«Μπορούν να κυκλοφορούν όλες οι ομάδες, εγκληματίες, μαλάκες, σκυλάδες, άσχετοι, χωρίς να αισθάνεται κανείς ότι είναι δικό του το μέρος. Μου αρέσει πολύ αυτό. Κανείς δεν αισθάνεται ότι θα βάλει τις φωνές και θα τον υποστηρίξουν οι δικοί του. Αυτή είναι η ταυτότητα των Εξαρχείων».Άρης Ρέτσος, 20.03.08, Lifo
Στο Τάβλι του Δημήτρη Κεχαΐδη (1933-2005), που ξεκίνησε να παίζεται, από χτες, στο Θέατρο Αργώ, σε σκηνοθεσία του Άρη Ρέτσου, δαιμονικά η προοπτική του παιδιού συμπίπτει στου ενήλικα, ώστε να αποθεώνουν, η μία την άλλη, όπως τα ζάρια αποθεώνονται στα ντόρτια ή στις εξάρες. Εξαιτίας αυτής της σύμπτωσης, ακούμε να «τζιτζικίζουν» τα λόγια ενηλίκων σαν παιδικά καμώματα. Όπως τα κουφά τζιτζίκια, στην αυγουστιάτικη ύφεση, κάνουν αισθητή την παρουσία τους και ταξινομούν το τοπίο, σαν να είναι δικό τους, μέσα από το συνεχές τερέτισμα, ομοίως τα λόγια επί σκηνής ταξινομούν αόρατες φιλοδοξίες με ανεκπλήρωτα πάθη μέσα σε ένα οχυρωμένο βουητό ονείρου, ότι «έτσι πρέπει να γίνει και θα γίνει»… Σαν η ζωή να είναι μόνο υπόθεση ναρκισσιστικής αφήγησης. Και, σαν κουφοί τζίτζικες, αρκετοί άνθρωποι κωφεύουν μπροστά σε ρεαλιστικές λύσεις, προτιμώντας ψευδαισθήσεις. Να ‘χαμε να λέγαμε…
Διότι, δε ζούμε μόνο με την επιθυμία για να παίζουμε Το Τάβλι, δηλαδή ενεργητικά, αλλά ζούμε και από την επιθυμία για την «τάβλα», δηλαδή παθητικά. Ζούμε και από την όρεξη να πράττουμε την απραξία. Αυτή η ταυτότητα, να είμαστε «τάβλα», κοινή σε όλους τους ανθρώπους, μας συμφιλιώνει. Μας ομαδοποιεί σε συμπαθείς, τον ένα για τον άλλον, και το συμπεραίνουμε ιδίως όταν διαχειριζόμαστε τη σχέση με το χρόνο, στη βάση της θεατρικής συνθήκης: ως θεατές.
Στο Τάβλι ο άεργος κολπαδόρος Φώντας, αδελφός της Καλλιόπης, προσπαθεί για το «αλφάδι» της κομπίνας από πρόθεση. Αναφέρει χαρακτηριστικά ότι πηγαίνει «στον απόπατο». Στην πράξη, δεν έχει βρει τον τρόπο, με τον οποίο θα φέρει τους νέγρους στην Ελλάδα, για να τους «ταξινομήσει», δηλαδή, να τους εκμεταλλευτεί. Έχει βρει το στόχο-θύμα μόνο, που ακούει στο επίθετο «Συμεωνίδης». Ωστόσο, η εύρεση του θύματος-εχθρού αρκεί. Αυτό είναι το «λιθαράκι» για να δομήσει, φαντασιακά, την ταυτότητά του. Τοποθετώντας έναν εχθρό απέναντι, για να τον εξαπατήσει, ο Φώντας έχει πλέον λόγο ύπαρξης. Γι’ αυτό και δε διστάζει να χρησιμοποιήσει την αδελφή του, στέλνοντάς τη καμαριέρα, στο Συμεωνίδη, ώστε να εξασφαλίσει τα χρήματα. Γι’ αυτό και δε διστάζει να επιστρατεύσει όσες πληροφορίες γνωρίζει, εμπλέκοντας πρόσωπα, που ουδέποτε διαδραμάτισαν το ρόλο, που επιδιώκει να τους αναθέτει, για να πείσει τον άντρα της αδελφής του, το λαχειοπώλη Κόλια, να συναινέσει στο σχέδιο.
Ακούγοντας το «σχέδιο», ο φίλος και σύζυγος της Καλλιόπης, Κόλιας, έχει την αφελή διάθεση από κάπου να πιαστεί, για να ελπίσει σε μια νέα προοπτική ζωής. Τότε, διαπιστώνουμε ότι η πρόθεση (του ενήλικα-Φώντα) και η διάθεση (του παιδιού-Κόλια) διαχέονται, η μία στην άλλη. Ως συγκοινωνούντες, ο ρυθμός της ενήλικης φιλοδοξίας και του συμφέροντος διαχέεται στο ρυθμό της παιδικής αφέλειας. Ο ένας χρειάζεται τον άλλο, για να παραταθεί, το όνειρο, στα λόγια. Αυτό είναι το άλλο τάβλι, που δρα παράλληλα στο πραγματικό, και διά του οποίου βλέπουμε τα κόλπα του βρόμικου μυαλού. Ο Κόλιας, αν και φίλος, έχει περιγραφεί ως Ρουμάνος πρόσφυγας, από τον Φώντα στο Συμεωνίδη, προκειμένου το σχέδιο να αποβεί επιτυχές. Ποιο σχέδιο; Εφόσον «υπάρχουν άνθρωποι ανεκμετάλλευτοι», το σχέδιο αφορά στην αξιοποίηση αυτού του ανθρωπίνου δυναμικού. Πέραν αυτής της ιδέας, δεν υπάρχει τίποτε.
Το κείμενο, που γράφτηκε για τη δεκαετία του 1970, αφορά και στο σήμερα, καθώς είναι ένας ειρωνικός φακός για τα δομικά προβλήματα της ελληνικής κουλτούρας και κοινωνίας. Διαπιστώνουμε ότι οι σχέσεις του συμφέροντος είναι η άλλη όψη των σχέσεων του παραμυθιού. Ώστε, όταν η ηθική ελευθερία ψαλιδίζεται, το συμφέρον διαποτίζει την κοινωνία και ο άνθρωπος αποστασιοποιείται από ομάδες, ως ένας νομάς της χαμένης ομάδας. Ο Κόλιας και ο Φώντας έχουν ίσο μερίδιο ευθύνης. Μπορεί ο Φώντας να έχει την ιδέα, αλλά και ο Κόλιας δεν είναι άμοιρος ευθυνών. Αυτό το ζήτημα, ότι ωριμότητα και αθωότητα δε συμπλέουν, φέρει ως αποτέλεσμα την αναγκαιότητα, καθένας να παραδέχεται ότι είναι άξιος των όσων προκαλεί, χωρίς να υποδύεται το θύμα, φορτώνοντας κοσμητικά επίθετα τον άλλο. Και η αναγκαιότητα αυτού του ζητήματος θίγεται τόσο από το κείμενο του Δημήτρη Κεχαΐδη, όσο αναδεικνύεται και από τη σκηνοθεσία του Άρη Ρέτσου.
Ο Βασίλης Νανάκης (Κόλιας) και ο Γιάννης Παπαϊωάννου (Φώντας), σκηνοθετήθηκαν από τον Άρη Ρέτσο-που επιμελήθηκε επίσης φώτα, σκηνικά και κοστούμια- με έναν τρόπο που δείχνει την ανάγκη, ο ίδιος ο άνθρωπος να μας είναι συμπαθής, είτε με καμπούρα, είτε με χρυσαφί παπούτσια. Ανθρώπους, στους οποίους δίνουμε ελάχιστη σημασία, στην καθημερινότητά μας, υποδύονται επί σκηνής ο Βασίλης Νανάκης και ο Γιάννης Παπαϊωάννου, για να μας τους θυμίσουν ξανά. Και παρόλο που δεν είναι εύκολο, μια συγκεκριμένη οδηγία να τηρηθεί, στο σύνολό της, χωρίς να γίνει συγκεχυμένη μανιέρα, αποδείχτηκε ότι και οι δύο ηθοποιοί, στο έργο, τήρησαν όσα κλήθηκαν να ακολουθήσουν. Ίσως αυτό το τερέτισμα, από το οποίο διαχέεται η ανάγκη για ανθρωπιά, είναι αυτό που μας λείπει σήμερα. Ευκαιρίας δοθείσης, διαβάζοντας ξανά τη συνέντευξη του Άρη Ρέτσου, στη Lifo, από το τεύχος με ημερομηνία κυκλοφορίας 20.03.08, βρίσκω να (υπ)άρχει μια ακολουθία σκηνοθεσίας και λόγου. Άλλωστε, μια σκηνοθεσία δεν είναι και ο λόγος;
Συντελεστές παράστασης
Συγγραφέας: Δημήτρης Κεχαΐδης
Σκηνοθέτης: Άρης Ρέτσος
Φώτα-Σκηνικά-Κοστούμια: Άρης Ρέτσος
Ηθοποιοί: Βασίλης Νανάκης (Κόλιας) Γιάννης Παπαϊωάννου (Φώντας)
Ηθοποιοί: Βασίλης Νανάκης (Κόλιας) Γιάννης Παπαϊωάννου (Φώντας)
Μουσική: Σπύρος Αραβοσιτάς
Βοηθός σκηνοθέτη: Γιώργος Σαπουντζόγλου
Επικοινωνία: Prologos Arts Marketing (210-3424654)
Παραστάσεις: από 15 Μαρτίου 2010 Έως: Τέλος Μαϊου
ΘΕΑΤΡΟ ΑΡΓΩ
Ελευσινίων 15
στάση Μετρό Μεταξουργείο (έξοδος Δηλιγιάννη), 10437 ΑΘΗΝΑ
τηλ: 210-5201.684
Email: info@argotheater.gr
http://www.argotheater.gr/
Διάρκεια: 100’
Δευτέρα-Τρίτη στις 9:00 μ.μ.
Παρασκευή μεταμεσονύκτια στις 12.00
Εισιτήρια 18 ευρώ (κανονικό), 12 ευρώ (φοιτητικό)
Μετά το Πάσχα οι παραστάσεις θα δίνονται Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή.
Μέχρι το Πάσχα ελεύθερη είσοδος για τους σπουδαστές Δραματικών Σχολών.
(αν και ακόμη, πέντε χρόνια μετά, δεν έχει προστεθεί το έτος θανάτου...)
Posts
No comments:
Post a Comment