Γράφεις για να αναπαράγεις, αναπαράγεις για να διακρίνεις, διακρίνεις για να θυμάσαι και θυμάσαι για να έχεις. Κάπως έτσι ξεφλουδίζεις το κρεμμύδι ή διαμορφώνεις μια προσωπική στάση ζωής με τις λέξεις σε υποστηρικτικό ρόλο. Ζέστες έρχονται, στη θάλασσα ήδη τολμήσαμε τα πρώτα ‘‘αναγνωριστικά’’ μπάνια, στα καφέ ο κόσμος τα πίνει και τα λέει, και οι εφημερίδες γράφουν για τα νέα μέτρα και τις συνέπειές τους. Διακρίνω, λοιπόν, στο ένθετο Οικονομία της χθεσινής Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας, το άρθρο του καθηγητή στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ευκλείδη Τσακαλωτού, με τον τίτλο «Τα ψέματα του εκσυγχρονισμού». Επιλέγω και αναπαράγω: «Πάντα στην ιστορία του καπιταλισμού οι πιο επιτυχημένες περιοχές μπόρεσαν να ‘εξαγάγουν’ μέρος των προβλημάτων τους σε άλλες κοινωνικές ομάδες και σε άλλες περιοχές. Μάλιστα οι πετυχημένοι συνήθως ‘συμβούλευαν’ τις χώρες που ήταν πίσω τους να πετάξουν όλα τα οικονομικά εργαλεία που οι ίδιοι χρησιμοποίησαν (κρατικές και χρηματοπιστωτικές παρεμβάσεις και επιδοτήσεις) για την επιτυχία τους. Δεν είναι ότι στην Ελλάδα δεν έχουμε καπιταλισμό ή ότι ο δικός μας καπιταλισμός είναι εξαρτημένος. Υπήρχαν μετά το 1996 πολλοί δυναμικοί κλάδοι, και δεν εννοώ μόνο τις τράπεζες, αλλά μπορεί επίσης αυτό το μοντέλο να έχει συγκεκριμένα όρια. Αν έτσι έχουν τα πράγματα, τότε οι αντιστάσεις στις εκσυγχρονιστικές προσταγές δεν είναι παράλογες. Το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ. θέλουν να κερδίζουν τις εκλογές. Θέλουν επίσης να δημιουργούν ταξικές συμμαχίες για να προστατέψουν το οικονομικό μοντέλο και τις καπιταλιστικές τάξεις που έχουμε, και όχι τον καπιταλισμό που υπάρχει μόνο στις φαντασιώσεις των εκσυγχρονιστών. Και από αυτή την οπτική γωνία το αναποτελεσματικό κράτος έχει τη χρησιμότητά του».
Και συνεχίζει, ιδιαίτερα εύστοχα, ο Ευκλείδης Τσακαλωτός: « Αυτό το επιχείρημα ενισχύεται από ένα δεύτερο κενό στην εκσυγχρονιστική αφήγηση. Γιατί η αχίλλειος πτέρνα των εκσυγχρονιστών είναι ότι η κρίση του 2008 δεν ξέσπασε σε κάποιες οικονομίες που δεν μπόρεσαν να απαλλαχθούν από τον κρατισμό. Αντιθέτως, οι δυο χώρες που είχαν, και ενδεχομένως θα έχουν ξανά στο μέλλον, το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν οι ΗΠΑ και η Βρετανία». Για να καταλήξει ότι: «άρα, κάποιο σοβαρό πρόβλημα υπάρχει με το μοντέλο στην καθαρή του μορφή και όχι στην ατελή ή καθυστερημένη εφαρμογή του».
Δε μπορώ, βέβαια, να παραλείψω και την καταληκτική παράγραφο του άρθρου του καθηγητή: «Η εκσυγχρονιστική ερμηνεία περιορίζει τη μεγάλη κρίση του 2008 σε κάποιες δυσλειτουργίες του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Δεν μπορεί να εξετάσει σε βάθος ούτε τις παγκόσμιες μακροοικονομικές ανισορροπίες ούτε τις κοινωνικές ρίζες της κρίσης με τις μεγάλες ανισότητες που δημιούργησε το οικονομικό μοντέλο μετά από το 1980. Έτσι, οι εκσυγχρονιστές ελπίζουν ότι μπορούμε να επιστρέψουμε στην εποχή της ηγεμονίας τους. Μόνο που συνεχίζουν να υποθέτουν αυτό που είναι προς απόδειξη. Ότι το μοντέλο που τόσο αγάπησαν είναι βιώσιμο μετά τα γεγονότα των τελευταίων ετών είτε για τις προωθημένες καπιταλιστικές οικονομίες είτε για τις λιγότερο προωθημένες».
Κρίνοντας και από το ότι, στο 2011 θα φανεί μεγαλύτερο το χάσμα της κοινωνικής ανισότητας, καθώς θα μειωθεί το ποσό για τους ανέργους παρόλο που θα έχουν αυξηθεί –και για να συμπεράνουμε, επειδή θα έχουν αυξηθεί- καθώς και συγκρατώντας το νέο σλόγκαν που ακούει στο όνομα “reverse split” για τις μετοχές που πέφτουν στο χρηματιστήριο, ερχόμαστε να δούμε φαιδρά τα 24ωρα. Όμως, αυτή η αντιμετώπιση είναι και παγίδα, από την άλλη πλευρά, για να μην εξελισσόμαστε.
Επιστρέφω στην αρχική φράση, λοιπόν, τι σημαίνει να ξεφλουδίζεις το κρεμμύδι, και για να αναπαράγω το ποίημα «Το Κρεμμύδι» της Μαρίνα Αμπράμοβιτς, το οποίο διάβασα στην ενδιαφέρουσα παρουσίαση της Marina Abramovic από την Ερατώ Προύντζου στο ‘‘Έψιλον’’ της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας, της 9ης Μαΐου 2010.
«Έχω κουραστεί από τις κρίσεις ημικρανίας/ από τα μοναχικά δωμάτια ξενοδοχείων/ τα room service/ τα υπεραστικά τηλεφωνήματα/ τις κακές ταινίες στην τηλεόραση/ έχω κουραστεί να ερωτεύομαι συνεχώς τον λάθος άνδρα/ Έχω κουραστεί να ντρέπομαι επειδή η μύτη μου είναι πολύ μεγάλη/ επειδή ο κώλος μου είναι τεράστιος/ να ντρέπομαι για τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία/ Θέλω να φύγω μακριά/ κάπου τόσο μακριά/ που δεν θα με βρίσκει κανείς ούτε με τηλέφωνο ούτε με φαξ/ θέλω να γεράσω, να γεράσω πραγματικά/ τόσο που τίποτα πια να μην έχει καμία σημασία».
Μερικοί άνθρωποι δεν είναι τυχαίοι. Φεύγουν από δικές τους εμπειρίες για να τις δουν ξανά μέσα από τα μάτια των θεατών τους. Το βλέμμα του προνομιούχου τρίτου, Η μύτη του Νικολάι Γκόγκολ, έργο του 1835 που σμίγει διαβολικά μια μύτη με τα κρεμμυδόφυλλα, αλλά και η ακραία διαχείριση της εμπειρίας από την Μαρίνα Αμπράμοβιτς, όλα αυτά τα βλέπω να δένουν αρμονικά, σε μια προσπάθεια να μην ξεφύγουμε από τον κόσμο των συμβόλων, παρά για να θεωρήσουμε ξανά τη στάση μας απέναντί του, καταφεύγοντάς σε έναν ιδιαίτερο «εκσυγχρονισμό», υποθέτοντας και αποδεικνύοντας συνάμα. Επειδή ο τίτλος της έκθεσης στο MOMA ‘‘Τhe artist is present’’ της Αμπράμοβιτς όχι μόνο ισχύει αλλά και ισχυροποιεί…, εάν τον λάβουμε σοβαρά υπόψη.
Εξ’ ου και το άλλο: «θα σε κάνω με τα κρεμμυδάκια»… Ανέκαθεν στο κρεμμύδι εμπεριεχόταν μια ύποπτη ιστορία πολέμου και δακρύων…
*photo:
Philip Taaffe: Έκστασις
Η Gagosian της Αθήνας παρουσιάζει μία έκθεση με νέα έργα σε χαρτί και πρόσφατους πίνακες του Philip Taaffe.
Τρίτη 18 Μαΐου – Παρασκευή 16 Ιουλίου 2010
Εγκαίνια: Τρίτη18 Μαΐου, 8μ.μ. – 10μ.μ.
Gagosian Αθήνας
Μέρλιν 3
10671 Αθήνα
T. 210.36.40.215
Φ. 210.36.40.204
Ώρες λειτουργίας:
Δευτέρα-Παρασκευή:
11:00π.μ. – 6:00 μ.μ.
Σάββατο μόνο με ραντεβού
Ουσιαστικά, όλη μου η δουλειά είναι μία διαδικασία περιγραφής. Η στάση μου απέναντι στη συστηματική επανάληψη σχετίζεται με το σωρευτικό αποτέλεσμα της συνεχόμενης χρήσης γραμμών και χρωμάτων. Εάν εστιάσουμε εκεί την προσοχή μας, και τα δούμε ως συγκεκριμένα μοτίβα ή σημεία, τι αποτυπώνουν; Μετατρέπονται σε ένα είδος γεωγραφικού πεδίου με δυναμική δομή.
-Philip Taaffe
Posts
No comments:
Post a Comment