24.10.08

Έργο και επικοινωνία: η αντίφαση επισκέπτη και περαστικού.

Ερώτηση πρώτη: αποφεύγετε συχνά να επισκεφτείτε μια έκθεση σε γκαλερί επειδή φοβάστε ότι τα έργα θα σας απογοητεύσουν; Ερώτηση δεύτερη: η προοπτική να κερδίσετε χρήματα είναι ένας λόγος με βάση τον οποίο αποφασίζετε για τυχόν δραστηριότητες στον ελεύθερο χρόνο σας; Ερώτηση τρίτη, διμερής αλλά και τελευταία: συχνά φοβάστε τις νέες, αναπάντεχες καταστάσεις και σε αυτό το φόβο αποδίδετε την άγνοιά σας για διάφορα πολιτιστικά θέματα σε σύγκριση με άλλους που τα γνωρίζουν καλύτερα; Αν απαντήσατε ναι στα προηγούμενα ερωτήματα, πιθανότατα να μην ανήκετε στο κοινό των γκαλερί. Πιθανότατα να μην στηρίζεστε στην εμπειρία για να προσεγγίσετε την τέχνη αλλά να μαθαίνετε ό,τι εκ των προτέρων έχετε επιθυμήσει μέσα από άλλους τρόπους (βιβλία, διαδίκτυο). Είναι γεγονός ότι η γκαλερί ως τόπος συνάντησης εξυπηρετεί μία συνθήκη, λειτουργεί ως μία σύμβαση στο χώρο και στο χρόνο, με αρχή –εγκαίνια- και τέλος-αποκαθήλωση των έργων-. Πάντα σε κάθε εγκαίνια υπάρχει έντονο το στοιχείο μυσταγωγίας, το οποίο πλαισιώνουν και με βαθυκόκκινο κρασί οι πιο φιλόξενοι του χώρου. Όταν, λοιπόν, στήνεται το μυστικό των εγκαινίων, μέχρι να αποκαλυφθεί, ρυθμίζονται διάφορα θέματα, όπως: προσκλήσεις, κατάλογοι, συνεντεύξεις τύπου, ίσως και χορηγοί, στις καλές περιπτώσεις. Αποτέλεσμα όλων αυτών των ενεργειών είναι η δημοσίευση και προβολή του γεγονότος, ώστε το φιλότεχνο κοινό να είναι ενήμερο. Αυτό το ενήμερο κοινό, κατά συνέπεια, αναλύεται σε επισκέπτες, σε όσους είναι υποψιασμένοι ότι εκεί στη γκαλερί τους περιμένει και μια εμπειρία σκέψης. Οι επισκέπτες δεν είναι ανίδεοι εφόσον έχουν προσκληθεί. Έχουν και προσδοκίες, ελπίζοντας ότι η έκθεση θα τους αποζημιώσει για το χρόνο που πρόκειται να αφιερώσουν. Οι ίδιοι ακριβώς άνθρωποι στην καθημερινότητά τους είναι και περαστικοί. Τυχαίνει να έρχονται σε επικοινωνία με διάφορα ερεθίσματα, εικόνες του δρόμου, γκραφίτι, έστω και σε γρήγορη κίνηση. Η διαφορά όμως, είναι ότι στο ανοιχτό περιβάλλον, δεν είναι υποψιασμένοι και δεν γνωρίζουν εκ των προτέρων πως θα συναντήσουν αυτές τις εικόνες. Οι εικόνες τους συναντούν και όχι αυτοί εκείνες. Στην προκειμένη, λοιπόν, περίπτωση της αυθόρμητης συνάντησης, της στιγμιαίας επαφής με το έργο, οι περαστικοί εκ των προτέρων δεν μπορούν να προβάλουν τους φόβους τους και να ακυρώσουν την επικοινωνία με το αντικείμενο. Όταν μάλιστα το βλέμμα ακουμπήσει τον τοίχο, το σώμα συνήθως κινείται, δεν στέκεται υποχρεωμένο απέναντι στο μυαλό που σκέφτεται. Η ελευθερία κίνησης και η πολυμορφία των ρυθμών συνιστούν τη διαφορά με την προκαθορισμένη συνάντηση στη γκαλερί, όπου τα όρια της σύμβασης απαιτούν την τήρηση κοσμικής, σταθερής, μικρής κίνησης. Και ακριβώς επειδή οι ιθύνοντες έχουν ασκήσει γοητεία στους επισκέπτες, ώστε να τους φέρουν στο χώρο τους, είναι δεδομένη η πιθανότητα του αντίστροφου από το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Είναι πιθανό οι επισκέπτες να απογοητευτούν. Από την άλλη πλευρά, η ελεύθερη γοητεία της τέχνης στο αστικό περιβάλλον έγκειται ακριβώς σε αυτό: δεν δίνει καμία υπόσχεση, απευθύνεται σε ενήλικες.


No comments: