Σε σκηνοθεσία Σοφίας ΒγενοπούλουΣτην περίπτωση του DNA, τα αρχικά του θα μπορούσαν να υποδηλώνουν την αναφορά σε ένα παρακινητικό, προς εφήβους, γονείς και δασκάλους, σύνθημα, αποτελούμενο από τρεις λέξεις: Do Not Abstain («Μην Απέχετε» στα ελληνικά). Διότι, η θεατρική συνθήκη αναπτύσσεται στο όνομα μιας άμεσης ελευθερίας. Ο θεσμός του θεάτρου δικαιώνει το σκοπό του, ενώ αποβλέπει προς την αναζήτηση ενός θεμελίου και αποκτά μια νέα δυναμική, έξω από τα όρια του συμβατικού και ομοιωματικού πεδίου. Ώστε, διαπιστώνουμε ότι αυτή η θεμελιακή ελευθερία αφορά στην καλλιέργεια της κριτικής ικανότητας, ιδιαίτερα στους εφήβους, να σκέπτονται.
Το DNA του Dennis Kelly- Ντένις του «τρομερού»-, σε σκηνοθεσία της Σοφίας Βγενοπούλου, είναι μια παράσταση, η σημασία της οποίας συλλαμβάνεται όταν την αναζητούμε στο θέατρο της αμεσότητας. Ειδικότερα, αρμόζει να αναζητήσουμε αυτήν την ιδέα της αμεσότητας στο εφηβικό θέατρο, στο πεδίο του οποίου οι παραστάσεις της ομάδας Grasshopper ανεβαίνουν, στις ελληνικές θεατρικές σκηνές. Στόχος είναι, οι έφηβοι να εκφράζονται, μέσα από τη δραματουργία και την παρακολούθηση παραστάσεων, ερχόμενοι σε επαφή με αυτό, που θα χαρακτηρίζαμε κατά βάθος, «έλλογη σκέψη».
Ανατρέχοντας στο δοκίμιο του Πήτερ Μπρουκ, για τα προβλήματα του σύγχρονου θεάτρου, με τίτλο Η Σκηνή Χωρίς Όρια (εκδόσεις Αρίων, 1970), απ’ όπου δανείζομαι την ιδέα, για τον τίτλο του παρόντος κειμένου, Η εφηβεία χωρίς όρια, «μοντάρω» την εξής φράση του Μπρουκ, από την ενότητα για «το θέατρο της Αμεσότητας», σχετικά με την εξέλιξη του ηθοποιού: «ο ηθοποιός, όπως και κάθε καλλιτέχνης, μοιάζει με κήπο. Δεν ωφελεί να βγάζουμε τα παράσιτα μονάχα μια φορά, και για πάντα. Τα παράσιτα πάντα μεγαλώνουν, αυτό είναι φυσικό, και πρέπει να ξεριζώνονται. Κι αυτό είναι φυσικό και αναγκαίο».
Οι σκηνοθετικές οδηγίες, της Σοφίας Βγενοπούλου, προς τους ηθοποιούς, εμφανώς έχουν λειτουργήσει με τρόπο που οι τελευταίοι αρπάζουν το ενδιαφέρον των θεατών, άμεσα, ώστε το DNA να ενδιαφέρει κυρίως τον έφηβο και τις ανησυχίες του. Η εκκρεμής ζωή του Άνταμ, ο εμπαιγμός από τους συμμαθητές του, οι αρχηγίες και η συνωμοσία μεταξύ συμμαθητών, απέναντι στον κίνδυνο της τιμωρίας και του στιγματισμού, συνιστούν ζητήματα διαχείρισης της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Είναι και ζητήματα διαχείρισης της μοναξιάς, υπό τον όρο ότι το εγκληματικό μυστικό διαφυλάσσεται στη μνήμη κάθε συμμαθητή, και αναπαράγεται, ως «παράσιτο» της ανθρώπινης φύσης του, ιδίως όταν βρίσκεται μακριά από τους υπολοίπους της σχολικής κοινότητας. Ως εκ τούτου, μπροστά σε αυτό το παρασιτικό μυστικό, κόντρα στην εγκληματική σιωπή, να μη θίγονται οι ενστικτώδεις τάσεις της εφηβείας, η σύμπραξη, του Dennis Kelly και της Σοφίας Βγενοπούλου, χειρίζεται πετυχημένα το ζήτημα της ανταγωνιστικής επιθυμίας, και συνακόλουθα της βίας, στις εφηβικές ηλικίες, χωρίς ηθικολογία, χωρίς επιτήδευση. Το τέλος είναι ανοικτό στα ενδεχόμενα, ακριβώς επειδή, -όπως και η Σοφία Βγενοπούλου, συζητώντας με τους μαθητές του Κολλεγίου Αθηνών, μετά το τέλος της παράστασης, την Παρασκευή 11 Φεβρουαρίου, τόνισε- είναι καλό να σκεπτόμαστε.
Καθίσταται σαφές επίσης ότι, το σκηνικό σημαίνον αναπτύσσει μια μιμητική σχέση με το βιολογικό πεδίο, ώστε εξ’ αφορμής της θεατρικής συνθήκης, να καταλήγουμε στην αποτύπωση μιας βιοθεωρίας, στη βάση της οποίας οι ανθρώπινες σχέσεις ποτίζονται, ριζώνουν, όπως τα δέντρα, και επισκιάζονται από μελλοντικά συμβάντα, στα οποία κρινόμαστε για την ετοιμότητα, στη δράση, καθώς και για την ανάληψη της ευθύνης. Θα διαπιστώναμε ότι, η υπευθυνότητα έγκειται στη δυνατότητα να είμαστε «υπό της ευθύνης», κάτω από τη σκιά της, ενώ μεγεθύνεται επικίνδυνα, ενόσω δεν κοιτούμε μπροστά, αλλά κολλούμε πίσω, στο παρελθόν. Φαίνεται, πάντως, ότι οι σκηνοθετημένοι έφηβοι της Βγενοπούλου μπορούν και αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες, χωρίς να κοιτούν τις σκιές του παρελθόντος πίσω τους. Αυτό είναι το αισιόδοξο μήνυμα του έργου. Μπροστά σε όποιες τυχόν αμφιβολίες εκπαιδευτικών, μήπως το έργο είναι σκληρό, απαντώ: ξέρουμε και από τον Λεβ Βιγκότσκι ακόμη, ότι τα παιδιά εθίζονται σε έναν κόσμο μαγικό, του παιχνιδιού, ιδωμένο ως το αντιστάθμισμα των μη εκπληρωμένων επιθυμιών τους. Σε μεγαλύτερο βαθμό, λοιπόν, και οι έφηβοι, από τη φύση τους, εθίζονται σε έναν ανάλογο κόσμο, του θεατρικού παιχνιδιού και της ρέουσας ελευθερίας, ιδωμένη και ως το αντιστάθμισμα ενήλικων συμβατικών διαθέσεων. Ώστε, αν επισκοπούσαμε το χαρακτήρα της εφηβείας χωρίς όρια, θα βλέπαμε ότι δεν είναι άλλη από την επιδίωξη, η ήβη να κυριαρχήσει παντού. Δεν υπάρχει εγγεγραμμένη πρόθεση τόσο, όσο μια καταγεγραμμένη διάθεση, για ένα «fluxus» που αρτιώνεται επάνω στο ταυτόχρονο της αντίληψης της κίνησης και ζητά αυτό το απλό, και συγχρόνως, δύσκολο: «θέλω να με καταλάβεις τώρα».
DNA του Dennis Kelly:
Μετάφραση Έκτορας Λυγίζος
Σκηνοθεσία Σοφία Βγενοπούλου
Σκηνογραφία Γιάννης Σκουρλέτης
Κοστούμια Ιωάννα Τσάμη
Μουσική σύνθεση Αναστάσης Σαρακατσάνος
Δραματουργική συνεργασία Δημήτρης Καραντζάς
Υπ. Εκπαιδ. Προγράμματος Κατερίνα & Παναγιώτα Κωσταντινάκου
Κινησιολογική επιμέλεια Ζωή Χατζηαντωνίου
Βίντεο Έκτορας Λυγίζος
Φωτισμοί Σάκης Μπιρμπίλης
Υπ. επικοινωνίας με σχολεία Βαϊακοπούλου Ευαγγελία
Παίζουν : Μαρία Γεωργιάδου, Παναγιώτης Εξαρχέας, Ελίνα Ρίζου, Ευδοξία Ανδρουλιδάκη Άρτεμις Φλέσσα, Στέφανος Αχιλλέως, Νεφέλη Ανανιάδη, Αντώνης Αντωνόπουλος, Αλέξανδρος Λυκούρας.
Ημέρες & ώρες παραστάσεων:
Παρ. & Σάβ. στις 19.00 / Κυρ. 21.15
Πρωινές παραστάσεις για σχολεία, κατόπιν συννενόησης
Διάρκεια παράστασης: 85΄ / Τιμές εισιτηρίων: 20€ & 15€ (ειδικές τιμές για σχολεία & groups)
Θέατρο του Νέου Κόσμου - Κεντρική Σκηνή
(Αντισθένους & Θαρύπου / 210.92.12.900, metro Συγγρού-Φιξ)
*Στη φωτογραφία, η Σοφία Βγενοπούλου και ο Dennis Kelly (Αλέξανδρε, ευχαριστώ)
Το DNA του Dennis Kelly- Ντένις του «τρομερού»-, σε σκηνοθεσία της Σοφίας Βγενοπούλου, είναι μια παράσταση, η σημασία της οποίας συλλαμβάνεται όταν την αναζητούμε στο θέατρο της αμεσότητας. Ειδικότερα, αρμόζει να αναζητήσουμε αυτήν την ιδέα της αμεσότητας στο εφηβικό θέατρο, στο πεδίο του οποίου οι παραστάσεις της ομάδας Grasshopper ανεβαίνουν, στις ελληνικές θεατρικές σκηνές. Στόχος είναι, οι έφηβοι να εκφράζονται, μέσα από τη δραματουργία και την παρακολούθηση παραστάσεων, ερχόμενοι σε επαφή με αυτό, που θα χαρακτηρίζαμε κατά βάθος, «έλλογη σκέψη».
Ανατρέχοντας στο δοκίμιο του Πήτερ Μπρουκ, για τα προβλήματα του σύγχρονου θεάτρου, με τίτλο Η Σκηνή Χωρίς Όρια (εκδόσεις Αρίων, 1970), απ’ όπου δανείζομαι την ιδέα, για τον τίτλο του παρόντος κειμένου, Η εφηβεία χωρίς όρια, «μοντάρω» την εξής φράση του Μπρουκ, από την ενότητα για «το θέατρο της Αμεσότητας», σχετικά με την εξέλιξη του ηθοποιού: «ο ηθοποιός, όπως και κάθε καλλιτέχνης, μοιάζει με κήπο. Δεν ωφελεί να βγάζουμε τα παράσιτα μονάχα μια φορά, και για πάντα. Τα παράσιτα πάντα μεγαλώνουν, αυτό είναι φυσικό, και πρέπει να ξεριζώνονται. Κι αυτό είναι φυσικό και αναγκαίο».
Οι σκηνοθετικές οδηγίες, της Σοφίας Βγενοπούλου, προς τους ηθοποιούς, εμφανώς έχουν λειτουργήσει με τρόπο που οι τελευταίοι αρπάζουν το ενδιαφέρον των θεατών, άμεσα, ώστε το DNA να ενδιαφέρει κυρίως τον έφηβο και τις ανησυχίες του. Η εκκρεμής ζωή του Άνταμ, ο εμπαιγμός από τους συμμαθητές του, οι αρχηγίες και η συνωμοσία μεταξύ συμμαθητών, απέναντι στον κίνδυνο της τιμωρίας και του στιγματισμού, συνιστούν ζητήματα διαχείρισης της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Είναι και ζητήματα διαχείρισης της μοναξιάς, υπό τον όρο ότι το εγκληματικό μυστικό διαφυλάσσεται στη μνήμη κάθε συμμαθητή, και αναπαράγεται, ως «παράσιτο» της ανθρώπινης φύσης του, ιδίως όταν βρίσκεται μακριά από τους υπολοίπους της σχολικής κοινότητας. Ως εκ τούτου, μπροστά σε αυτό το παρασιτικό μυστικό, κόντρα στην εγκληματική σιωπή, να μη θίγονται οι ενστικτώδεις τάσεις της εφηβείας, η σύμπραξη, του Dennis Kelly και της Σοφίας Βγενοπούλου, χειρίζεται πετυχημένα το ζήτημα της ανταγωνιστικής επιθυμίας, και συνακόλουθα της βίας, στις εφηβικές ηλικίες, χωρίς ηθικολογία, χωρίς επιτήδευση. Το τέλος είναι ανοικτό στα ενδεχόμενα, ακριβώς επειδή, -όπως και η Σοφία Βγενοπούλου, συζητώντας με τους μαθητές του Κολλεγίου Αθηνών, μετά το τέλος της παράστασης, την Παρασκευή 11 Φεβρουαρίου, τόνισε- είναι καλό να σκεπτόμαστε.
Καθίσταται σαφές επίσης ότι, το σκηνικό σημαίνον αναπτύσσει μια μιμητική σχέση με το βιολογικό πεδίο, ώστε εξ’ αφορμής της θεατρικής συνθήκης, να καταλήγουμε στην αποτύπωση μιας βιοθεωρίας, στη βάση της οποίας οι ανθρώπινες σχέσεις ποτίζονται, ριζώνουν, όπως τα δέντρα, και επισκιάζονται από μελλοντικά συμβάντα, στα οποία κρινόμαστε για την ετοιμότητα, στη δράση, καθώς και για την ανάληψη της ευθύνης. Θα διαπιστώναμε ότι, η υπευθυνότητα έγκειται στη δυνατότητα να είμαστε «υπό της ευθύνης», κάτω από τη σκιά της, ενώ μεγεθύνεται επικίνδυνα, ενόσω δεν κοιτούμε μπροστά, αλλά κολλούμε πίσω, στο παρελθόν. Φαίνεται, πάντως, ότι οι σκηνοθετημένοι έφηβοι της Βγενοπούλου μπορούν και αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες, χωρίς να κοιτούν τις σκιές του παρελθόντος πίσω τους. Αυτό είναι το αισιόδοξο μήνυμα του έργου. Μπροστά σε όποιες τυχόν αμφιβολίες εκπαιδευτικών, μήπως το έργο είναι σκληρό, απαντώ: ξέρουμε και από τον Λεβ Βιγκότσκι ακόμη, ότι τα παιδιά εθίζονται σε έναν κόσμο μαγικό, του παιχνιδιού, ιδωμένο ως το αντιστάθμισμα των μη εκπληρωμένων επιθυμιών τους. Σε μεγαλύτερο βαθμό, λοιπόν, και οι έφηβοι, από τη φύση τους, εθίζονται σε έναν ανάλογο κόσμο, του θεατρικού παιχνιδιού και της ρέουσας ελευθερίας, ιδωμένη και ως το αντιστάθμισμα ενήλικων συμβατικών διαθέσεων. Ώστε, αν επισκοπούσαμε το χαρακτήρα της εφηβείας χωρίς όρια, θα βλέπαμε ότι δεν είναι άλλη από την επιδίωξη, η ήβη να κυριαρχήσει παντού. Δεν υπάρχει εγγεγραμμένη πρόθεση τόσο, όσο μια καταγεγραμμένη διάθεση, για ένα «fluxus» που αρτιώνεται επάνω στο ταυτόχρονο της αντίληψης της κίνησης και ζητά αυτό το απλό, και συγχρόνως, δύσκολο: «θέλω να με καταλάβεις τώρα».
DNA του Dennis Kelly:
Μετάφραση Έκτορας Λυγίζος
Σκηνοθεσία Σοφία Βγενοπούλου
Σκηνογραφία Γιάννης Σκουρλέτης
Κοστούμια Ιωάννα Τσάμη
Μουσική σύνθεση Αναστάσης Σαρακατσάνος
Δραματουργική συνεργασία Δημήτρης Καραντζάς
Υπ. Εκπαιδ. Προγράμματος Κατερίνα & Παναγιώτα Κωσταντινάκου
Κινησιολογική επιμέλεια Ζωή Χατζηαντωνίου
Βίντεο Έκτορας Λυγίζος
Φωτισμοί Σάκης Μπιρμπίλης
Υπ. επικοινωνίας με σχολεία Βαϊακοπούλου Ευαγγελία
Παίζουν : Μαρία Γεωργιάδου, Παναγιώτης Εξαρχέας, Ελίνα Ρίζου, Ευδοξία Ανδρουλιδάκη Άρτεμις Φλέσσα, Στέφανος Αχιλλέως, Νεφέλη Ανανιάδη, Αντώνης Αντωνόπουλος, Αλέξανδρος Λυκούρας.
Ημέρες & ώρες παραστάσεων:
Παρ. & Σάβ. στις 19.00 / Κυρ. 21.15
Πρωινές παραστάσεις για σχολεία, κατόπιν συννενόησης
Διάρκεια παράστασης: 85΄ / Τιμές εισιτηρίων: 20€ & 15€ (ειδικές τιμές για σχολεία & groups)
Θέατρο του Νέου Κόσμου - Κεντρική Σκηνή
(Αντισθένους & Θαρύπου / 210.92.12.900, metro Συγγρού-Φιξ)
*Στη φωτογραφία, η Σοφία Βγενοπούλου και ο Dennis Kelly (Αλέξανδρε, ευχαριστώ)
Posts
No comments:
Post a Comment