Κτελ Αθήνα-Θεσσαλονίκη: φτάνοντας στην καλλιέργεια

Why CInemA now? Vision and Mission: to be continued
Μια ανοιχτή πρό(σ)κληση

προς τα Υπουργεία Τουρισμού-Πολιτισμού

και Μεταφορών-Επικοινωνιών

Τα σημερινά ταξίδια με το ΚΤΕΛ διαφέρουν από τα ταξίδια που κάναμε δέκα χρόνια πριν, και όχι μόνο βάσει της τιμής του εισιτηρίου που πληρώνουμε πλέον σε ευρώ. Από το Πεδίον του Άρεως, το εισιτήριο μετ’ επιστροφής Αθήνα-Θεσσαλονίκη στοιχίζει 55€, ενώ το απλό εισιτήριο χωρίς επιστροφή αντιστοιχεί στα 35€, καθόλου λίγα χρήματα δηλαδή. Τα σημερινά ταξίδια με το ΚΤΕΛ διαφέρουν από εκείνα των περασμένων δεκαετιών και βάσει των παροχών τους. Καθώς ζούμε, κινούμαστε και μετακινούμαστε στην εποχή των ψηφιακών μέσων, ιδίως όταν οι αποστάσεις είναι μεγάλες, θα ήταν παράλειψη ένα λεωφορείο να μη διαθέτει δύο οθόνες, μία κεντρική και μία στη μέση του οχήματος, ώστε οι περισσότεροι από τους επιβάτες να βλέπουν την προβαλλόμενη ταινία και να μένουν ικανοποιημένοι από το αποτέλεσμα.

Στέκομαι στην τελευταία μετοχή «ικανοποιημένοι», καθώς δίνει την αφορμή να εξετάσουμε υπό ποιες προϋποθέσεις οι επιβάτες του λεωφορείου (πραγματικό επίπεδο) ή οι επιβάτες του ταξιδιού ( φαντασιακό επίπεδο) μετέχουν σε αυτό για να μπορούν και να είναι ικανοποιημένοι.

Το γεγονός:

Επιστρέφοντας χτες από τη Θεσσαλονίκη, όπου πήγα, το σαββατοκύριακο, και για το φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, με βρίσκω, ξαφνικά, στο 2012. Και τούτο διότι, στην οθόνη προβάλλεται το «2012», μια ταινία που παρά τους σεισμούς, τους καταποντισμούς και τις τρομάρες της, με αφήνει παγερά αδιάφορη, με τα ακουστικά στο κεφάλι να ακούω ράδιο, και με λίγα νεύρα, διότι η ρύθμιση για τα φώτα είναι απενεργοποιημένη, με αποτέλεσμα να μη μπορώ να διαβάσω το Βήμα της Κυριακής. Κάποια στιγμή, λοιπόν, ξυπνά το πάθος μέσα μου, και σηκώνομαι για να ρωτήσω τον οδηγό αν μπορεί να ανάψει τα φώτα του λεωφορείου, πράγμα που κάνει αμέσως, ώστε να με κοιτά παραξενεμένος που δεν φεύγω. «Θα ήθελα να σας ρωτήσω και κάτι άλλο», του λέω. «Ποιος επιλέγει τις ταινίες που βλέπουμε;» και στην ερώτησή μου απαντά: «γιατί θέλετε να το ξέρετε αυτό;»… «επειδή είμαι επικοινωνιολόγος», του λέω εγώ, και σίγουρα από μέσα του, θα σκέφτηκε ο άνθρωπος, ότι περίεργος μπελάς τον βρήκε βραδιάτικα…

Το συμβάν:

Κι όμως: αν το καλοσκεφτούμε, τα πράγματα μπορούν να γίνουν πολύ πιο ενδιαφέροντα.
Η καλλιέργεια του ανθρώπου δεν έρχεται τυχαία, αλλά απαιτούνται συγχρονισμένη δράση και επικοινωνιακή στρατηγική γι’ αυτό. Θέλουμε Υπουργείο Τουρισμού και Πολιτισμού; Πολύ ωραία. Έχουμε υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών; Επίσης πολύ ωραία. Τα μέσα που προσφέρονται, σήμερα, στο μέτρο του δυνατού, μπορούν να δίνουν και μήνυμα, ώστε να προσεγγίσουν τη δυνατότητα του αδύνατου. Αλλιώς: η καλλιέργεια του ανθρώπου επιτυγχάνεται όταν το τυχαίο καθίσταται αναγκαίο.

Πώς;

Ο τυχαίος χρόνος, ο οποίος ξοδεύεται στις διαδρομές, μπορεί να εμπλουτιστεί σε περιεχόμενο. Σαφώς, όπως παρατήρησε και ο οδηγός του λεωφορείου, δεν γίνεται όλοι οι επιβάτες να ερωτηθούν για το ποια ταινία προτιμούν να δουν. Θα υπάρξουν 50 διαφορετικές απόψεις. Αυτό όμως, δε σημαίνει ότι είναι προτιμότερο να αφήνουμε στην τύχη –και στην κρίση του οδηγού, που επιφορτίζεται με έναν ανοίκειο ρόλο- την προβολή της όποιας ταινίας κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού. Το σχέδιο δράσης για τα ταξίδια ‘‘με λεωφορείο και άποψη’’ μπορούν να απευθύνονται σε επιβάτες με έποψη: σε θέματα σχετικά με το περιβάλλον, το κλίμα, τον πολιτισμό. Και όταν ταξιδεύουμε, επειδή σκεφτόμαστε, νομίζω πως η προβολή ενός ντοκιμαντέρ δεν συνιστά κακή ιδέα. Επιπλέον: δημιουργεί ερεθίσματα στους ταξιδιώτες. Ιδιαίτερα, στα βραδινά δρομολόγια, ενώ σκοτεινιάζει και έξω τίποτε δεν είναι ορατό, το θέμα από ένα ντοκιμαντέρ μπορεί και να ευαισθητοποιήσει τους ταξιδιώτες.

Γιατί να μην χαράσσεται, λοιπόν, μια επικοινωνιακή στρατηγική, ώστε το ταξίδι με το λεωφορείο να συνιστά και μια πολιτιστική εμπειρία; Επικοινωνιολόγοι, απόφοιτοι των τμημάτων επικοινωνίας του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και της Παντείου αλλά και ψυχολόγοι υπάρχουν, δόξα τω θεώ, άφθονοι. Γιατί να μην αξιοποιείται το μαζικό ταξίδι, ώστε να αναχθεί σε ένα μέσο που, και με τη συνεισφορά της πολιτείας, μπορεί να στέλνει το μήνυμα «μοιράζομαι, άρα συμμερίζομαι»;
Για την επίτευξη αυτού του σκοπού, βέβαια, απαιτείται και η συνεργασία των υπουργείων- και της πολιτείας- με τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, τις ανώνυμες εταιρείες των ΚΤΕΛ.

Αποτέλεσμα:

Με αφορμή την προβολή της ταινίας, οι επιβάτες μπορούν να αλλάζουν τόπο (χώρο) και χρόνο (ρυθμό), ώστε, τότε, το ταξίδι να συνιστά, πράγματι, και διαφορετική, κάθε φορά, απόλαυση, η οποία θα έγκειται στη σχέση με το αντικείμενο (την ταινία). Γνωρίζουμε ακόμη ότι υπάρχουν ταινίες μικρού μήκους, οι οποίες παρόλο που δημιουργούνται, δεν φτάνουν ποτέ στα μάτια μας. Γιατί λοιπόν, να μην δίνεται η αφορμή να λαμβάνουμε περισσότερα ερεθίσματα, ως πολίτες;
«Τα ταξίδια», όπως επισημαίνει και ο αγαπημένος Ζαν-Λικ Γκοντάρ*, στον «Τρελό Πιερό», «διαμορφώνουν τη νεολαία».
Μπορούμε, λοιπόν, από θέση επιβάτη να αναλαμβάνουμε το ρόλο ταξιδιώτη, και να επιστρέφουμε στη νεανική ηλικία των έντονων οσμών: των οραμάτων και των προσδοκιών. Διαφορετικά, γιατί άλλο να επιθυμούμε ακόμη;
Όταν το «συμμερίζομαι» σημαίνει: «σκέφτομαι για να δρω συλλογικά», δε μένει παρά να δράσουμε. Ας αυτοσχεδιάσουμε, λοιπόν, βάσει ενός κοινού σχεδίου για το ταξίδι και το νόημα.

http://www.ktel-thes.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=12&Itemid=80&lang=el
* http://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=10007.0