα για τον Μουνκ, με την υπογραφή του ‘μύστη’, Peter Watkins.
80 έργα χαρακτικής του Edvard Munch από τη συλλογή Kramer του Μουσείου Τέχνης του Τελ Αβίβ [Gift of Charles and Evelyn Kramer, New York] δίνουν την πολύτιμη δυνατότητα, στον επισκέπτη, να διαμορφώσει μια γενική άποψη για την πορεία του χαρακτικού έργου του Μουνκ, παρακολουθώντας τη συνέχεια της σκέψης του, από έργο σε έργο.
Η Βελονογραφία (dry point), η οξυγραφία (etching ή open bite), η λιθογραφία (lithography) αλλά και η ξυλογραφία (woodcut) ήταν τα μέσα που χρησιμοποίησε αυτός ο ιδιαίτερος καλλιτέχνης, για να ατενίζουμε εμείς σήμερα, αυτό που εκείνος έβλεπε και αισθανόταν οπτικά τότε. Πότε; Κυρίως από το 1896, όταν αρχίζει τα πρώτα του χαρακτικά. Γεννημένος ίδια χρονιά με τον Καβάφη, στις 12 Δεκεμβρίου του 1863, έζησε στην παλιά Κριστιανία-το σημερινό Όσλο-και πέθανε στις 23 Ιανουαρίου του 1944. Στην πορεία της ζωής του, δύο γεγονότα τον σημάδεψαν: πρώτον, ο θάνατος της μητέρας του, όταν ήταν πέντε ετών, και δεύτερον, ο θάνατος της αδελφής του, όταν ήταν στα 13-15, κατά την εφηβεία. Και οι δύο γυναίκες της ζωής του έφυγαν από φυματίωση, την αρρώστια της εποχής, τη συμβολική διάσταση της οποίας ανέδειξε ο Μουνκ αργότερα, μέσα από το έργο του Το άρρωστο παιδί (1896). Εκεί ενθυλακώνεται ο απόηχος, πόσο είχε επηρεαστεί από το θάνατο της αδελφής του, Σοφίας.
Με τις γυναίκες, γενικότερα, ο Μουνκ είχε δυνατά τετ α τετ. Ένιωθε να απειλείται από την παρουσία των γυναικών, και βλέπουμε τη μοιραία διάσταση, που τις αναδείκνυε, σε αρκετά από τα έργα του, όπως Στην Καρφίτσα (1903), όπου εικονίζεται η Έβα Μουντότσι. Και σε αυτό το έργο, το στοιχείο των μαλλιών ασκεί μια στοιχειωμένη καταστροφική έλξη, στον Μουνκ, ώστε η χυτή κώμη να του γίνεται έξη, προκειμένου να προσδιορίσει την απειλητική δύναμη των γυναικών, μέσα από τα έργα του. Δεν είναι άλλωστε, λίγες οι φορές, που τα μαλλιά τον συνεπαίρνουν, τον συμπαρασύρουν, ή και τον παρασύρουν, μέσα σε ένα σκοτεινό και μποέμ παιχνίδι, της φωτιάς και της εκμηδένισης. Όπως Στη Μαντόνα (1902), όπου θα μπορούσαμε να εικάσουμε τη σμίκρυνσή του, σε έμβρυο, ενώ στο ίδιο έργο, αξιοσημείωτη είναι, ως προς την αντιπαραβολή της με το έμβρυο, η παρουσία του σπερματοζωαρίου. Παράλληλα, σε άλλα έργα του, που αφορούν στις γυναίκες, βλέπουμε τα τρία στάδια της γυναικείας φύσης και ηλικίας: την εφηβική ηλικία, -κατά την οποία η γυναίκα φαντάζεται την ένωση με τον άντρα, και το φαλλό-, τη μέση ηλικία, -όπου αξιοσημείωτο είναι πόσο ο Μουνκ κάνει τη γυναίκα να μοιάζει και με άντρα, μέσα από την όρθια στάση, που της δίνει με τα πόδια να πατούν στο έδαφος ανοιχτά και γερά- και την ύστερη ηλικία, κατά την οποία πλέον η γυναίκα στρέφεται προς τον κορμό του δέντρου, σύμβολο της νεκρής φύσης.
Ποιο, όμως, είναι το βασικό γνώρισμα, σε αυτά τα έργα του Μουνκ, σχετικά με την τεχνική, που εφαρμόζει; Τέσσερα είναι τα στάδια επεξεργασίας: πρώτον, κόβει τα μέρη, στα οποία δουλεύει, δεύτερον, τα μελανώνει, ρίχνει δηλαδή το μελάνι, τρίτον, τα συναρμολογεί, και τέταρτο, με μια «περασιά» τα ολοκληρώνει. Με μία φράση: δουλεύει και τα τρία, ή τα τέσσερα, χρώματα ταυτόχρονα. Η κ. Μπελίντα Φυρού, -ιδρύτρια του Μουσείου και επιμελήτρια της έκθεσης μαζί με τον κ. Παύλο Φυρό-, παρατήρησε ότι αυτή η δουλειά στα χρώματα, μέσα στον ίδιο χρόνο, είναι από τα κύρια χαρακτηριστικά του Μουνκ, όσον αφορά στα χαρακτικά του.
Και επειδή θυμοί και λάθη ανέκαθεν συνέβαιναν, μεταξύ των έργων υπάρχει και το περίφημο πορτρέτο του Στρίντμπεργκ, August Stindberg. Εξαιτίας του, ο θεατρικός συγγραφέας είχε θυμώσει πολύ, καθώς ο Μουνκ είχε κάνει ένα ορθογραφικό «αμάρτημα». Αντί “Strindberg”, ο Σουηδός έχει μείνει στην ιστορία του λάθους ως “Stindberg”…
Τι κι αν ο Τουλούζ Λοτρέκ και ο Μουνκ είχαν τον ίδιο τυπογράφο, τον Auguste Clot; Το συμπέρασμα είναι ότι μας κληροδότησαν δύο εντελώς διαφορετικές προτάσεις για την τέχνη και την ιστορία του οπτικού. Η έκθεση Πέρα από την κραυγή στέλνει αυτό το μήνυμα: σε εποχές, όπως είναι η σημερινή, να εμβαθύνουμε στο καθημερινό, σε τέχνη και συναίσθημα. Μαζικό μπορεί να είναι και το διορατικό.
Herakleidon, Experience in Visual Arts
Ηρακλειδών 16, Θησείο 118 51 Αθήνα
(Στάση Metro: Θησείο)
T: 210 34 61 981 F: 210 34 58 225
Ώρες λειτουργίας:
Τρί - Σαβ 13:00-21:00
Κυρ 11:00-19:00
Δευτέρα – κλειστά
* Η έκθεση τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, του Δήμου Αθηναίων και του Πολιτισμικού Οργανισμού Δήμου Αθηναίων και έχει την υποστήριξη της Πρεσβείας της Νορβηγίας και του Νορβηγικού Ινστιτούτου Αθηνών.
Από 26 Νοεμβρίου 2010 έως 27 Φεβρουαρίου 2011
*Παράλληλα στην Ταινιοθήκη «τρέχει» ένα χορταστικό αφιέρωμα για τον Μουνκ, με την υπογραφή του ‘μύστη’, Peter Watkins.
Posts
No comments:
Post a Comment