Εντυπώσεις από τη Σκωτία και τους περιηγητές της

“Non vivere su questa terra come un inquilino, o come un villeggiante nella natura: vivi in questo mondo come se fosse la casa di tuo padre. Credi al grano, alla terra, al mare, ma prima di tutto all’uomo. Ama la nube, la macchina, il libro, ma prima di tutto ama l’uomo. Senti la tristezza del ramo che secca del pianeta che si spegne, della bestia che è inferma, ma prima di tutto la tristezza dell’uomo. Che tutti i beni terrestri ti diano a piene mani la gioia, che l’ombra e la luce ti diano a piene mani la gioia, che le quattro stagioni ti diano a piene mani la gioia, ma prima di tutto che l’uomo ti dia a piene mani la gioia.”
Nazim Hikmet

Με αυτούς τους πρώτους στίχους του Ναζίμ Χικμέτ, να μη ζούμε σε αυτή τη γη σαν ένοικοι ή σαν ‘‘τουρίστες’’ της πόλης στη φύση, αλλά να ζούμε στον κόσμο σαν να ήταν το σπίτι του πατέρα μας, μια φορά και έναν καιρό, έκλεινε το βιογραφικό, με το οποίο επικοινωνούσα τον εαυτό μου σε τρίτους. Πλέον οι στίχοι δεν υπάρχουν, όμως έχω κάνει πράξη το νόημά τους.

Το κίνητρο, να ταξιδεύω συχνά και για επαγγελματικούς λόγους, έχει ως αντίτιμο, να ταξιδεύω υπό συνθήκες πίεσης. Όμως, αντίθετα με αυτό που συνηθίζεται να πιστεύουμε, η πίεση ωφελεί. Διότι, το πιεστικό κίνητρο δίνει τη δυνατότητα στη δημιουργικότητα, εμπράκτως, να ανθοφορήσει. Εφόσον χάνουμε σε χρόνο, κερδίζουμε σε έμπνευση, για να αποκαταστήσουμε τη ρήξη. Εφόσον μελετούμε τι θα ξοδευτεί και για ποιο λόγο, σκεφτόμαστε τοπικά: πιο κοντά στον άνθρωπο. Και να προσθέσω: τοπικά σημαίνει μακριά από τις επελάσεις των αγορών, και δίχως η προσοχή να είναι επικεντρωμένη μόνο στη μάρκα του ουίσκι και στο ακριβό εστιατόριο.

Είμαστε ένας λαός αδιόρθωτος. Άπαξ εισερχόμενοι στο Δ.Ν.Τ., επισκεπτόμαστε, για παράδειγμα, το Edradour, για να δούμε τον τρόπο με τον οποίο παράγεται το ουίσκι, αλλά φυσικά και δε μας αρκεί αυτό. Στο τέλος, η πλειοψηφία φεύγει με τσάντες και τσάντες: και στα δυο χέρια. Ο οδηγός Bobby, από τη Γλασκώβη, σχολιάζει, ότι ποτέ δεν έχει δει γκρουπ να αγοράζει τόσο ουίσκι. Μα, εμείς είμαστε Έλληνες, του λέω με νόημα και σκάμε στα γέλια. Με έχει συμπαθήσει και έχω σκωτσέζικη εύνοια, διότι, όπως μου παρήγγειλε, του έχω φέρει, δωρεάν, ένα ουίσκι από το μαγαζί, παραδίδοντας τα «δικαιολογητικά», δηλαδή 4 vouchers. «Τα βλέπεις», μου είχε πει «τα συμπτώματα. Κόκκινο πρόσωπο και κοιλιά, τουλάχιστον μην ξεχάσεις το ουίσκι»… ε, αφού και ο Χικμέτ ήθελε να τον αγαπάμε, τον άνθρωπο, μπορούσα να μην έφερνα το ουίσκι στο Bobby;

Ήμουν, λοιπόν, στη Σκωτία για 6 ημέρες, σε Γλασκώβη, Ινβερνές και Εδιμβούργο. Δεν ήταν τυχαίο που όλοι, όσους γνώρισα, με ρωτούσαν το ίδιο πράγμα, πώς είναι η κατάσταση στην Ελλάδα. Στις συνομιλίες, άλλαζε μόνο ο τρόπος της ερώτησης, δηλαδή, η αναφορική στιγμή στο θέμα της ελληνικής οικονομίας. Ένας ήταν πιο ειρωνικός, του τύπου, ότι δεν έχουμε λεφτά και ήρθαμε στη Σκωτία, ενώ άλλος έδειχνε σοβαρό ενδιαφέρον, να μάθει για μας.

Στο ταξίδι, τις ώρες που μπορούσα, έκανα συλλογές προσώπων. Από την πρώτη πτήση στο αεροπλάνο, δίπλα στη Χάιντι on board με τον άντρα της και το γιο με πονοκέφαλο, που ήπιε το παναντόλ μου, ενώ όλοι μαζί θα έκαναν ορειβασία σβάρνα στα βουνά Σκωτίας, Αγγλίας και Ουαλίας, μέχρι την τελευταία πτήση, στο αεροπλάνο, με το ζευγάρι Γάλλων, τη Σαντάλ και τον Ζαν Πιέρ, που ήρθαν, χτες, για τρίτη φορά στην Ελλάδα, για να δουν το γιο, που ζει και εργάζεται στο μετρό της Αθήνας. Συλλογές προσώπων σημαίνει έμπνευση. Επειδή, όμως, κάθε πρόσωπο είναι και ένας άλλος σταθμός, λεπτομέρειες προσεχώς…

http://www.edradour.co.uk/main.html

*photo: Gallery of Modern Art, Glasgow