Μοσκώβ Σελήμ: το διήγημα που έζωσαν οι τέχνες

Ίσως να ξενίζει η απόπειρα να εμπλουτιστεί ένα κείμενο, το διήγημα Μοσκώβ Σελήμ στην προκειμένη περίπτωση, με αντικείμενα, τα οποία, παρόλο που δεν ήταν επιτακτική η χρήση τους από την αρχική δομή του κειμένου, θα αναλάβουν το ρόλο παρεκβάσεων σε αυτό. Και ασφαλώς με ξενίζει, για παράδειγμα, η φωτογραφία από το «αστέρι του βορρά», -του Καραμανλή, (εγκωμιαστική, υποτίθεται, περιγραφή διά στόματος Ψωμιάδη)-, να είναι μέρος του σκηνικού της παράστασης σε ένα έργο που αφορά στο Βιζυηνό. Επίσης και τα πολύχρωμα φωτάκια επί σκηνής, εκτός από τσίρκο, για αδιευκρίνιστους λόγους, μου θυμίζουν κακαβιά και ναυτική εβδομάδα.

Άρα, σύμφωνα με τις παραπάνω αντιπαραβολές, δεν πρόκειται για Βιζυηνό εκ της Βιζύης -της Ανατολικής Θράκης- αλλά για Βιζυηνό εκ του σύνεγγυς…Μήπως, όμως, μέσα από αυτό το κοντινό παρελθόν, αλλά και παρόν συνάμα, προκύπτει η αναφορά σε μια εντασιακή και προβληματική σχέση αξιών και συμφερόντων, την οποία το θέατρο μπορεί να αναδείξει, να εκφράσει όχι ως μια συγκρότηση των τύπων αλλά ως μια κατάσταση συμπτωμάτων ειρωνείας, ώστε να εξαντλήσει τη γραφειοκρατική και ορθολογιστική πραγματικότητα, μέσα στη σπορά ενός λόγου της διασποράς και του παραληρήματος καθώς και με ένα παιχνίδι κίνησης-έντασης;

Ιδίως όταν το εναλλακτικό είναι ένα στοιχείο, το οποίο υπακούει σε μια a priori συνθήκη, από τα όρια του χώρου ακόμη, τότε εκμηδενίζονται τα περιθώρια του να παραγνωρίζεται η πολιτική πραγματικότητα. Αν απαντήσουμε στο ερώτημα «τι είναι πολιτικό;», θα δούμε, μέσα από τη χρήση των όρων, ότι πολιτικό είναι το αναγκαίο, ούτως ώστε το αναγκαίο, με τη σειρά του, να προσιδιάζει σε ένα μίγμα καταστάσεων, στη βάση των οποίων έρχεται να δοκιμαστεί –ίσως και να κλονιστεί- η εμπιστοσύνη του ανθρώπου-πολίτη,-ίσως και κλώνου,- στους θεσμούς και στους μηχανισμούς. Διότι, ενώ οι μηχανισμοί έχουν θεμελιωθεί για να προστατεύουν τις αξίες αυτές καθ’ αυτές, επί του πρακτέου εξυπηρετούν τα συμφέροντα, και εξελίσσονται σε φορείς συμφερόντων, με αποτέλεσμα να συγκρούονται με τις αξίες, την αιτία, δηλαδή, της θεμελίωσής τους. Ώστε, βλέπουμε την πορεία στη μοναχικότητα, και μέσα από το ψαλίδισμα των φτερών για την παραγωγή όποιας κοινωνικής δραστηριότητας, να συνιστά αξιολογιτέα πιθανότητα.

Ο Γιώργος Σαχίνης, λοιπόν, που σκηνοθέτησε την παράσταση, νομίζω πως εστίασε σε αυτήν τη μαγματική συνθήκη της αναγκαιότητας, η οποία σμίγει πολιτική και θέατρο. Επενδύοντας τα αντικείμενα με την ιδέα της προσωπικότητας, μας δίνει τη δυνατότητα, ως θεατές, να λοξοδρομούμε από την επιρροή της μίας τέχνης στην άλλη, και να εισπράττουμε εικόνες, στιγμιότυπα, που δημιουργήθηκαν με αφορμή το Βιζυηνό, αλλά, στην πορεία, κατέληξαν να είναι θραύσματα, διεκδικώντας την ανεξαρτησία, το δικαίωμα στην τρέλα. Φυσικά και η αναφορά στη συνθήκη της αναγκαιότητας είναι νόμιμη, όπως νόμιμο είναι ο Ilya Glazunov (1930-) να απεικονίζει το άγαλμα της ελευθερίας και λίγο, πιο πέρα, στον ίδιο πίνακα, να τοποθετεί ένα μωρό, μια γυμνόστηθη και αυτόν που χτυπά την ένεση στο χέρι. Είναι αυτή η αγορά της δημοκρατίας, το ιδιοκτησιακό καθεστώς, το οποίο θίγεται στη μετα-Βιζυηνή περίοδο.

Η Τζίνα Θλιβέρη, είναι πολύ καλή στην εναλλαγή των ρόλων. Ο Όθων Μεταξάς με προβλημάτισε, σε μερικές πόζες, που έδιναν την εντύπωση ότι εγκλωβίζεται στην εικόνα τους.

http://www.sarantakos.com/kibwtos/bizuhnos_moskwb.html
http://en.wikipedia.org/wiki/Ilya_Glazunov
http://www.glazunov.ru/images/499max.jpg
http://www.glazunov.ru/images/628max.jpg (The Market of our Democracy)
http://www.glazunov.ru/images/285max.jpg (The Great Experiment)

*Πρόγραμμα «Ανασκαφή φαντασμάτων πολιτισμού στην σύγχρονη πόλη»

με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού, του Ε.ΚΕ.ΘΕ.Χ. και της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς

από την «όχι παίζουμε»

Όθωνας Μεταξάς – Τζίνα Θλιβέρη

23 Οκτωβρίου - 28 Δεκεμβρίου

Μετά τον Ναπολέοντα Λαπαθιώτη στην ερειπωμένη αυλή του αρχοντικού του (2006),
τον Κωνσταντίνο Χρηστομάνο στο υγρό ημιυπόγειο στο βράχο του Στρέφη (2007)
και τον Πλάτωνα Ροδοκανάκη σε χώρους ειδικούς της Αθήνας και της Χίου (2008)
το UrbanDig Project συνεχίζεται με τον Γεώργιο Βιζυηνό στο Ωδείο Αθηνών
το τελευταίο πέρασμα του συγγραφέα από την πόλη, πριν από τον εγκλεισμό.

Θεατρική / χορευτική / μουσική / εικαστική παράσταση
βασισμένη στο τελευταίο του διήγημα «Μοσκώβ-Σελήμ».

Δεύτερη χρονιά, δεύτερη ανάγνωση.
Επανάληψη-εξέλιξη του MOCKOB SELIM MID- που παρουσιάστηκε Απρ-Μάιο 2009, στο Ωδείο Αθηνών

Παρασκευή - Δευτέρα 21:15
90΄ χωρίς διάλειμμα
Τιμές εισιτηρίων: 18 € & 13 € (καθηγητές / φοιτητές / μαθητές)
Τηλέφωνο κρατήσεων: 6947 - 247. 218

Διεύθυνση: Ωδείο Αθηνών, Ρηγίλλης & Βασ. Γεωργίου Β' 17–19
Στάση μετρό: Ευαγγελισμός

Δημιουργική ομάδα: Ομάδα «όχι παίζουμε» και συνεργάτες
Σκηνοθεσία - επιμέλεια κειμένου: Γιώργος Σαχίνης
Χορογραφία: Ειρήνη Αλεξίου
Σκηνογραφία - Κοστούμια: Γιάννης Σκουρλέτης
Μουσική σύνθεση - παραγωγή: Κώστας Δαλακούρας
Φωτισμοί: Χριστίνα Θανάσουλα
Κάμερα - μοντάζ: Ευθύμης Θεοδόσης
Υπεύθυνος επικοινωνίας - κείμενα προγράμματος: Άρης Ασπρούλης
Βοηθός σκηνογράφου - φροντιστής - χειριστής φωτισμών: Δήμητρα Λιάκουρα
Τεχνικός σκηνής - βοηθός σκηνογράφου: Μαίρη Λογοθέτη
Μακέτες: Κώστας Τσακαλάκης

Παραγωγή: όχι παίζουμε

Χορηγοί: Coffee Republic, Οινοποιεία Σγουρίδης, Meli Parties
Χορηγοί Επικοινωνίας: Δίεση, Flash, Ως3, mixtape.gr