Εντυπώσεις από το Ιράν: η Γιαζντ εν συντομία (3)

Όταν ακούμε να μιλούν για Ζωροάστρες, πρέπει να μας έρχεται στο μυαλό, κυρίως, μία πόλη της Περσίας: η Γιαζντ (Yazd). Είναι η πόλη, την οποία επισκέφτηκε, το 13ο αιώνα, ο Μάρκο Πόλο και διαπίστωσε τη δεινότητα των κατοίκων στις εμπορικές συναλλαγές. Πολύ πριν ο Μάρκο Πόλο φτάσει εκεί, οι κάτοικοι της Γιαζντ επιδίδονταν ήδη στο εμπόριο μεταξιού και υφασμάτων. Όμως, η Γιαζντ του τότε αλλά και του σήμερα δεν είναι μόνο αυτό. Ας σημειώσουμε ότι την έχουν χαρακτηρίσει ως την αρχαιότερη πόλη στον κόσμο. Στις μέρες μας, ενώ ο πληθυσμός της ανέρχεται περίπου στους 600.000 χιλιάδες κατοίκους, έχουμε τη δυνατότητα να δούμε και να θαυμάσουμε τους αεραγωγούς της –τα περίφημα «badgirs»-, να περπατήσουμε σε απόσταση ανάσας από τα πλινθόκτιστα χαμηλά σπίτια με τις εντυπωσιακές πόρτες, καθώς και να εισέλθουμε στα πιο απόμακρα σημεία της παλιάς πόλης, την οποία δε φαίνεται να άγγιξε ο χρόνος.

Στη Γιαζντ βλέπουμε ότι τα σπίτια δε διαφέρουν, το ένα από το άλλο. Και δεν πρόκειται για μια τυχαία παρατήρηση, ατενίζοντας το τοπίο της πόλης από ψηλά, αλλά για μια παρατήρηση, διά της οποίας τεκμηριώνεται ότι πράγματι, οι κοινωνικές ανισότητες των κατοίκων δε γίνονται αντιληπτές με γυμνό μάτι. Τουλάχιστον αρχιτεκτονικά, η πόλη προστατεύει τους πολίτες, από την εγωιστική τάση επιβολής και επίδειξης του πλούτου. Ώστε, στην παλιά πόλη της Γιαζντ ξεχωρίζει το Jameh Mosque, δηλαδή το τζαμί του εκκλησιάσματος με την επιγραφή του 15ου αιώνα, την ψηλότερη πύλη εισόδου στο Ιράν, επενδυμένης με πλακίδια, και τους δύο μιναρέδες, 48 μέτρων ύψους. Από εκεί, οι πιστοί προσκαλούνταν για να παρακολουθήσουν και το κήρυγμα.

Φυσικά, στη Γιαζντ, εντυπωσιάζει και το Amir Chakhmag Complex. Πρόκειται για ένα τριών επιπέδων “takieh”, δηλαδή μνημείο για το θάνατο του εγγονού του προφήτη Μωάμεθ, του Ιμάμη Χοσέιν, ο οποίος έχασε τη ζωή του από τον χαλίφη Γιαζίντ στη μάχη της ιρακινής πόλης Κερμπάλα το 680 μ.Χ. Έκτοτε, στη γιορτή της Ασούρα, δηλαδή της 10ης μέρας της 40ήμερης περιόδου πένθους κατά τον πρώτο μήνα του ισλαμικού ημερολογίου, τον Μοχάραμ, οι πιστοί Σιΐτες αποτίουν φόρο τιμής στο πρόσωπο του Ιμάμη Χοσέιν. Και γι’ αυτό, βλέπουμε μπροστά από το Amir Chakhmag Complex, το ξύλινο «ναχλέ» (nakhl), το οποίο συμβολίζει το σαρκίο του Ιμάμη Χοσέιν.

Από το Amir Chakhmag Complex, η πόλη ανοίγεται απλόχερα μπροστά μας έως το άπειρο: παρατηρούμε τα μικρά μαγαζιά και μαθαίνουμε ότι στη γωνία του δρόμου, ακριβώς απέναντι από το μουσείο Νερού, υπάρχει ένα καταπληκτικό ζαχαροπλαστείο, απ’ όπου και αξίζει να αγοράσουμε μπουκιές-μπακλαβαδάκια. Από αυτά, «σκοτώνω» στη συνέχεια όσα είναι με σαφράν και καρύδα. Μια γλυκιά απόλαυση μεσημεριού ήταν απαραίτητη εκείνη τη στιγμή. Και έχοντας γλυκαθεί, γλυκαίνομαι ακόμη περισσότερο, γνωρίζοντας έναν Ιταλό από το Ρίμινι και μιλώντας στη γλώσσα του πάθους: στα ιταλικά, με άπλετο το φως της μέρας πάνω μας. Με τη μόνη διαφορά, ότι εκείνος δεν έσκαγε σαν εμένα, με τα χίλια ρούχα.

Στη Γιαζντ, είναι αδύνατο, από το Amir Chakhmag Complex να μην προσέξουμε την κεντρική πλατεία, με τον κήπο και το σύμβολο του «τερμέ», δηλαδή το δικό μας λαχούρι. Αυτό εκπέμπει, και υπαίθρια, το μήνυμα, ότι πρέπει να είμαστε «άδειοι», ώστε να έχουμε τη δυνατότητα να γίνουμε πλήρεις ξανά. Δεν έχουν άδικο να το πιστεύουν οι Ιρανοί. Και για να μας γίνει πεποίθηση, το παρατηρούμε και στα σουβενίρ τους: σε τσάντες, θήκες για κινητά ή και σε κασετίνες, που δεν στοιχίζουν ακριβά, αν μάλιστα έχουμε υπόψη μας, ότι το ένα ευρώ € ισοδυναμεί με 13.000 ριάλ, που είναι το νόμισμά τους. Η Γιαζντ είναι πράγματι αποκάλυψη.

www.heronia.com